Γράφει ο δημοσιογράφος
Σταύρος Λυγερός
Η ελληνική πολιτική ιστορία είναι πολυποίκιλη, αλλά αυτό που συμβαίνει σήμερα δεν έχει προηγούμενο, τουλάχιστον στην περίοδο της Μεταπολίτευσης. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η ΝΔ του Μητσοτάκη έχει υποστεί μεγάλη φθορά στο πολιτικό επίπεδο, με αποτέλεσμα να έχει εισέλθει σε καθοδική τροχιά και στο εκλογικό επίπεδο, όπως φάνηκε και στις ευρωεκλογές. Οι πρόσφατες πυρκαγιές στην Αττική, μάλιστα, φαίνεται πως λειτούργησαν σαν τη σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι.
Παρά την εξόφθαλμη πολιτική-εκλογική φθορά της, όμως, η ΝΔ του Μητσοτάκη παίζει χωρίς αντίπαλο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, ως αξιωματική αντιπολίτευση μαστίζεται από παρατεταμένη κρίση, από την οποία είναι αμφίβολο εάν θα εξέλθει με το επικείμενο καταστατικό Συνέδριο. Είναι αληθές πως οι «προεστοί» του κόμματος – κατά κανόνα έχουν σημείο αναφοράς τον Τσίπρα – δεν αποδέχθηκαν πραγματικά την εκλογή του εξ Αμερικής «αλεξιπτωτιστή». Από την άλλη πλευρά, όμως, είναι εξίσου αληθές, ότι ο Κασσελάκης κάνει ό,τι μπορεί για να προκαλέσει την αμφισβήτηση, όχι μόνο στους κόλπους του κόμματος, αλλά και στο επίπεδο των ψηφοφόρων του.
Το ΠΑΣΟΚ (τρίτο κόμμα) βρίσκεται στην τελική ευθεία για την εκλογή προέδρου. Η διαδικασία θα μπορούσε να λειτουργήσει αναγεννητικά, εάν υπήρχε ένας χαρισματικός υποψήφιος, ο οποίος να είναι φορέας μίας άλλης στρατηγικής και για το κόμμα και για τη χώρα. Ο Ανδρουλάκης έχει δείξει τα περιορισμένα όριά του, αλλά πιθανότατα θα είναι στο δεύτερο γύρο, λόγω του οργανωτικού πλεονεκτήματος που έχει ως νυν πρόεδρος. Δε φαίνεται, όμως, να έχει πολλές πιθανότητες επανεκλογής, επειδή λογικά οι υποψήφιοι που θα αποκλειστούν από το δεύτερο γύρο θα στηρίξουν κατά κανόνα τον αντίπαλό του στο δεύτερο.
ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ – ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
Η Διαμαντοπούλου θα ήταν τώρα υπουργός της ΝΔ εάν ο Κυριάκος της είχε προτείνει χαρτοφυλάκιο κι αν ποτέ κέρδιζε την προεδρία πιθανότατα θα μετέτρεπε το ΠΑΣΟΚ σε πολιτικό-κυβερνητικό συμπλήρωμα της ΝΔ. Εάν έχει μία ελπίδα να μπει στο δεύτερο γύρο, αυτή είναι η κινητοποίηση της πτέρυγας του ΠΑΣΟΚ που έχει ήδη μετακομίσει εκλογικά στη ΝΔ να πάει μαζικά (με την παρότρυνση και του Μαξίμου) στις κομματικές κάλπες για να την ψηφίσει.
Ο Μητσοτάκης έχει μείζον πολιτικό συμφέρον να εκλεγεί η Διαμαντοπούλου, όχι μόνο επειδή είναι ιδεολογικά συγγενείς, αλλά κυρίως επειδή θα έχει έναν πρόθυμο κυβερνητικό εταίρο για να σχηματίσει κυβέρνηση, δεδομένου ότι η αυτοδυναμία της ΝΔ είναι πλέον όνειρο απατηλό. Στην όχι πολύ πιθανή περίπτωση που εκλεγεί η Διαμαντοπούλου, ο Μητσοτάκης θα σκεφτεί πολύ σοβαρά να προκηρύξει πρόωρες εκλογές στις αρχές του 2025, ίσως με πρόσχημα την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, για να παραμείνει μία ακόμα τετραετία στην εξουσία, έστω και με συνέταιρο τη βολική Άννα!
