Η Ελλάδα άργησε δραματικά να αξιοποιήσει τα δικαιώματά που της παρέχει το σύγχρονο Δίκαιο της Θάλασσας. Έτσι, η χώρα μας κατάντησε να είναι η τελευταία (149η) παράκτια χώρα σε θαλάσσιες ζώνες στη Διεθνή Κοινότητα, μολονότι το μήκος των ακτών της (πάνω από 15.000 χιλιόμετρα) της παρέχουν περί τα 494.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή 3,7 φορές τη χερσαία έκτασή της (ως άθροισμα της αιγιαλίτιδας ζώνης της και της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδα της).
Βενιαμίν Καρακωστάνογλου*
Τα πιθανότερα αίτια είναι: α) το φοβικό σύνδρομο προς την Τουρκία, λόγω της απειλής πολέμου (casus belli) και των άλλων αυθαιρεσιών της που ξεκίνησαν από το 1973-1974 και κλιμακώθηκαν δραματικά πρόσφατα, β) η γενικότερη αδιαφορία για τη δημόσια περιουσία, γ) άλλες προτεραιότητες κατά καιρούς, δ) ελλιπής κατανόηση της σημασίας των νέων εξελίξεων του Δικαίου της Θάλασσας.
Έτσι, η ελληνική ολιγωρία και η τουρκική επιθετικότητα, έδωσαν στη γείτονα μία συνεχή πρωτοβουλία κινήσεων, που έφθασε σήμερα στο τραγελαφικό Τουρκο-Λιβυκό Σύμφωνο, στις παράνομες διεκδικήσεις σε απόλυτα ελληνικές θαλάσσιες ζώνες, στην πλήρη άρνηση των θαλάσσιων δικαιωμάτων των νησιών (σε κραυγαλέα αντίθεση με το άρθρο 121 της Σύμβασης του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας), σε παράνομες έρευνες και γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ και σε αμφισβήτηση της εδαφικής μας ακεραιότητας σε πλήθος κατοικημένων ή μη νησιών ή βραχονησίδων του Αιγαίου.
Ο διάλογος που έγινε μεταξύ των δύο χωρών κατά καιρούς (συνολικά περί τα 10-15 χρόνια τουλάχιστον) δεν απέφερε τίποτα. Απεναντίας, ανέστειλε κάθε ελληνική διεκδίκηση ή δραστηριότητα στις παρακείμενες θάλασσές μας, ενώ παγίωνε όλο και περισσότερο την εντύπωση διεθνώς για ιδιαιτερότητα και διμερή διαμάχη για το Αιγαίο και πιο πρόσφατα για την Ανατολική Μεσόγειο.
Ταυτόχρονα, η Τουρκία απέκρουε κάθε σκέψη για δικαστική επίλυση του ζητήματος της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας (ή της ΑΟΖ αν θεσπιζόταν), ή τη συνέδεε με προϋποθέσεις παράνομες και απαγορευτικές για την Ελλάδα. Ανάμεσα σε αυτές, σημειώνουμε την εκχώρηση νήσων-βραχονησίδων, την ολοσχερή εγκατάλειψη της επέκτασης της αιγιαλίτιδας ζώνης και πιθανόν της ΑΟΖ, την αποστρατιωτικοποίηση των απειλούμενων νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και το διαμοιρασμό / διχοτόμηση της θαλάσσιας και εναέριας δικαιοδοσίας στο Αιγαίο (FIR – Έρευνα και Διάσωση).
Η Τουρκία έτσι διαιώνισε επί 46 χρόνια τις πυκνές καθημερινές παραβιάσεις και παραβάσεις του εναέριου χώρου στο Αιγαίο, και όχι μόνο. Όσα ακριβώς χρόνια συνεχίζεται η κατοχή της Βόρειας Κύπρου από τον Αττίλα! Με την ουσιαστική απάθεια η αναποτελεσματική παρέμβαση του «διεθνούς παράγοντα».
ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ
Αυτό βεβαίως αποθράσυνε την τουρκική βουλιμία, παγίωσε και διεύρυνε «τετελεσμένα» σε όλο το φάσμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, κι έδωσε την ευκαιρία για γιγάντωση των τουρκικών εξοπλισμών, με επιθετική και όχι αμυντική λογική. Έτσι επιτεύχθηκε μία ποσοτική και ποιοτική ανισορροπία στο στρατιωτικό ισοζύγιο των δύο χωρών, που, παρά την ποιότητα του έμψυχου δυναμικού των Ενόπλων μας Δυνάμεων και το ικανοποιητικό επίπεδο (ακόμη) των εξοπλιστικών μας μέσων, δίνει στην Τουρκία τον «αέρα» και την ευκαιρία να εκβιάζει με χρήση βίας.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο θέλει να επιτύχει την εθελούσια υποχώρηση και αποδοχή από την Ελλάδα, αμαχητί μάλιστα (για να αποφύγουμε θερμά επεισόδια ή γενική σύρραξη), την ανατροπή του Διεθνούς Δικαίου και την εκχώρηση βεβαιωμένων κυριαρχικών δικαιωμάτων και κυριαρχία της Πατρίδας μας στη θάλασσα, στο βυθό και το υπέδαφός του, στον εναέριο χώρο, στους φυσικούς πόρους (υδρογονάνθρακες, αλιεία και όχι μόνο), αλλά και σε χερσαίες νησιωτικές περιοχές που μας ανήκουν ως ελληνική κυριαρχία από το 1912 αλλά και ως ιστορική περιοχή εγκατάστασης Ελλήνων, εδώ και 3-4 χιλιάδες χρόνια.
