Ευθανασία ως ιατρική περίθαλψη

«Θα πρέπει να διεξαχθούν συλλογικές συζητήσεις για να καθοριστεί πόσο ο πληθυσμός του Κεμπέκ επιθυμεί να επεκτείνει την πρόσβαση στην Ευθανασία ως ιατρική περίθαλψη», σύμφωνα με την ετήσια έκθεση 2021-2022 της Επιτροπής για τη φροντίδα στο τέλος της ζωής.

Το 2021-2022, 3.663 άτομα έλαβαν ευθανασία ως ιατρική περίθαλψη(aide médicale à mourir / ΑΜΜ). Πρόκειται για αύξηση 51% (δηλαδή 1.236 άτομα περισσότερα) σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά και σημάδι μιας πρακτικής που γίνεται όλο και πιο συνηθισμένη. «Αρχικά εισήχθη ως περίθαλψη ειδικών περιστάσεων, η ευθανασία ως ιατρική περίθαλψηαυξάνεται στο Κεμπέκ», η οποία «φαίνεται να μαρτυρεί την αυξανόμενη κοινωνική αποδοχή αυτής της φροντίδας», μπορούμε να διαβάσουμε στο 2021 – Ετήσια έκθεση 2022 της Επιτροπής για τη φροντίδα στο τέλος της ζωής που κατατέθηκε την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου στην Εθνοσυνέλευση.

Οι κάτοικοι του Κεμπέκ τη χρησιμοποιούν περισσότερο από ό,τι σε άλλες επαρχίες του Καναδά και σε άλλες χώρες όπου επιτρεπόταν εδώ και πολύ καιρό, όπως το Βέλγιο και η Ολλανδία, προσθέτουν οι συντάκτες της έκθεσης.

Διάφοροι παράγοντες μπορεί να εξηγήσουν τον υψηλότερο αριθμό και το ποσοστό θανάτων από ιατρική βοήθεια στο θάνατο στο Κεμπέκ, συμπεριλαμβανομένου του πολιτισμού, των αξιών και της επιλογής να το έχουν καταστήσει «ιατρική περίθαλψη», σε αντίθεση με το Βέλγιο και την Ολλανδία όπου πρόκειται απλά για ευθανασία και όχι ένας τύπος ιατρικής περίθαλψης.

Σε ένα απόσπασμα από την ετήσια έκθεση 2021-2022 της Επιτροπής για τη φροντίδα στο τέλος της ζωής που κατατέθηκε την Παρασκευή 9/12 στην Εθνοσυνέλευση μπορούμε επίσης να διαβάσουμε: «Θα πρέπει να διεξαχθούν συλλογικές συζητήσεις για να καθοριστεί πόσο μακριά ο πληθυσμός του Κεμπέκ επιθυμεί να διευρύνει την πρόσβαση στο ΑΜΜ και να προβληματιστεί σχετικά με τον αντίκτυπο αυτού του μετασχηματισμού του θανάτου στην κοινωνία μας.

Ο ΝΟΜΟΣ ΔΕΝ ΤΗΡΕΙΤΑΙ ΠΑΝΤΑ

Οι πολέμιοι της ιατρικής βοήθειας στο θάνατο επισημαίνουν ιδιαίτερα τους κινδύνους κατάχρησης ή τους κινδύνους κατάχρησης. Σύμφωνα με την έκθεση, ο νόμος δεν τηρήθηκε σε 15 περιπτώσεις. Σε έξι φακέλους το άτομο, «αν και υπέφερε και παρουσίαζε πτώση των ικανοτήτων του, δεν έπασχε από σοβαρή και ανίατη ασθένεια». Σε τρεις άλλες περιπτώσεις, το άτομο «δεν ήταν πλέον σε θέση να συναινέσει στη φροντίδα κατά τη στιγμή της λήψης ιατρικής βοήθειας για το θάνατο» (σε μία από αυτές τις περιπτώσεις, ο γιατρός είχε λάβει μόνο προφορική συγκατάθεση, ενώ απαιτείται γραπτή συναίνεση).

Σε μία περίπτωση, ο γιατρός δεν έλαβε πρώτα τη γνώμη δεύτερου γιατρού και σε τέσσερις άλλους φακέλους, το έντυπο αίτησης προσυπογράφηκε από φροντιστή που δεν ήταν επαγγελματίας υγείας ή υπηρεσιών. Τέλος, ένα από τα άτομα που έλαβαν ιατρική βοήθεια για το θάνατο είχε ληγμένη κάρτα ασφάλισης υγείας.

ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ

Συνολικά, το 93% των ατόμων που έλαβαν ιατρική βοήθεια για το θάνατο το 2021-2022 ήταν ηλικίας 60 ετών και άνω. Το 66% είχε καρκίνο και το 84% είχε πρόγνωση επιβίωσης ενός έτους ή λιγότερο. Η ιατρική βοήθεια στο θάνατο χορηγήθηκε κατά μέσο όρο 26 ημέρες μετά το υπογεγραμμένο αίτημα, και ήταν σχεδόν στα δύο τρίτα των αιτημάτων που υποβλήθηκαν.

Τι απέγινε ο τρίτος, που παρά τις επιθυμίες του δεν το παρέλαβε; Σύμφωνα με την έκθεση, το 34% πέθανε πριν από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης ή πριν λάβει ιατρική βοήθεια πεθαίνοντας, το 22% δεν πληρούσε τα κριτήρια και το 18% απέσυρε το αίτημά του.

Όπως ήταν αναμενόμενο, ο αριθμός των γιατρών που κλήθηκαν να εκτελέσουν αυτή την πράξη επίσης αυξήθηκε: 1.418 γιατροί το έκαναν φέτος, που αντιπροσωπεύει αύξηση 26% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Περίπου στις μισές περιπτώσεις, η ιατρική βοήθεια στο θάνατο γινόταν στο νοσοκομείο, ενώ το ένα τρίτο (33%) έγινε στο σπίτι, το 8% σε CHSLD και το 5% σε οίκο ευγηρίας.

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ

Με βάση τις κλινικές περιλήψεις που έγραψαν οι γιατροί στις δηλώσεις τους, η Επιτροπή θεωρεί ότι «η ιατρική βοήθεια στο θάνατο δεν είναι μια επιλογή που κάνει το άτομο εξ ορισμού στο Κεμπέκ. Αναφέρεται συχνά ότι το άτομο λάμβανε παρηγορητική φροντίδα ή ότι του είχε προσφερθεί, ιδιαίτερα για άτομα με καρκίνο.

«Ωστόσο, τα δεδομένα που διαθέτει η Επιτροπή δεν μας επιτρέπουν να επαληθεύσουμε την ποιότητα της προσφερόμενης φροντίδας ή εάν ήταν επαρκής και προσφερόταν την κατάλληλη στιγμή για να καλύψει τις ανάγκες του ατόμου».

Η Επιτροπή διερωτάται «για την παροχή και την πρόσβαση σε παρηγορητική φροντίδα για άτομα που πάσχουν από σοβαρές και ανίατες ασθένειες εκτός από τον καρκίνο».

Η ΟΛΛΑΝΔΙΑ

Στην Ολλανδία, η ευθανασία, υποβοηθούμενη αυτοκτονία και μη ανάνηψη κατόπιν αιτήματος, πραγματοποιείται από το θεράποντα ιατρό που χορηγεί στον ασθενή μια θανατηφόρα δόση κατάλληλου φαρμάκου, κατόπιν ρητής αίτησής του. Η σχετική ολλανδική νομοθεσία καλύπτει επίσης την υποβοηθούμενη από ιατρό αυτοκτονία (όπου ο γιατρός προμηθεύει το φάρμακο αλλά ο ασθενής το χορηγεί). Η ανακουφιστική καταστολή δεν είναι μια μορφή ευθανασίας: ο ασθενής απλώς χάνει τις αισθήσεις του με φάρμακα που μειώνουν τον πόνο και τελικά πεθαίνει από φυσικά αίτια.

Η ευθανασία και η υποβοηθούμενη αυτοκτονία είναι νόμιμες μόνο εάν τηρούνται πλήρως τα κριτήρια που ορίζονται στον ολλανδικό νόμο περί τερματισμού της ζωής κατόπιν αιτήματος και υποβοηθούμενης αυτοκτονίας (διαδικασίες επανεξέτασης). Μόνο τότε ο ενδιαφερόμενος γιατρός έχει ασυλία από ποινική δίωξη. Τα αιτήματα για ευθανασία προέρχονται συχνά από ασθενείς που βιώνουν αφόρητη ταλαιπωρία, χωρίς προοπτική βελτίωσης. Το αίτημά τους πρέπει να γίνει σοβαρά και με πλήρη πεποίθηση. Βλέπουν την ευθανασία ως τη μόνη διαφυγή από την κατάσταση. Ωστόσο, οι ασθενείς δεν έχουν απόλυτο δικαίωμα στην ευθανασία και οι γιατροί δεν έχουν απόλυτο καθήκον να την πραγματοποιήσουν.

ΠΗΓΕΣ: 2021-2022 / Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΚΕΜΠΕΚ, ΟΛΛΑΝΔΙΚΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