Ο Γερουλάνος είναι ένας συμπαθής κι αξιοπρεπής φιλελεύθερος, αλλά δε φαίνεται να έχει τα ερείσματα στους κόλπους της παράταξης για να διεκδικήσει με αξιώσεις την προεδρία. Αντιθέτως, στο πρόσωπο του Δούκα έχουν συγκλίνει δυνάμεις, οι οποίες φουσκώνουν τα πανιά του. Για την ακρίβεια, όλο το σενάριο για σύγκλιση ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ με σκοπό τη συγκρότηση μίας μεγάλης Κεντροαριστεράς έχει σημείο αναφοράς την υποψηφιότητά του. Κι αυτό, παρότι ως πολιτική προσωπικότητα δεν έχει δείξει ούτε δείγμα ότι μπορεί να κάνει τη διαφορά. Δεν τον έχω ακούσει να εκφράζει πολιτικές απόψεις, πολύ περισσότερο καινοτόμες. Είχε την τύχη να εκλεγεί δήμαρχος, επειδή το εκλογικό σώμα στην Αθήνα ήθελε να τελειώνει με τον Μπακογιάννη και με προίκα αυτή την τύχη έχει επιλεγεί ως πρόσωπο-γέφυρα μεταξύ των δύο κομμάτων της Κεντροαριστεράς, κόντρα στη βούληση των Κασσελάκη και Ανδρουλάκη.
Η ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΨΗΦΟΣ
Προφανώς, και οι εσωκομματικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ και το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, θα ξεκαθαρίσουν σε μεγάλο βαθμό την εικόνα στο πολιτικό σύστημα. Προφανώς, επίσης, ο πρωθυπουργός, με βάση αυτή την εικόνα, θα λάβει τις αποφάσεις του για τις περαιτέρω κινήσεις του. Αν κι όπως προανέφερα, η ΝΔ του Μητσοτάκη έχει εισέλθει σε τροχιά σημαντικής πολιτικής – εκλογικής φθοράς, πρέπει να έχει κάποιον σοβαρό αντίπαλο απέναντί της για να ηττηθεί εκλογικά και να χάσει την εξουσία.
Έχει ιστορικά αποδειχθεί ότι, όπως η φύση, έτσι και η πολιτική απεχθάνεται το κενό. Αυτό σημαίνει ότι εάν η πολιτική φθορά μίας κυβέρνησης υπερβεί ένα όριο, επικρατεί το σύνδρομο της αρνητικής ψήφου. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ολοένα και περισσότεροι ψηφοφόροι παύουν να συγκρίνουν και να ψηφίζουν με βάση την αρχή «το μη χείρον βέλτιστον». Κυριαρχεί η επιθυμία τους να τιμωρήσουν την κυβέρνηση, ακόμα κι αν τρέφουν πολλές επιφυλάξεις για το διάδοχο σχήμα. Αν και δε φαίνεται πως έχουμε φτάσει ακόμα σ’ αυτό σημείο, όλα δείχνουν πως είμαστε κοντά.
Από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι στο χώρο της αντιπολίτευσης επικρατεί πολυδιάσπαση, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει εμφανής εναλλακτική λύση στο πρόβλημα της διακυβέρνησης, αναμφίβολα διευκολύνει και πολιτικά (ευστάθεια κυβέρνησης) και εκλογικά τον Μητσοτάκη. Κατά συνέπεια, δυσκολεύει και καθυστερεί την εκδήλωση του συνδρόμου της αρνητικής ψήφου. Στην πραγματικότητα, υπάρχει στο πολιτικό σύστημα μία ασταθής ισορροπία, η οποία δεν μπορεί να διατηρηθεί για πολύ.
