Σαφέστατο μήνυμα προς την Τουρκία έστειλε ο Νίκος Δένδιας στις δηλώσεις που έκανε παρουσία του Ρώσου ομολόγου του, Σεργκέι Λαβρόφ, αμέσως μετά τη συνάντησή τους, τη Δευτέρα 26 Οκτωβρίου.
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη για όλα, προκειμένου να υπερασπιστεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά της δικαιώματα, ενώ χαρακτήρισε την Τουρκία «γραφείο ταξιδιών για τζιχαντιστές». Η αναφορά του Νίκου Δένδια σε τζιχαντιστές που μεταφέρονται σε διάφορα μέτωπα είναι, άλλωστε, κάτι που η Μόσχα γνωρίζει και έχει καταγγείλει, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την πρόσφατη διένεξη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών πρόσθεσε επίσης, ότι «ο στρατιωτικός εξοπλισμός της Τουρκίας αποσταθεροποιεί την περιοχή», εκφράζοντας έτσι και την ανησυχία του, για το γεγονός ότι η Τουρκία έχει αγοράσει από τη Ρωσία τους S-400.
Παραλλήλως σημείωσε ότι «κοινός παρονομαστής σε όλα τα ζητήματα» είναι ο αποσταθεροποιητικός ρόλος της Τουρκίας και αναφέρθηκε στις τουρκικές κινήσεις (σ.σ.: Κυριακή 25/10), με τις οποίες, όπως είπε, η Άγκυρα εξέφρασε για πολλοστή φορά την πρόθεσή της να συνεχίσει τις έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. «Είναι φανερό ότι επενδύει στην κλιμάκωση της έντασης. Περιφρονεί τις εκκλήσεις φίλων και εταίρων» είπε χαρακτηριστικά ο Νίκος Δένδιας.
ΑΝΑΦΑΙΡΕΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΑ 12 ΜΙΛΙΑ
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε την πάγια ελληνική θέση ότι «διάλογος υπό το καθεστώς πιέσεων δε γίνεται να υπάρξει» και τόνισε την πλήρη ετοιμότητα της Αθήνας. Από την πλευρά του, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα της Ελλάδας η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, με βάση τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
«Η Ρωσία δε μπορεί να τηρήσει κάποια άλλη στάση εκτός από αυτή που υπαγορεύει το δίκαιο της θάλασσας» υπογράμμισε ο Λαβρόφ, επισημαίνοντας ότι κάθε μέλος αυτής της σύμβασης μπορεί να καταχωρήσει το εύρος των χωρικών υδάτων έως 12 μίλια. Τηρώντας βεβαίως την κοινή λογική και γεωγραφικές ουδετερότητες, όπως συμπλήρωσε.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών επισήμανε ακόμα, ότι οι διαφορές μπορούν να λύνονται «μόνο μέσω των διαπραγματεύσεων με συνυπολογισμό και σεβασμό των συμφερόντων του καθενός» και πρόσθεσε ότι «όσο δύσκολη και να είναι η κατάσταση μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, εμείς θα είμαστε πάντα υπέρ της συζήτησης και της επίλυσης αυτών των προβλημάτων μέσω απευθείας διαλόγου».
Την ίδια ώρα, η Άγκυρα έδειξε για άλλη μία φορά το πόσο «πρόθυμη» είναι για διάλογο, με δύο ζεύγη τουρκικών F-16 να παραβιάζουν το FIR Αθηνών, χωρίς να καταθέσουν σχέδιο πτήσης. Τα τουρκικά μαχητικά πέταξαν πάνω από τους Ανθρωποφάγους του νησιωτικού συμπλέγματος των Φούρνων και αναγνωρίσθηκαν και αναχαιτίσθηκαν από αντίστοιχα ελληνικά μαχητικά, σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες και κατά πάγια τακτική.
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΣΥΖΗΤΗΣΕ Ο ΛΑΒΡΟΦ
Των δηλώσεων Δένδια-Λαβρόφ, προηγήθηκαν διευρυμένες συνομιλίες μεταξύ της ελληνικής και της ρωσικής αντιπροσωπείας στο υπουργείο Εξωτερικών. Νωρίτερα, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας συναντήθηκε κατ’ ιδίαν με το Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ. Μια συνάντηση, στην οποία οι δύο υπουργοί επιβεβαίωσαν τους ιστορικούς δεσμούς Ελλάδας-Ρωσίας και συζήτησαν τρόπους για την ενίσχυση των σχέσεων και της συνεργασίας των δύο χωρών. Οι δύο υπουργοί Εξωτερικών θα υπογράψουν «Κοινό Μνημόνιο για τη διεξαγωγή του έτους ιστορίας Ελλάδας-Ρωσίας το 2021».
Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι η επίσκεψη Λαβρόφ στην Αθήνα κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική, όχι μόνον εξαιτίας της θέσης της Ρωσίας στη διεθνή σκηνή, ως μιας μεγάλης παγκόσμιας δύναμης. Μόσχα και Άγκυρα έχουν αναβαθμίσει και επεκτείνει τα τελευταία χρόνια τη συνεργασία τους, σε πολλούς τομείς, ενώ, κυρίως με αφορμή τη διαχείριση της κρίσης στη Συρία, Πούτιν και Ερντογάν έχουν αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση. Η λιβυκή κρίση, ωστόσο, και κυρίως η πρόσφατη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, έφεραν στην επιφάνεια βασικές διαφορές των δύο χωρών, σε ό,τι αφορά την προσέγγιση διεθνών κρίσεων.
Από την άλλη, οι σχέσεις Αθήνας – Μόσχας είχαν διαταραχθεί τα προηγούμενα χρόνια, με αφορμή κυρίως τις εξελίξεις στο θέμα των Σκοπίων. Στην πορεία έγιναν, ωστόσο, κινήσεις επαναπροσέγγισης και η σημερινή (σ.σ.: Δευτέρα 26/10) επίσκεψη του Λαβρόφ στην Αθήνα, έρχεται ως επιστέγασμα της ομαλοποίησης των σχέσεων των δύο χωρών. Εξάλλου η Μόσχα, παρά τις διαφορές που υπήρξαν στο πρόσφατο παρελθόν, δεν άλλαξε στάση στα μεγάλα εθνικά θέματα της Ελλάδας και της Κύπρου, εξακολουθώντας να στηρίζει τις ελληνικές και κυπριακές θέσεις, που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο και αποφάσεις του ΟΗΕ.
Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ
Η επιθετικότητα της Τουρκίας και οι διμερείς σχέσεις βρέθηκαν στο επίκεντρο και της συνάντησης του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών με τον πρωθυπουργό. Στις δηλώσεις πριν την κατ’ ιδίαν συνάντηση, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι θα ενημερώσει τον Λαβρόφ για την παραβατική δράση της Τουρκίας και τα προβλήματα που προκαλεί στην ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής.
Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ικανοποίησή του για την υπενθύμιση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, ότι η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια αποτελεί αναφαίρετο κυριαρχικό δικαίωμα κάθε κράτους. Σημείωσε πάντως, σε ό,τι αφορά κάποια ζητήματα με τη Ρωσική Ομοσπονδία, ότι «η Ελλάδα είναι μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ» για να προσθέσει όμως, ότι αυτό δεν εμποδίζει τις δύο χώρες να διευρύνουν τις διμερείς σχέσεις τους.
Από την πλευρά του, ο Λαβρόφ είπε μεν, ότι οι σημερινές συνομιλίες επιβεβαίωσαν για άλλη μία φορά ότι η ευρωατλαντική πρόσδεση δεν εμποδίζει την ανάπτυξη των σχέσεων Ελλάδας και Ρωσίας, πρόσθεσε όμως ότι «βεβαίως επιθυμητό θα ήταν και η ΕΕ και το ΝΑΤΟ να μη μας εμποδίσουν να αναπτύξουμε αυτές τις σχέσεις».
Ο Ρώσος υπουργός αναφέρθηκε επίσης στο Μνημόνιο για τη διεξαγωγή του «Έτους Ιστορίας», το 2021, αλλά και στις περιεκτικές, όπως τις χαρακτήρισε, συνομιλίες που είχε με το Νίκο Δένδια για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη περιοχή. Παραλλήλως, σε ό,τι αφορά τη διαφορά με την Τουρκία, ο Λαβρόφ επανέλαβε την αναγκαιότητα «απευθείας διαλόγου» και εξέφρασε την ετοιμότητα της Μόσχας «να συμβάλλει στην ομαλοποίηση της κατάστασης», εάν υπάρχει βούληση και ενδιαφέρον.
Τέλος, συμφώνησε με τον πρωθυπουργό, ότι οι προσπάθειες να χρησιμοποιηθεί ο θρησκευτικός παράγοντας στα γεωπολιτικά παιχνίδια είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο εγχείρημα. Τόνισε δε ότι η Μόσχα, στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ, προωθεί εδώ και χρόνια την πρωτοβουλία «να αναγνωριστούν όχι μόνο ο αντισημιτισμός, αλλά και η χριστιανοφοβία και η ισλαμοφοβία ως καταδικαστέες πράξεις».
