Καθώς οι καναδοί ετοιμαζόντουσαν -έστω και με περιορισμούς- να γιορτάσουν την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας του Καναδά έκανε έκκληση προσφορών σε ειδικές εταιρίες, που θα μπορούσαν να προμηθεύσουν ένα σύστημα παρακολούθησης όλων των κινητών.
Το γεγονός -μεταξύ άλλων- ανακάλυψε ο βουλευτής του BLOC στο Trois-Rivières, René Villemure, ως ένας από τους αντιπροέδρους στην κοινοβουλευτική Μόνιμη Επιτροπή Πρόσβασης και Πληροφοριών, Ιδιωτικών Απόρρητων και Δεοντολογίας.
Η επιτροπή πρόκειται να εξετάσει τις ενέργειες που πρέπει να ληφθούν σχετικά με την παρακολούθηση των δεδομένων και τοποθεσίας που βρίσκονται οι πολίτες, ως απάντηση στην πανδημία.
Η επιτροπή πιθανότατα θα ζητήσει την αναστολή της πρόσκλησης υποβολής προσφορών, που ξεκίνησε στις 17 Δεκεμβρίου, από την Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας του Καναδά (PHAC), προκειμένου να διερευνήσει τα ζητήματα απορρήτου που εγείρονται από αυτή την επιτήρηση.
«ΜΙΑ ΠΥΛΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ»
Αυτός ο τρόπος μέτρησης της αποτελεσματικότητας των μέτρων περιορισμού και παρακολούθησης δεδομένων, θα είχε επίσης χρησιμοποιηθεί από το Μάρτιο έως τον Οκτώβριο του 2021, από την Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας του Καναδά (PHAC), παρακολουθώντας την τοποθεσία 33 εκατομμυρίων πολιτών μέσω σύμβασης με την Telus Data.
Αν και δικαιολογείται, από τα μέτρα έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση της πανδημίας, αυτή η αποκάλυψη δεν παραλείπει να δημιουργεί σοβαρά ερωτηματικά ηθικών αξιών. «Για μένα δεν είναι παρά ένα είδος», δήλωσε ο βουλευτής Villemure.
Ο René Villemure δεν αμφισβητεί τη νομιμότητα της Health Canada να χρησιμοποιεί αυτές τις πληροφορίες, αλλά ανησυχεί ότι δεδομένα στα οποία δε συναινούν άτομα, ενδέχεται να υπόκεινται σε διαρροή, κλοπή ή απάτη, που θα έθετε αυτές τις πληροφορίες σε κίνδυνο. «Τα δεδομένα με ελεύθερη συναίνεση είναι ένα πράγμα. Όμως τα δεδομένα που δε συμφωνούνται, πραγματικά είναι μια μορφή κλοπής», πρόσθεσε, θέτοντας επίσης το ζήτημα της αγοραίας αξίας αυτών των πληροφοριών.
Η πρόσκληση υποβολής προσφορών, για την οποία ανησυχούσε το Bloc Québécois λίγο πριν τα Χριστούγεννα, επρόκειτο να λήξει στις 22 Ιανουαρίου 2022, περισσότερο από μία εβδομάδα πριν από την επανέναρξη των εργασιών στην Καναδική Βουλή. Αναζητούν πάροχο που θα παρείχε στην PHAC «αποπροσδιορισμένα» δεδομένα σχετικά με την κίνηση των χρηστών κινητής τηλεφωνίας. Τα δεδομένα αυτά θα ληφθούν μέσω των πύργων μεταφοράς δεδομένων των εταιρειών.
Σύμφωνα με το βουλευτή του Trois-Rivières, το γεγονός ότι στο παρελθόν πραγματοποιήθηκαν μεγάλης κλίμακας παρακολουθήσεις, χωρίς ενημέρωση των πολιτών, σε συνδυασμό με δημοσίευση πρόσκλησης υποβολής προσφορών, ενώ οι βουλευτές δεν έχουν ενημερωθεί, αποκαλύπτει την αδιαφάνεια της διαδικασίας. «Το να ενεργείς στο σκοτάδι για δεδομένα δεν είναι πραγματικά καλή ιδέα», κρίνει ο René Villemure.
ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
«Θα ζητήσουμε την αναστολή [της πρόσκλησης υποβολής προσφορών] μέχρι να συνεδριάσει η ολομέλεια της επιτροπής και, από εκεί, δύο πράγματα μπορούν να συμβούν: Η επιτροπή μπορεί να αμφισβητήσει, και αυτό θα έχει αντίκτυπο στην πρόσκληση υποβολής προσφορών, ή το κρατάμε σε αναστολή μέχρι να ολοκληρώσουμε την έρευνα», εξηγεί ο René Villemure ως αντιπρόεδρος της επιτροπής, έχοντας απαίτηση από τα άλλα μέλη να συγκληθεί συνεδρίαση εργασίας από τον πρόεδρό της.
«Η αναστολή της πρόσκλησης υποβολής προσφορών είναι το λιγότερο πράγμα και στη συνέχεια η εξέταση των γκρίζων ζωνών [του πλάνου] θα είναι μέρος των μέτρων που θα αξιολογήσει η επιτροπή», αναφέρει ο Villemure.
Το κύριο γκρίζο σημείο που εντόπισε ο René Villemure είναι ότι ζητάμε από ένα τρίτο μέρος να συλλέξει δεδομένα για πύργους κινητής τηλεφωνίας και στη συνέχεια να τους αποπροσδιορίσει, προκειμένου να τα υποβάλει στη Health Canada.
