Όλα γύρω αρχίζουν να θυμίζουν Χριστούγεννα. Οικογενειακές συναθροίσεις, πάρτι, στολισμένα σπίτια και καταστήματα, δώρα…
Θυμάμαι, στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν, η επιλογή των δώρων ήταν μία ευχάριστη διαδικασία. Πηγαίναμε από μαγαζί σε μαγαζί να δούμε και να διαλέξουμε τα δώρα που θα προσφέραμε. Ωστόσο, πολλά πράγματα έχουν αλλάξει από τότε στο χώρο του εμπορίου, μέχρι που επικράτησε, σε μεγάλο βαθμό, το ηλεκτρονικό εμπόριο, ή όπως είναι ευρύτερα γνωστό ως e-commerce.
Πρόκειται για εμπόριο παροχής αγαθών και υπηρεσιών που πραγματοποιείται εξ αποστάσεως με ηλεκτρονικά μέσα χωρίς να καθίσταται αναγκαία η φυσική παρουσία των ενδιαφερομένων μερών, δηλαδή του πωλητή-αγοραστή. Τη Δευτέρα 2/12 μάλιστα, θα «γιορτάσουμε» τη Cyber Monday (κυβερνο-Δευτέρα), ημέρα κατά την οποία οι καταναλωτές ενθαρρύνονται να κάνουν τις αγορές τους μέσω διαδικτύου (online shopping).
Ο σχετικά νέος αυτός τρόπος συναλλαγής, παρουσιάζει αρκετά πλεονεκτήματα και μαζί αμέτρητα μειονεκτήματα. Βασικά πλεονεκτήματα είναι πώς τα «ηλεκτρονικά καταστήματα» είναι ανοιχτά 24 ώρες το 24ωρο, το κόστος των προϊόντων που πωλούνται μέσω διαδικτύου είναι αισθητά χαμηλότερο από τις τιμές του εμπορίου και το υπαλληλικό προσωπικό ελάχιστο.
Η αγορά εξ άλλου είναι παγκόσμια και η συναλλαγή ακόμη είναι γρήγορη και άμεση. Κάθε εταιρία που έχει ηλεκτρονική παρουσία μπορεί να διευρύνει τον κύκλο εργασιών της, επεκτείνοντας τα γεωγραφικά όρια των συναλλαγών της, που σημαίνει πως κάθε επιχείρηση που διαθέτει προϊόντα online μπορεί και αποκτά πελάτες σε περιοχές που βρίσκονται μακριά από την έδρα της.
Παρόλα όμως τα όποια πλεονεκτήματα, όλο και περισσότεροι διατυπώνουν έντονο προβληματισμό για την ποιότητα των ειδών που παραλαμβάνουν σπίτι, την εγγύηση και βέβαια την ασφάλεια και την ησυχία τους, δεδομένου ότι υποχρεούνται να δώσουν προσωπικά στοιχεία και πληροφορίες, με αποτέλεσμα να γίνονται εύκολος στόχος άλλων παρεμφερών e-επιχειρήσεων, που σχεδόν αμέσως αρχίζουν να βομβαρδίζονται με ατέλειωτες e-προσφορές.
Αρκετοί καταναλωτές ακόμα δεν εμπιστεύονται για τις συναλλαγές τους το διαδίκτυο και κυρίως διστάζουν να αποστείλουν τον αριθμό της πιστωτικής τους κάρτας.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο εγκυμονεί κινδύνους για τον ανυποψίαστο χρήστη. Ορισμένα είδη e-επιχειρήσεων, όπως για παράδειγμα τα ενδύματα, τρόφιμα, κοσμήματα κ.α. είναι σχεδόν αδύνατον να ελεγχθούν επαρκώς για την ποιότητα που προσφέρουν.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο ως γνωστόν, έχει δημιουργήσει προβλήματα βιωσιμότητας σε αρκετές εμπορικές επιχειρήσεις. Ζωντανό παράδειγμα το κλείσιμο μεγάλων αλυσίδων καταστημάτων όπως Eaton’s, Sears, Future Shop, Woolco, Sony, κ.α.
Εκλείπει έτσι σταδιακά η παραδοσιακή μορφή πώλησης σε καταστήματα και παρατηρούνται μαζικές απολύσεις εργαζομένων. Την ίδια στιγμή, εταιρίες ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως οι Amazon, eBay, Newegg, Shopify,Temu, Alibaba κ.α. κυριολεκτικά θησαυρίζουν.
Οι αρνητικές επιπτώσεις του ηλεκτρονικού εμπορίου στην οικονομία άρχισαν ήδη να γίνονται ορατές. Το κλείσιμο των καταστημάτων σημαίνει απώλεια κρατικών εσόδων που απέφερε η φορολογία, πτώση της αξίας των κενών κτιρίων, μείωση του προσωπικού συντήρησής κλπ.
Το σοβαρότερο πάντως πρόβλημα παραμένει η αύξηση των άνεργων καταναλωτών, εκείνοι οι οποίοι ουσιαστικά κινούν την οικονομία…