Τρία μεγάλα ερωτήματα θέτει για τα νέας τεχνολογίας εμβόλια, όπως της Pfizer και της Moderna, ο καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας του ΑΠΘ, Δημήτρης Κούβελας, ενώ θεωρεί ότι το ρωσικό Sputnik V που είναι παλαιάς τεχνολογίας, θεωρείται ασφαλές και δε δημιουργεί σοβαρές παρενέργειες.
Φανή Χαρίση
Με την πανδημία του κορωνοϊού να δείχνει τα «δόντια» της, η παγκόσμια κοινότητα αναμένει εναγωνίως το εμβόλιο που θα την απαλλάξει από την COVID-19. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο νοσούν και χιλιάδες έχουν πεθάνει, ενώ χώρες όπως η Ρωσία είναι έτοιμες να διαθέσουν το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.
Η επιστημονική κοινότητα μελετά τα δύο τύπου εμβόλια που είναι έτοιμα προς χρήση, όπως το ρωσικό Sputnik V που δημιούργησε το διεθνούς κύρους Ινστιτούτο Γκαμαλέγια και το οποίο χαρακτηρίζεται «συμβατικού τύπου» και το εμβόλιο της Pfizer, αλλά και της Moderna, που χαρακτηρίζονται «γενετικού τύπου» εμβόλια.
Ο καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας του ΑΠΘ, Δημήτρης Κούβελας, μιλώντας στο Sputnik, εξήγησε ότι το ρωσικό εμβόλιο είναι παλαιάς τεχνολογίας «από αυτά που περιμέναμε ότι θα έχουμε» κι ότι το πλεονέκτημά του είναι ότι «δεν περιμένουμε καμία σοβαρή παρενέργεια» ενώ την ίδια ώρα, όλοι αισθάνονται περισσότερη ασφάλεια για να το κάνουν.
«Το Sputnik V είναι ένα εμβόλιο παλαιάς τεχνολογίας, δηλαδή από αυτά που κάναμε πάντα. Έχουν χρησιμοποιήσει δύο διαφορετικούς τύπους, ακίνδυνων για τον άνθρωπο ιών, οι οποίοι όμως όταν τους βάλεις μαζί, έχουν ως αποτέλεσμα να δίνουν αυτό που λέμε “χιμαιρικά προϊόντα”, δηλαδή σαν τη χίμαιρα που γίνεται από κομμάτια διαφορετικών οργανισμών, και να δίνουν μία αντιγονικότητα. Ένα ερέθισμα, δηλαδή, στο δικό μας σώμα, σα να έχει προσβληθεί από τον κορωνοϊό. Οπότε φτιάχνουν αντισώματα που πιάνουν και στον SAR-CοV-2. Αυτή είναι η γνώση που έχουμε σε σχέση με το εμβόλιο Sputnik V» εξήγησε ο κ. Κούβελας.
Ο καθηγητής του ΑΠΘ τόνισε ότι οι επιστήμονες ανέμεναν τέτοιου τύπου εμβόλια – δηλαδή που έχουν «είτε έναν είτε δύο ιούς είτε κομμάτια του ιού που θα τα συνθέταμε και τα οποία θα τα βάζαμε στο τελικό παρασκεύασμα χωρίς το γονιδιακό υλικό του ιού» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Κούβελας για το εμβόλιο Sputnik V.
ΤΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΤΟΥ SPUTNIK V
«Το πλεονέκτημα του εμβολίου είναι ότι ξέρουμε τι είναι, άρα νιώθουμε περισσότερη ασφάλεια με ένα τέτοιο εμβόλιο όλοι μας. Από αυτά τα εμβόλια δεν περιμένουμε καμία σοβαρή παρενέργεια. Δεν έχουν παρενέργειες τα εμβόλια που χρησιμοποιούμε εδώ και χρόνια, γιατί είναι υψηλής καθαρότητας, είναι πολύ καλά φτιαγμένα, απλώς κάποιοι μπορεί να μην ανταποκριθούν όπως αναμένεται. Αυτοί είναι οι πιο ευπαθείς, όπως ένας άνθρωπος που παίρνει κορτιζόνη γιατί έχει αυτοάνοσο νόσημα (η κορτιζόνη καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα). Αν λοιπόν του δώσουμε ένα εμβόλιο, αυτό δε θα διεγερθεί, γιατί τον κρατάμε σε ανοσοκαταστολή. Αυτός όμως ο άνθρωπος έχει περισσότερη πιθανότητα να νοσήσει. Ή οι ηλικιωμένοι. Άρα λοιπόν τι κάνουμε; Γι’ αυτούς λοιπόν θέλουμε την ανοσία της αγέλης, να εμβολιαστούμε οι υπόλοιποι για να προστατευθούν οι άνθρωποι που δε θα μπορέσουν να κάνουν εμβόλιο. Αυτή είναι η προσέγγισή μας στα κλασικά εμβόλια» τόνισε. Ο κ. Κούβελας ανέφερε ότι τέτοιας τεχνολογίας εμβόλιο είναι και αυτό της AstraZeneca.
ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕ ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΤΗΣ PFIZER
Από την άλλη πλευρά, το εμβόλιο της Pfizer είναι διαφορετικής τεχνολογίας, με τον ίδιο τον κ. Κούβελα να λέει ότι είναι ένα προϊόν που ο ίδιος δε μπορεί να το χαρακτηρίσει «εμβόλιο» με την κλασική έννοια του όρου.