«Αυτό εγείρει δύο ζητήματα», λέει. «Γιατί ένα τρίτο μέρος έχει πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα χωρίς συγκατάθεση; Έπειτα, τα δεδομένα που δεν ταυτοποιούνται μπορούν εύκολα να επαναπροσδιοριστούν, και τονίζω τη λέξη εύκολα».
Με τη διασταύρωση δεδομένων από διαφορετικές κυβερνητικές πηγές, για παράδειγμα, μπορεί ενδεχομένως να γίνει κατάχρηση.
Αρκετές ερωτήσεις έχουν ήδη προετοιμαστεί από τον René Villemure για τις επόμενες συνεδριάσεις της επιτροπής: ποια δεδομένα συλλέγουμε; Πώς αποθηκεύεται και για πόσο καιρό; «Σε καμία από τις ερωτήσεις μου, δεν υποθέτω ότι είναι παράνομη από την πλευρά της η Health Canada», λέει.
«Ο κίνδυνος κλοπής δεδομένων στην κοινωνία είναι τεράστιο πρόβλημα. Ως βουλευτές υποτίθεται ότι προστατεύουμε τους πολίτες. Αν υπάρξει κλοπή δεδομένων, δεν υπάρχει γυρισμός. Τα δεδομένα που μπορούν να επαναπροσδιοριστούν είναι μεγάλα και είναι μεγάλος ο κίνδυνος», καταλήγει ο René Villemure.
ΣΤΟ ΙΔΙΟ ΚΥΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟΙ
Τα ίδια ερωτηματικά και προβληματισμούς θέτει και ο Συντηρητικός βουλευτής John Brassard, ο οποίος δήλωσε ότι η πανδημία χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για να υπονομεύσει την ιδιωτικότητα των Καναδών που δε γνώριζαν ότι μια κυβερνητική υπηρεσία συλλέγει δεδομένα κινητών τηλεφώνων. Η συλλογή ήρθε στο φως μόνο όταν η υπηρεσία επιδίωξε να παρατείνει την πρακτική τον προηγούμενο μήνα.
Ο John Brassard δήλωσε ότι είναι «εξαιρετικά ανησυχητικό» το γεγονός ότι ένας κυβερνητικός φορέας θα χρησιμοποιούσε την πανδημία ως δικαιολογία, για να συλλέξει κρυφά τα δεδομένα κινητής τηλεφωνίας των Καναδών χωρίς να τους το πει. Αναρωτιέται επίσης, ποιες διασφαλίσεις έχουν τεθεί σε εφαρμογή για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των καναδών πολιτών.
ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΥ
Ένα αίτημα για προτάσεις που εκδόθηκαν στις 16 Δεκεμβρίου θέλει πρόσβαση σε δεδομένα τοποθεσίας που βασίζονται σε πύργο κινητής τηλεφωνίας σε εθνικό επίπεδο, χωρίς προσωπικά αναγνωριστικά, μεταξύ 1 Ιανουαρίου 2019 και 31 Μαΐου 2023.
Η ανακοίνωση προς τις εταιρείες που θέλουν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό, αναφέρει ότι η συλλογή δεδομένων πρέπει να είναι ακριβής, προσβάσιμη και έγκαιρη, διασφαλίζοντας παράλληλα την ιδιωτικότητα και τη διαφάνεια.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Brassard απέστειλε επιστολή στον Επίτροπο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων Daniel Therien για να του ζητήσει να εξετάσει το θέμα. Τη Δευτέρα 10 Ιανουαρίου, απέστειλε επιστολή στο Συντηρητικό βουλευτή Pat Kelly, ο οποίος προεδρεύει της κοινοβουλευτικής επιτροπής προστασίας προσωπικών δεδομένων, για να ζητήσει έκτακτη συνεδρίαση.
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ HEALTH CANADA
Σε δήλωσή της στα μέσα ενημέρωσης, η Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας του Καναδά (PHAC) ανέφερε ότι η ανάλυση των ανώνυμων δεδομένων κινητικότητας ή τοποθεσίας, βοηθά στην ενημέρωση της πολιτικής, των μηνυμάτων δημόσιας υγείας, της αξιολόγησης των μέτρων και άλλων πτυχών της αντίδρασης της κυβέρνησης στην πανδημία.
«Σε κάθε βήμα, η PHAC έχει διαβουλεύσεις με ειδικούς σε θέματα απορρήτου και δεοντολογίας, συμπεριλαμβανομένου του Γραφείου του Επιτρόπου Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, για να εξασφαλίσει ότι η πρόσβαση και η χρήση δεδομένων κινητικότητας ακολουθεί βέλτιστες πρακτικές», ανέφερε η υπηρεσία.
Προσθέτει δε, ότι θα χρησιμοποιήσει μόνο δεδομένα κινητικότητας ή τοποθεσίας για να κατανοήσει τις επιπτώσεις της μετακίνησης του πληθυσμού στην πορεία της πανδημίας. Ο οργανισμός, τονίζει ότι αυτού του είδους τα δεδομένα μετακίνησης πληθυσμού μπορούν να βοηθήσουν στην πρόβλεψη των κινδύνων για μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή και να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα των μέτρων πανδημίας, με βάση τον τρόπο με τον οποίο ο πληθυσμός ανταποκρίνεται συνολικά στις οδηγίες αλλά και ειδικά στις οδηγίες για τη δημόσια υγεία.
