• Δήμαρχος Οτάβα, Jim Watson: «Η RCMP καθυστέρησε να επέμβει. Ήταν μια αποτυχία σε όλα τα επίπεδα»
• Διευθυντής της Οτάβα, Στιβ Κανελάκος: «Εμείς απλά ακολουθήσαμε τις υποδείξεις της αστυνομίας. Αυτή ήταν υπεύθυνη για την καταστολή των διαδηλώσεων»
Συνεχίζονται και αυτή την εβδομάδα στην Οτάβα, οι ακροάσεις της Δημόσιας Εξέτασης για την επίκληση του νόμου περί Μέτρων Έκτακτης Ανάγκης από την κυβέρνηση Trudeau, κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων που συνδέονται με την «κομβόι της ελευθερίας».
Στις 14 Φεβρουαρίου 2022, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επικαλέστηκε το νόμο περί Μέτρων Έκτακτης Ανάγκης, για να βάλει τέλος στις διαδηλώσεις που είχαν παραλύσει το κέντρο της πόλης της Οτάβα και του λόφου του Κοινοβουλίου, για περισσότερες από δύο εβδομάδες.
ΠΟΙΟΙ ΘΑ ΚΑΤΑΘΕΣΟΥΝ
Ο Πρωθυπουργός Justin Trudeau και επτά άλλοι υπουργοί, συμπεριλαμβανομένων των υπουργών Δικαιοσύνης και Δημόσιας Ασφάλειας, θα πρέπει να εξηγήσουν τον εαυτό τους στον Επίτροπο Paul S. Rouleau. Θα εμφανιστεί επίσης η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, Chrystia Freeland, η οποία έπρεπε να εξηγήσει εκτενώς, γιατί η κυβέρνηση ζήτησε από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να παγώσουν τους τραπεζικούς λογαριασμούς που συνδέονται με τη συνοδεία.
Συνελήφθησαν επίσης οι αρχηγοί της αστυνομίας της Οτάβα, συμπεριλαμβανομένου αυτού που ήταν στο επίκεντρο της καταιγίδας, ο πρώην αρχηγός Πίτερ Σλόλι, ο οποίος είχε εγκαταλείψει τη θέση του ενόψει της αυξανόμενης κριτικής.
Μια χούφτα ανθρώπων που θεωρούνται εκπρόσωποι των διαδηλωτών, θα παρελάσουν επίσης μπροστά από τον Επίτροπο. Ο Επίτροπος Rouleau θα πρέπει να υποβάλει τελική έκθεση το αργότερο στις 20 Φεβρουαρίου, περίπου ένα χρόνο μετά το τέλος του ιστορικού γεγονότος.
Η ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΗΣ ΟΤΑΒΑΣ
Τη Δευτέρα 17 Οκτωβρίου, ο διευθυντής της πόλης της Οτάβας, Στιβ Κανελάκος, κατέθεσε ότι η αστυνομία ήταν υπεύθυνη για την απάντηση στο «Καραβάνι της Ελευθερίας» και η πόλη ακολούθησε απλώς τις οδηγίες της. Ο κ. Κανελάκος είπε, ότι οι πληροφορίες από την αστυνομία έλεγαν, ότι οι διαδηλωτές θα έμεναν για μικρό χρονικό διάστημα. Ο αριθμός τους υπολογιζόταν στα 1.000 με 2.000 άτομα. «Δεν υπήρχαν στοιχεία που να έλεγαν ότι θα διαρκούσε περισσότερο από αυτό», διευκρίνισε. Τόνισε δε ότι «οι μόνες αξιόπιστες πληροφορίες στις οποίες μπορούσαμε να βασιστούμε ήταν από την αστυνομία της Οτάβα».
Ωστόσο, τη Δευτέρα 17/10, παρουσιάστηκε στην επιτροπή έρευνας ένα email από το «Canada United Truckers Convoy», το οποίο διαβιβάστηκε στους κορυφαίους αξιωματούχους της πόλης και στο δήμαρχο Jim Watson στις 25 Ιανουαρίου, το οποίο ανέφερε ότι οι διαδηλωτές προσπαθούσαν να κλείσουν ξενοδοχεία για «τουλάχιστον 30 ημέρες».
Μέχρι τις 31 Ιανουαρίου, ο Κανελάκος και η πόλη είδαν ότι οι διαδηλώσεις θα συνεχίζονταν και μετά το Σαββατοκύριακο. Σε ένα μήνυμα προς ένα δημοτικό σύμβουλο εκείνη την ημέρα, ο Κανελάκος είπε ότι η στρατηγική ήταν «μια διαπραγμάτευση για να εξισορροπηθεί η ανάγκη (των διαδηλωτών) να φτάσουν στο κέντρο της πόλης και να τους κάνουν να σταθμεύσουν σε ελεγχόμενες περιοχές».
