Όταν μεταδίδονταν οι εικόνες από τις καταρρεύσεις κτηρίων μετά το σεισμό της 6ης Φεβρουαρίου, πολλοί στην Τουρκία –αλλά και αλλού– είπαν ότι όπως κατέρρευσαν τα κτήρια, κατέρρευσε και η εικόνα που είχε χτίσει ο Ερντογάν για την υπερεικοσαετή διακυβέρνηση της χώρας από τον ίδιον και το κόμμα του, το AKP.
Γράφει ο Σάββας Καλεντερίδης*
Εκεί, στα συντρίμμια των κτηρίων, ανάμεσα στα οποία ήταν και οι σοροί δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, συνυπήρχε η διαφθορά του πολιτικού συστήματος Ερντογάν – ΑΚΡ. Η ασυδοσία των κατασκευαστών, χωρίς κανέναν έλεγχο από το κράτος και τους αρμόδιους θεσμούς, οδήγησε σε μια τραγωδία που δεν έχει προηγούμενο.
Ο Ερντογάν, βλέποντας τα σχέδιά του για τις επικείμενες εκλογές να ανατρέπονται, έσπευσε να δημιουργήσει το… αφήγημα που θα αναλάμβαναν να προβάλουν οι πληρωμένοι κονδυλοφόροι του στα ελεγχόμενα από τον ίδιον μέσα μαζικής ενημέρωσης, για να στρέψουν την οργή του κόσμου οπουδήποτε αλλού, εκτός από εκείνους που έχουν την ουσιαστική ευθύνη για την τραγωδία, δηλαδή τον εαυτό του και το κόμμα του.
Όσον αφορά το αφήγημα, ήταν το εξής: Ο σεισμός και ό,τι επακολούθησε ήταν υπόθεση του… Αλλάχ. Ήταν το πεπρωμένο του καθενός, και ως γνωστόν, το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον. Με τις μέρες ανέβασαν τους τόνους. Χαρακτήρισαν το σεισμό «καταστροφή του αιώνα», για να κρύψουν τις ευθύνες τους.
Οι κανονικοί άνθρωποι στην Τουρκία χαρακτήρισαν τους κομματικούς και τα φερέφωνά τους στα ΜΜΕ στυγνούς εγκληματίες, γιατί, διακινώντας τα επιχειρήματα που επιλέχτηκαν από το σαράι του Ερντογάν, προσπαθούσαν να κρύψουν τις εγκληματικές ευθύνες της κυβέρνησης και όλου του κύκλου των φορέων και των ανθρώπων που εμπλέκονται στον κατασκευαστικό τομέα.
Είκοσι δύο ημέρες μετά τον καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία, η Ελλάδα βίωσε κι αυτή μία ανείπωτη τραγωδία. Μετωπική σύγκρουση τρένων στα Τέμπη, με δεκάδες νεκρούς, στη συντριπτική τους πλειονότητα νέα παιδιά.
Είναι περιττό να αναφερθούμε στα εγκληματικά λάθη και τις παραλείψεις δεκαετιών που οδήγησαν στο δυστύχημα. Ο σταθμάρχης ήταν ο τελευταίος τροχός της αμάξης. Αν δεν ήταν αυτός, κάποια στιγμή θα ήταν κάποιος άλλος. Το δυστύχημα μάς φώναζε από μακριά «έρχομαι».
Μόνο που δεν άκουγαν οι πολιτικοί, τα κόμματα, η Δικαιοσύνη, οι κομματικοί παράγοντες του ΟΣΕ – ΕΡΓΟΣΕ. Επίσης δεν άκουγαν το «έρχομαι» ούτε οι δημοσιογράφοι που κάνουν ρεπορτάζ στο υπουργείο Μεταφορών δεκαετίες τώρα – ή αν το άκουγαν, δεν το φώναζαν προς κάθε κατεύθυνση, για να ασκήσουν πίεση και να το σταματήσουν οι υπεύθυνοι.
Όπως οι κανονικοί πολίτες της Τουρκίας, όχι οι κομματικοί, γιατί αυτοί είναι άλλης τάξης ζήτημα, το βράδυ του σεισμού είδαν την εικόνα που είχε παρουσιάσει ο Ερντογάν για τον εαυτό του και για τα 21 χρόνια διακυβέρνησής του να καταρρέει, έτσι και οι κανονικοί πολίτες της Ελλάδας είδαν την εικόνα που είχαν δημιουργήσει για τους εαυτούς τους όλοι οι πρωθυπουργοί και τα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα από το 2000 και εντεύθεν να καταρρέει, να στριμώχνεται και να κατακαίγεται στα συντρίμμια των τρένων που συγκρούστηκαν στα Τέμπη.
Και ω του θαύματος, είδαμε το Μαξίμου και την ελληνική κυβέρνηση να δημιουργεί και η ίδια –όπως έκανε το σαράι του Ερντογάν– το δικό της αφήγημα για το δυστύχημα.
Το βράδυ της Πέμπτης 2 Μαρτίου, τουλάχιστον δύο εξαπτέρυγα της κυβέρνησης, που θέλουν να λέγονται δημοσιογράφοι, παρουσίασαν το εξής επιχείρημα:
-Ναυάγιο «Εξπρές Σάμινα», με 81 νεκρούς, στις 26 Σεπτεμβρίου 2000. Ακολούθησε παρέμβαση της Κομισιόν για τήρηση ευρωπαϊκών κανόνων ασφαλείας στις θαλάσσιες μεταφορές, και εκδόθηκε νέος σχετικός κανονισμός.