Συνεπώς, μία είναι η συλλογική πατριωτική υποχρέωση όλων των Ελλήνων: Να αποκρούσουμε τις απειλές, τους εκβιασμούς και τις προφανώς παράνομες διεκδικήσεις και να προετοιμάσουμε το ταχύτερο (χθες!) την ισχυρή αμυντική μας ικανότητα, με κάθε απαραίτητη δαπάνη σε προτεραιότητα, ώστε αυτή η πανεθνική ετοιμότητα και πανστρατιά (από την Ελλάδα, την ομογένεια και ως την Κύπρο), να αποθαρρύνει τα επιθετικά σχέδια των Τούρκων (που από τη Συρία, το Ιράκ, την Κύπρο και μέχρι τη Λιβύη και τη Σομαλία, έχουν καταστεί οι ταραξίες της ευρύτερης περιφέρειας).
ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΟΣ ΑΜΥΝΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Είναι ο μόνος και ο ασφαλέστερος τρόπος για να αποτραπεί ο πόλεμος, χωρίς να χάσουμε εθνική κυριαρχία, έδαφος και θαλάσσια – εναέρια κυριαρχία και δικαιοδοσία. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να αξιοποιήσουμε επιτέλους στην πράξη το μεγάλο μας όπλο: το Διεθνές Δίκαιο. Να καθιερώσουμε ό,τι δικαιούμαστε: Αιγιαλίτιδα Ζώνη 12 ναυτικών μιλίων. Παντού, με μικρή ίσως υποχώρηση στα 10 ή 6 ν.μ. μεταξύ των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου (αν η Τουρκία αποφύγει τις στρατιωτικές περιπέτειες).
Συνορεύουσα Ζώνη μέχρι τα 24 ν.μ., ευθείες γραμμές βάσης για κλείσιμο των κόλπων και των παράκτιων νησιών. Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), θέσπιση παντού στα ίδια εξωτερικά όρια με την Υφαλοκρηπίδα, όπως αυτά χαράσσονται με τη διεθνώς αποδεκτή μέση γραμμή / ίση απόσταση. Επέκταση και του εναερίου χώρου μας στα 12 ν.μ. (αντί των 10 ν.μ. σήμερα).
Επίσης, έμπρακτη αναβίωση και ουσιαστικοποίηση του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου και ανάλογου Στρατιωτικού Δόγματος Ελλάδας – Κύπρου και στενή στρατιωτική συνεργασία με το Ισραήλ και όποιον άλλον πρόθυμο που νιώθει ότι απειλείται από την τουρκική μεγαλομανία! Δημιουργία πλέγματος αεροναυτικών βάσεων και πυραυλικών συστημάτων στα νησιά του Αιγαίου και στην Κύπρο και Κρήτη, ώστε να δημιουργηθεί αδιαπέραστο φράγμα ανάσχεσης κάθε τουρκικής διείσδυσης. Ταχυκίνητες αερομεταφερόμενες δυνάμεις και ανάλογες με ισχυρά πλωτά μέσα. Όλα αυτά θα έρθουν ως αντιστάθμισμα των βάσεων που εγκατέστησε η Τουρκία στη Λιβύη, στην Αλβανία και βέβαια στην Κύπρο, όπου νωρίτερα φέτος, μεταφέρθηκαν 4.000 νέοι στρατιώτες του Αττίλα!
Μια τέτοια πολιτική θα αναπληρώσει εν μέρει το χαμένο χρόνο, αλλά και θα αποτελέσει την αποτελεσματικότερη απάντηση στην πιο πρόσφατη τουρκική βεβήλωση: τη μετατροπή της Ιερότατης Ορθόδοξης, Πανχριστιανικής και Οικουμενικής Αγίας Σοφίας, σε μουσουλμανικό τζαμί…!
*Ο Βενιαμίν Καρακωστάνογλου είναι διεθνολόγος, μόνιμος λέκτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διδάσκει Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Διεθνείς Σχέσεις και Ελληνική Εξωτερική Πολιτική. Μεταξύ άλλων βιβλίων έχει συγγράψει τη μοναδική στην Ελλάδα επιστημονική μονογραφία για την ΑΟΖ 600 σελίδων. Διδάσκει, επίσης, στην Ανώτατη Διακλαδική Σχολή Πολέμου και στη Σχολή Μετεκπαίδευσης και Επιμόρφωσης Βορείου Ελλάδος της Ελληνικής Αστυνομίας. Διετέλεσε Δικηγόρος Θεσσαλονίκης και Κοζάνης (1977-2010). Ήταν δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης (2007-2014) και αντιδήμαρχος. Σήμερα είναι πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Διετέλεσε επικεφαλής (2004-2008) του Διεθνούς Οργανισμού (Stability Pact for Southeastern Europe) για την ανασυγκρότηση των Βαλκανίων, υπό την αιγίδα της ΕΕ. Υπήρξε μέλος και Διευθυντής αποστολών μακράς διαρκείας Διεθνών Οργανισμών στο Κοσσυφοπέδιο (ΔΑΣΕ), στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη (ΟΑΣΕ) και την ΠΓΔΜ (Council of Europe & Eurostat).