«Η Pfizer έχει φτιάξει ένα προϊόν, δε μπορώ να το χαρακτηρίσω πραγματικά, γιατί δεν είναι καν εμβόλιο με την κλασική έννοια του όρου, είναι κάτι τελείως καινούριο. Αυτό το προϊόν είναι ουσιαστικά συνθετικό, τεχνητό RNA του κορωνοϊού, μια αλληλουχία βάσεων του RNA, το οποίο όταν θα το δώσουν στον οργανισμό, αυτό θα μπει και θα ενσωματωθεί στα δικά μας κύτταρα. Θα αρχίσει να δουλεύει σαν RNA αγγελιοφόρος και θα κάνει πρωτεϊνοσύνθεση στα δικά μας κύτταρα και θα παραχθούν δικές μας πρωτεΐνες, σε αντιγονική όμως πληροφορία, η οποία θα μπορεί να διεγείρει την παραγωγή αντισωμάτων στο δικό μας οργανισμό. Ουσιαστικά θα είναι σα να μας δημιουργεί ένα αυτοάνοσο πολύ-πολύ περιορισμένο και για τη συγκεκριμένη χρήση. Τα αντισώματα που θα δημιουργηθούν δε θα προσβάλλουν κάποιο όργανο δικό μας, αλλά θα είναι εκεί και θα περιμένουν την πιθανή εισβολή του κορωνοϊού και θα έχουν τη δυνατότητα να τον καταστρέφουν» περιέγραψε ο κ. Κούβελας.
Ο καθηγητής προσθέτει ότι το μεγάλο πλεονέκτημα με αυτή τη μέθοδο είναι ότι δε χρησιμοποιούν ξένες πρωτεΐνες και κατά συνέπεια δεν προκαλούν αλλεργίες ή άλλες παρενέργειες. «Θεωρητικά είναι ιδανικό» λέει ο κ. Κούβελας, που όμως επισημαίνει ότι όλα αυτά τα χρόνια οι επιστήμονες είχαν σημαντικά εμπόδια να μεταφέρουν RNA χωρίς κάποιο «όχημα» μέσα στο ανθρώπινο σώμα.
«Ξαφνικά, δηλαδή, πολύ γρήγορα και χωρίς προηγούμενη γνώση, έρχονται οι δύο εταιρείες (σ.σ. Pfizer και Μoderna) και λένε “λύσαμε τα προβλήματα που είχαμε”» επισημαίνει ο κ. Κούβελας, προσθέτοντας ότι μέχρι τώρα «αν θέλαμε να μεταφέρουμε RNA για πειραματικούς λόγους, χρησιμοποιούσαμε ιούς που τους αλλοιώναμε για το γονιδίωμα που εμείς χρειαζόμασταν ή κάποιους φάγους (ιοί για τα μικρόβια) και βάζαμε το μικρόβιο να συνθέτει την πρωτεΐνη που χρειαζόμασταν».
«Τώρα λένε ότι “εμείς βρήκαμε πώς θα το βάζουμε στα κύτταρα χωρίς φορέα, χωρίς να υπάρχει ένας ιός, κάτι βλαπτικό, το οποίο δεν ξέρουμε τι ακριβώς το κάνει αυτό”. Δηλαδή δε μας έχουν δώσει τις πληροφορίες, την επιστημονική βιβλιογραφία, πώς το κάνανε» τόνισε ο καθηγητής.
ΤΑ ΤΡΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΑ
Σύμφωνα με τον κ. Κούβελα, το πρώτο μεγάλο θέμα είναι η αστάθεια. Το δεύτερο θέμα είναι ότι πέρασαν το τεχνητό RNA που εν συνεχεία θα περάσει τη μεμβράνη, ενώ το τρίτο έχει να κάνει με τα κύτταρα.
«Η πρώτη δυσκολία είναι η αστάθεια. Είπαν ότι το συντηρούν στους -70 βαθμούς, αλλά όταν αυτό γίνει ένεση στο αίμα μας, πώς καταστρέφεται; Γιατί δεν το “τρώνε” τα λευκά αιμοσφαίρια; Τι γίνεται; Λένε ότι το κατάφεραν. Το δεύτερο “ντουβάρι” που είχαμε να ξεπεράσουμε είναι, πώς αυτό το RNA θα περάσει την κυτταροπλασματική μεμβράνη. Γιατί το RNA δεν περνούσε τη μεμβράνη και χρειαζόμασταν έναν ιό, τώρα δε χρησιμοποιούν και μάλιστα καταφέρνουν να το περάσουν μέσα. Αυτό επίσης δεν ξέρουμε πώς το κάνουν. Και το τρίτο τεράστιο πρόβλημα είναι, πώς στοχεύω τα κύτταρα που πρέπει να “μιλήσουν”. Πώς αυτό που έφτιαξαν είναι σταθερό, μπαίνει στα συγκεκριμένα κύτταρα – όχι σε όποια βρίσκει μπροστά του, αλλά εκεί που χρειάζεται. Αυτά είναι τα τρία μεγάλα ερωτηματικά που οι εταιρείες λένε ότι τα ξεπέρασαν» υπογράμμισε ο κ. Κούβελας.
Όσον αφορά την πρόθεση του κράτους να στηθούν εμβολιαστικά κέντρα, ο κ. Κούβελας δηλώνει αντίθετος και θεωρεί ότι ο εμβολιασμός πρέπει να γίνει από τον προσωπικό γιατρό ή τους επισκέπτες υγείας.
