Έλλειμμα, εμπορικοί πόλεμοι και συγκρατημένη αισιοδοξία
Ο Καναδάς βρίσκεται αντιμέτωπος με σημαντικές οικονομικές προκλήσεις, καθώς τα τελευταία στοιχεία δείχνουν διεύρυνση του δημοσιονομικού ελλείμματος, αύξηση των δαπανών και κλιμάκωση εμπορικών εντάσεων με τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα. Παρά τις πιέσεις αυτές, μια πρόσφατη έκθεση της Deloitte Canada αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας, υποστηρίζοντας ότι η χώρα ίσως απέφυγε την ύφεση.
ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΟΣ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών που μετέδωσε το πρακτορείο Reuters, το ομοσπονδιακό έλλειμμα του Καναδά για τους πρώτους τέσσερις μήνες του οικονομικού έτους 2025-26 ανήλθε στα 7,79 δισεκατομμύρια καναδικά δολάρια. Το αντίστοιχο περσινό διάστημα το έλλειμμα ήταν 7,30 δισεκατομμύρια, γεγονός που αποτυπώνει μια σαφή διεύρυνση.
Η αύξηση αυτή αποδίδεται κυρίως στην ενίσχυση των κρατικών δαπανών, οι οποίες κατέγραψαν άνοδο περίπου 3% σε βασικές κατηγορίες, από την κοινωνική πρόνοια και την υγεία έως τις αμυντικές δαπάνες. Την ίδια ώρα, τα κρατικά έσοδα σημείωσαν μικρότερη αύξηση, περίπου 1,6%.
Η ΑΝΟΔΟΣ ΤΩΝ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ
ΔΑΣΜΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
Παρά το περιορισμένο ποσοστό αύξησης των συνολικών εσόδων, ορισμένες κατηγορίες εμφάνισαν εντυπωσιακή άνοδο. Οι εισπράξεις από τελωνειακούς δασμούς εκτινάχθηκαν κατά 162,4% σε σχέση με πέρυσι, αποτέλεσμα κυρίως της ενίσχυσης της καναδικής εμπορικής πολιτικής με στοχευμένους δασμούς. Παράλληλα, θετική ήταν η εικόνα και στη φορολογία εισοδήματος, τόσο εταιρικού όσο και προσωπικού, που συνέβαλε στην αντιστάθμιση μέρους των νέων δαπανών. Ωστόσο, η δημοσιονομική εικόνα παραμένει εύθραυστη. Το γεγονός ότι το έλλειμμα συνεχίζει να διευρύνεται παρά την ενίσχυση των εσόδων, δείχνει ότι η αύξηση των δαπανών ασκεί ισχυρότερη πίεση στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό.
ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ
ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΑΝΑΔΑ
Την ίδια στιγμή, η καναδική οικονομία βρίσκεται στη δίνη εμπορικών εντάσεων που απειλούν τις εξαγωγές και την ανάπτυξη. Ο πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ καλείται να διαχειριστεί μια δύσκολη συγκυρία, καθώς ο Καναδάς έχει εμπλακεί ταυτόχρονα σε εμπορική αντιπαράθεση τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και με την Κίνα. Η κλιμάκωση αυτή περιορίζει τα περιθώρια διαπραγμάτευσης της Οτάβας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αντίδραση του Πεκίνου στους καναδικούς δασμούς για τα ηλεκτρικά οχήματα, με την Κίνα να επιβάλλει αντίποινα μέσω υψηλών δασμών στις εισαγωγές καναδικής ελαιοκράμβης (canola). Το συγκεκριμένο προϊόν αποτελεί μια από τις βασικότερες αγροτικές εξαγωγές του Καναδά, γεγονός που αυξάνει την ανησυχία των παραγωγών και των εμπλεκόμενων κλάδων.
ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ
Στο εσωτερικό, η οικονομική ατζέντα της κυβέρνησης Κάρνεϊ βρίσκεται υπό αυστηρή κριτική. Οι ανησυχίες για την ανεργία, αλλά και για τις επιδόσεις της ανάπτυξης, πυκνώνουν. Ο πρωθυπουργός δέχεται πιέσεις τόσο από την αντιπολίτευση όσο και από επιχειρηματικούς κύκλους, οι οποίοι θεωρούν ότι η στρατηγική του δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα. Η συζήτηση για το κατά πόσο η χώρα μπορεί να συνεχίσει να στηρίζει δημοσιονομικά μέτρα, χωρίς να διακινδυνεύσει τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα, βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης.
ΑΠΡΟΣΜΕΝΗ ΝΟΤΑ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑΣ
Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, μια πρόσφατη έκθεση της Deloitte Canada έρχεται να προσφέρει μια διαφορετική οπτική. Όπως μεταδόθηκε από τα ΜΜΕ, η ανάλυση της εταιρείας αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ο Καναδάς να έχει αποφύγει την ύφεση, παρά τις αντίξοες συνθήκες. Η έκθεση τονίζει ότι ορισμένοι δείκτες της οικονομίας, όπως η ανθεκτικότητα της κατανάλωσης και η σταθεροποίηση των επενδύσεων, υποδηλώνουν ότι η χώρα μπορεί να βαδίζει σε μια πορεία ανάκαμψης. Η εκτίμηση αυτή, αν και συγκρατημένη, αναζωπυρώνει τη συζήτηση για το αν τα θεμελιώδη μεγέθη του Καναδά είναι τελικά ισχυρότερα από όσο φαίνεται.
Ο Καναδάς βρίσκεται σήμερα σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Από τη μια πλευρά, η αύξηση του ελλείμματος και οι εμπορικοί πόλεμοι με ισχυρούς εταίρους, συνιστούν μια επικίνδυνη πρόκληση για τη σταθερότητα της οικονομίας. Από την άλλη, οι θετικές ενδείξεις που καταγράφονται σε ορισμένους τομείς, δείχνουν ότι η χώρα ίσως διαθέτει τις αντοχές να ξεπεράσει την κρίση.