-Τροχαίο δυστύχημα με μαθητές στα Τέμπη, 13 Απριλίου 2003. Είκοσι ένας μαθητές νεκροί. Το δυστύχημα που συντάραξε το πανελλήνιο επιτάχυνε την κατασκευή των σηράγγων στα Τέμπη, και εφαρμόστηκαν μέτρα ασφαλείας στους δρόμους. Έτσι αποφεύχθηκαν άλλα μεγάλα τροχαία δυστυχήματα.
-Πυρκαγιά στην Ηλεία με 63 νεκρούς, στις 24 Αυγούστου 2007. Ακολούθησε ταχύτερη διαδικασία αποζημιώσεων, «Ειδικό Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών» και καθημερινή πρόγνωση για κίνδυνο πυρκαγιάς σε κάθε νομό.
-Πυρκαγιά στο Μάτι με 104 νεκρούς, στις 23 Ιουλίου 2018. Ακολούθησε σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για εκκενώσεις οικισμών μέσω του κινητού τηλεφώνου (112).
-Σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, με 57 νεκρούς, στις 28 Φεβρουαρίου 2023. Ακολουθούν ευχολόγια για να ληφθούν μέτρα για να μην ξαναζήσουμε τέτοιο δυστύχημα.
Την επόμενη μέρα, Παρασκευή 3 Μαρτίου, είδαμε κι άλλο θαύμα. Μεγάλη εφημερίδα παρουσίαζε σε πρωτοσέλιδο ακριβώς την ίδια… επιχειρηματολογία με τους δύο δημοσιογράφους που την αναπαρήγαγαν την προηγουμένη. Και τουλάχιστον ο ένας, δεν εργάζεται στο συγκρότημα της εφημερίδας.
Δηλαδή, να σκεπάσουμε τις ευθύνες και να παρουσιάσουμε το δυστύχημα περίπου ως «ευκαιρία» για να ληφθούν μέτρα για έναν ασφαλή σιδηρόδρομο. Ποιος φωστήρας πρότεινε αυτήν την επιχειρηματολογία; Ποιος αναίσχυντος και ασυναίσθητος μπορεί να σκέφθηκε αυτά τα επιχειρήματα και ποιος τα ενέκρινε; Όσο γι’ αυτούς που τα διαδίδουν, καλά, αυτοί έχουν πουλήσει προ πολλού την ψυχή τους, από τότε που έπαψαν να έχουν τη δική τους γνώμη και να παπαγαλίζουν αυτό που τους λένε και συμφέρει το κόμμα.
Την ίδια ώρα που στο Μαξίμου διάφοροι φωστήρες επεξεργάζονταν το… αφήγημα, την ίδια ώρα άλλα φυντάνια στην Κουμουνδούρου, που επί τέσσερα και πλέον χρόνια ανέχθηκαν την ίδια κατάσταση στον ΟΣΕ, χωρίς ίχνος αιδούς και αυτοκριτικής, προετοίμαζαν το δικό τους σχέδιο δράσης, για ένα «ισοδύναμο με το Μάτι».
Δηλαδή, αντί τα κόμματα να αναλύσουν σε βάθος το θέμα, να εντοπίσουν τις παθογένειες του συστήματος που γεννά τέτοια εγκλήματα – όχι μόνο στον ΟΣΕ αλλά σε όλο το εύρος λειτουργίας των υπηρεσιών του κράτους προς τους πολίτες –, αντί να αναζητήσουν με σοβαρότητα και υπευθυνότητα αξιόπιστες λύσεις, αντί να εντοπίσουν και τα δικά τους λάθη και να βγουν ενώπιον των πολιτών με ειλικρίνεια να κάνουν την αυτοκριτική τους και να δηλώσουν την αποφασιστικότητά τους να κάνουν τα πάντα για να μην ξαναζήσουμε τέτοιες τραγωδίες, προχωρούν σε πράξεις που αποτελούν συνέχεια εκείνων που οδηγούν σε τραγωδίες και καταστροφές.
Φυσικά, υπάρχει και μια σχετική ταύτιση της σύλληψης των επιτελών του Ερντογάν με εκείνη του Μητσοτάκη. Περιμένουμε μοιρολατρικά την επόμενη τραγωδία για να βελτιώσουμε τα πράγματα, και μετά την άλλη και μετά την άλλη, και ούτω καθ’ εξής!
Τέλος, ας ελπίσουμε να μη χρειαστεί να ζήσουμε κάποια εθνική τραγωδία, όπως έγινε το 1974 στην Κύπρο, για να βγουν πάλι τα φερέφωνα κάποιας κυβέρνησης να επιχειρηματολογούν και να λένε ότι μετά από την εθνική τραγωδία της τάδε του μηνός του δείνα έτους, θα ακολουθήσουν μέτρα για να μην ξαναζήσουμε τέτοια εθνική τραγωδία.
*Ο Σάββας Καλεντερίδης (Βέργη Σερρών, 1960) είναι Έλληνας αξιωματικός εν αποστρατεία, πρώην πράκτορας της ΕΥΠ και μετέπειτα συγγραφέας και γεωστρατηγικός αναλυτής