Αργά ή γρήγορα, κάπου θα διοχετευθεί η αρνητική ψήφος. Όπως είδαμε στις ευρωεκλογές την εκτίναξη του ποσοστού της Ελληνικής Λύσης, δεν αποκλείεται να δούμε και επόμενη εκτίναξη του ίδιου κόμματος, η οποία ενδεχομένως να το μετατρέψει σε τρίτο κόμμα, ακόμα και σε αξιωματική αντιπολίτευση. Αυτά υπό τον όρο ότι δε θα έχει προκύψει μέχρι τότε η σύγκλιση των δυνάμεων στην Κεντροαριστερά, από την οποία να προκύψει σχηματισμός ικανός να διεκδικήσει την εξουσία.
ΑΛΛΑΓΗ ΕΝ ΠΛΩ
ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΥ ΣΤΗ ΝΔ
Υπάρχει, ωστόσο, και το σενάριο να εκδηλωθούν πρωτοβουλίες εντός της ΝΔ, με σκοπό την απομάκρυνση του Μητσοτάκη από την ηγεσία. Η προ καιρού κοινή εμφάνιση των Καραμανλή και Σαμαρά στο Πολεμικό Μουσείο, δε φαίνεται πως ήταν μία εφάπαξ πολιτική πρωτοβουλία. Σύμφωνα με πληροφορίες, εντάσσεται σ’ ένα πλαίσιο για το πολιτικό αύριο και εδράζεται στην κοινή πεποίθηση των δύο πρώην αρχηγών της ΝΔ και πρώην πρωθυπουργών, πως ο Μητσοτάκης έχει οδηγήσει την παράταξή τους σε λάθος δρόμο και για την ίδια (αλλοίωση του ιδεολογικού χαρακτήρα της) και κυρίως για τη χώρα.
Το εάν και πως θα μεθοδευτεί μία επόμενη πρωτοβουλία, με σκοπό να πιέσει το σημερινό πρωθυπουργό να αποχωρήσει, δεν το γνωρίζω. Δεν αποκλείω καθόλου, όμως, να συμβεί κάτι τέτοιο προσεχώς. Το κλίμα και στην Κοινοβουλευτική Ομάδα και στην εκλογική βάση της ΝΔ, άλλωστε, έχει βαρύνει πολύ. Οι «γαλάζιοι» ψηφοφόροι υφίστανται κι αυτοί μεγάλη πίεση από την ακρίβεια, ενοχλούνται από την υποχωρητική διαχείριση των εθνικών θεμάτων και βεβαίως είναι κατά κανόνα αντίθετοι με τη ροπή του Μητσοτάκη και των επιτελών του με το δικαιωματισμό και τη woke κουλτούρα. Με άλλα λόγια, το κλίμα γίνεται ολοένα και πιο πρόσφορο για μία οργανωμένη εσωκομματική αμφισβήτηση του νυν πρωθυπουργού.
Αυτό, ωστόσο, δε σημαίνει πως είναι εύκολη η ανατροπή του. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει σχετική πολιτική παράδοση, όπως στη Βρετανία, όπου το Συντηρητικό Κόμμα άλλαξε επανειλημμένως με εσωκομματικές διαδικασίες αρχηγό και πρωθυπουργό. Αλλά παντού και πάντα υπάρχει μία αρχή. Όσο, μάλιστα, οι «γαλάζιοι» βουλευτές θα αρχίσουν να συνειδητοποιούν ότι η επανεκλογή τους καθίσταται ολοένα και πιο δύσκολη, τόσο θα γίνονται πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε μία αντιηγετική κίνηση, ειδικά εάν αυτής ηγούνται προσωπικότητες, όπως οι Καραμανλής και Σαμαράς. Από την άλλη πλευρά, όμως, εάν ο Μητσοτάκης δεν αποχωρήσει οικειοθελώς για να αποφύγει δυσάρεστα, θα έχει πάντα τη δυνατότητα να πάει στις κάλπες, ποντάροντας ότι παίζει χωρίς αντίπαλο…