Καθώς οι διαδηλώσεις συνεχίζονταν, υπήρχαν ανησυχίες ότι οι διαδηλωτές δεν είχαν παγιωθεί και η αστυνομία δεν είχε τους πόρους για να τους αντιμετωπίσει.
Έγγραφα που κατατέθηκαν στην επιτροπή αναφέρουν, ότι οι πληροφορίες που έλαβε ο Κανελάκος από την αστυνομία ανέφεραν ότι υπήρχε «δυνατότητα για βία και όπλα» σε ορισμένες περιοχές των διαδηλώσεων κατά μήκος της οδού Rideau, όπου υπήρχαν άτομα γνωστά στην αστυνομία. Αυτές οι περιοχές θεωρήθηκαν πιο «επικίνδυνες και ασταθείς».
Τα έγγραφα αναφέρουν, ότι η πόλη συμμετείχε σε κλήσεις «ευαισθητοποίησης της κατάστασης» με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση στις αρχές Φεβρουαρίου, οι οποίες ήταν άτυπες συζητήσεις για το τι συνέβαινε.
«Ο σκοπός των τηλεφωνημάτων μετατράπηκε τελικά από την επίγνωση της κατάστασης σε μια συζήτηση για τους πόρους και το τι θα μπορούσαν να κάνουν τα διάφορα επίπεδα της κυβέρνησης, υπό το φως της υπάρχουσας νομοθεσίας, για να ασκήσουν πίεση στους διαδηλωτές», αναφέρουν τα έγγραφα, προσθέτοντας ότι η επαρχία του Οντάριο «δεν ήταν έτοιμοι να κάνουν οτιδήποτε» σε σχέση με τις εγγραφές ασφάλισης ή επαγγελματικών οχημάτων που κατέχουν οι εμπλεκόμενοι φορτηγατζήδες.
Μέχρι τις 7 Φεβρουαρίου, ο Κανελλάκος και ο Γουάτσον συναντήθηκαν με ομοσπονδιακούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Δημόσιας Ασφάλειας, Μάρκο Μεντισίνο, και του υπουργού ετοιμότητας έκτακτης ανάγκης, Μπιλ Μπλερ, «για να βοηθήσουν την αστυνομία της Οτάβα να αποκτήσει πρόσθετους πόρους», αναφέρουν τα έγγραφα.
Κατά τη διάρκεια αυτών των συναντήσεων υπήρξε συνεχή διαφωνία, σχετικά με το διαθέσιμο αριθμό αστυνομικών της RCMP για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της κατάστασης. Η δε κυβέρνηση του Οντάριο προσκλήθηκε στις συνεδριάσεις αλλά δε συμμετείχε.
Η ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ WATSON
Την Τρίτη 18 Οκτωβρίου στην κατάθεση του ο δήμαρχος της Οτάβα, Jim Watson, επέκρινε τις επαρχιακές αρχές του Οντάριο, ότι αρνήθηκαν να συμμετάσχουν σε τριμερή στρογγυλή τράπεζα, που αποτελείται από δημοτικούς, επαρχιακούς και ομοσπονδιακούς εκπροσώπους, για τη διαχείριση της κρίσης και το συντονισμό των πόρων.
«Ήταν απογοητευτικό», είπε, εξηγώντας ότι ο πρωθυπουργός του Οντάριο, Doug Ford, του είχε πει θα ήταν «χάσιμο χρόνου». Τόνισε δε ότι δεν είχε καν ταξιδέψει στην Οτάβα κατά τη διάρκεια της κατοχής, για να δείξει την υποστήριξή του στην Πόλη και στους πολίτες που κρατήθηκαν όμηροι.
Ας σημειωθεί, ότι σύμφωνα με την κατάθεση του κ. Paul Champs, ο οποίος εκπροσωπεί ένα συνασπισμό πολιτών και εμπόρων στην Οτάβα, ορισμένα μέλη της κυβέρνησης Ford έδειξαν συμπάθεια στους διαδηλωτές.
Χρειάστηκε ο δήμος να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις 6 Φεβρουαρίου, δέκα ημέρες μετά την άφιξη των πρώτων φορτηγών, και στη συνέχεια οι φορτηγατζήδες να κλείσουν τη γέφυρα Ambassador στο Windsor στις 7 Φεβρουαρίου, για να αρχίσει να φτάνει βοήθεια στην πρωτεύουσα.
Ο κ. Watson παραπονέθηκε επίσης για τη μεγάλη καθυστέρηση που χρειάστηκε για να παρέμβει η RCMP. «Ήταν μια αποτυχία σε όλα τα επίπεδα», τόνισε.
Σύμφωνα με μαρτυρίες που ακούστηκαν, ο Δήμος και η τοπική αστυνομία δεν είχαν ξεκάθαρο σχέδιο δράσης για τον τερματισμό της κατοχής, βασιζόμενοι μόνο στην καλή θέληση των διαδηλωτών.
Ερωτηθείς, γιατί οι προειδοποιήσεις του προέδρου του συλλόγου ξενοδοχείων (Ottawa Gatineau Hotel Association), Steve Ball, δεν τον οδήγησαν στη δράση, ο δήμαρχος Watson απάντησε ότι η κράτηση 9.000 έως 10.000 δωματίων σε μια πόλη που έχει μόνο 11.000 δεν του φαινόταν ρεαλιστική. Όμως λίγες μέρες αργότερα, τις πρώτες μέρες της κατοχής, όλα τα δωμάτια στα ξενοδοχεία της περιοχής εξαντλήθηκαν.
«Πρέπει να αναλάβουμε όλοι την ευθύνη για το γεγονός ότι δεν ενεργήσαμε αρκετά γρήγορα», απάντησε ο δήμαρχος της Οτάβα, ο οποίος θα αποχωρήσει από τα καθήκοντά του σε λιγότερο από μια εβδομάδα, λόγω των δημοτικών εκλογών που θα διεξαχθούν στις 24 Οκτωβρίου.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ
Ο νόμος περί πολεμικών μέτρων (War Measures Act) ήταν ένας ομοσπονδιακός νόμος που εγκρίθηκε από το Κοινοβούλιο στις 22 Αυγούστου 1914, μετά την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Έδωσε ευρείες εξουσίες στην καναδική κυβέρνηση να διατηρήσει την ασφάλεια και την τάξη κατά τη διάρκεια «πολέμου, εισβολής ή εξέγερσης». Χρησιμοποιήθηκε, αντιφατικά, για την αναστολή των πολιτικών ελευθεριών των ανθρώπων στον Καναδά, που θεωρούνταν «εξωτερικοί εχθροί».
Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο νόμος χρησιμοποιήθηκε για την απαγόρευση 253 εκδόσεων, συμπεριλαμβανομένων 222 αμερικανικών, 164 ξενόγλωσσων και 89 αριστερών εκδόσεων. Μετά την επανάσταση των Μπολσεβίκων στη Ρωσία το 1917, η συμμετοχή σε αριστερές ή ειρηνιστικές οργανώσεις ήταν απαγορευμένη. Χιλιάδες συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις.
Οι περισσότεροι κρατούμενοι ήταν πρόσφατοι μετανάστες από τη Γερμανία, την Αυστρο-ουγγρική και την Οθωμανική αυτοκρατορία. Μερικοί ήταν γεννημένοι στον Καναδά ή πολιτογραφημένοι Βρετανοί υπήκοοι. Άλλοι 80.000 άνθρωποι, κυρίως Ουκρανοί Καναδοί, αναγκάστηκαν να εγγραφούν ως αλλοδαποί εχθροί, να φέρουν έγγραφα ταυτότητας και να παρουσιάζονται τακτικά στην αστυνομία.
Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έκλεισε 8.579 «εχθρικούς πολίτες» σε 24 σταθμούς υποδοχής και στρατόπεδα εγκλεισμού σε όλη τη χώρα. Από το συνολικό αριθμό των κρατουμένων, 5.954 ήταν Αυστρο-ουγγρικής καταγωγής, συμπεριλαμβανομένων Κροατών, Σλοβάκων, Τσέχων και Ουκρανών και 2.009 ήταν Γερμανοί. Σύμφωνα με στοιχεία, μόνο 3.138 κρατούμενοι ήταν πραγματικοί αιχμάλωτοι πολέμου. Όλοι οι υπόλοιποι ήταν πολίτες.
Οι περιουσίες των κρατουμένων κατασχέθηκαν και το μεγάλο μέρος αυτών δεν επιστράφηκε μετά τον πόλεμο. Κατά τη διάρκεια της αποφυλάκισής τους, τους ζητήθηκε συχνά να εργαστούν σε μεγάλα εργατικά έργα, καθώς και να κατασκευάσουν δρόμους, να καθαρίσουν θάμνους, να κόψουν μονοπάτια και να εργαστούν σε εργασίες υλοτομίας και εξόρυξης. Πληρώνονταν λιγότερο από το μισό μεροκάματο που προσφερόταν σε άλλους εργάτες.
Στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο νόμος περί μέτρων πολέμου τέθηκε σε ισχύ στις 25 Αυγούστου 1939. Οι κανονισμοί για την υπεράσπιση του Καναδά εφαρμόστηκαν στις 3 Σεπτεμβρίου 1939. Έδωσαν στις αρχές τη δυνατότητα να λογοκρίνουν 325 εφημερίδες και περιοδικά και να απαγορεύσουν περισσότερες από 30 θρησκευτικές, πολιτιστικές και πολιτικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των Μαρτύρων του Ιεχωβά και του Κομμουνιστικού Κόμματος του Καναδά.
Οι Κανονισμοί για την Άμυνα του Καναδά επέτρεψαν επίσης στον Υπουργό Δικαιοσύνης να κρατήσει οποιονδήποτε χωρίς δίκαιη διαδικασία ενήργησε «με οποιονδήποτε τρόπο που βλάπτει τη δημόσια ασφάλεια ή την ασφάλεια του κράτους». Ως αποτέλεσμα, η ελευθερία του λόγου περιορίστηκε. Κάθε άτομο που ασκεί κριτική στις κυβερνητικές θέσεις θα μπορούσε να φυλακιστεί χωρίς κατηγορία ή δίκη. Σε μια υπόθεση υψηλού προφίλ, ο δήμαρχος του Μόντρεαλ, Καμιλιέν Χουντ, συνελήφθη στο δημαρχείο το 1940. Κρατήθηκε στο Οντάριο για τέσσερα χρόνια, επειδή κατήγγειλε τις κυβερνητικές πολιτικές που οδήγησαν στη στράτευση.
Όπως και στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, χιλιάδες φυλακίστηκαν με την υποψία ότι αποτελούσαν απειλή για την ασφάλεια του κράτους. Περίπου 600 Ιταλοί-Καναδοί και 800 Γερμανοί-Καναδοί φυλακίστηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ακόμη και Εβραίοι πρόσφυγες από την Ευρώπη φυλακίστηκαν στον Καναδά.
Το 1942, περίπου 22.000 Ιάπωνες-Καναδοί εγκλωβίστηκαν σε απομακρυσμένες περιοχές της εσωτερικής Βρετανικής Κολομβίας. Η κυβέρνηση αφαίρεσε από τους Ιάπωνες-Καναδούς τις περιουσίες τους και τους πίεσε να δεχτούν τη μαζική απέλαση όταν τελειώσει ο πόλεμος. Όλα αυτά κατέστησαν δυνατά από τις εξουσίες που δόθηκαν στο Υπουργικό Συμβούλιο βάσει του νόμου περί πολεμικών μέτρων.
Οκτώβριος 1970. Ο νόμος περί πολεμικών μέτρων επικαλέστηκε επίσης στο Κεμπέκ κατά τη διάρκεια της κρίσης του Οκτωβρίου του 1970. Όσοι θυμάστε, τα περιβόητα γεγονότα τρομοκρατίας του Οκτώβρη του 1970, ανάγκασαν τον πρωθυπουργό της επαρχίας του Κεμπέκ, Robert Bourassa, να ζητήσει από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση του Pierre-Eliott Trudeau την εφαρμογή του Στρατιωτικού Νόμου, που ονομαζόταν War Measures Act. Μέσα σε λίγες ημέρες το Μόντρεαλ γέμισε στρατό και θωρακισμένα, ενώ οι αρχές είχαν «άδεια» να συλλαμβάνουν χωρίς εντάλματα όσους πίστευαν πως ήταν ύποπτοι ή συνεργάτες της οργάνωσης FLQ.
Η FLQ είχε απαγάγει το Βρετανό επίτροπο εμπορίου Τζέιμς Κρος και τον υπουργό Εργασίας του Κεμπέκ, Πιερ Λαπόρτ. Ο Λαπόρτ βρέθηκε νεκρός στις 17 Οκτωβρίου.
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, η αστυνομία πραγματοποίησε περισσότερες από 3.000 έρευνες και συνέλαβε 497 άτομα. 435 αφέθηκαν αργότερα ελεύθεροι χωρίς να απαγγελθούν ή να ακούσουν κατηγορίες και σε 62 απαγγέλθηκαν κατηγορίες.
Ο νόμος καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε το 1988 από τη συντηρητική κυβέρνηση του τότε πρωθυπουργού, Brian Mulroney, από τον πιο περιορισμένο Νόμο για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης: Το νόμο Μέτρων Έκτακτης Ανάγκης.
Η σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής είναι αναπόφευκτη και απαιτείται από αυτό το νόμο, που για πρώτη φορά επικαλέστηκε κυβέρνηση.
