Ο νέος «Νόμος 2» και η «μάχη» των γιατρών
Στο προσκήνιο της υγειονομικής πολιτικής στο Κεμπέκ εξελίσσεται μία κρίσιμη αναμέτρηση μεταξύ της κυβέρνησης του François Legault και των ιατρικών ενώσεων, μετά την ταχύτατη ψήφιση του λεγόμενου «Νόμου 2» («Bill 2») που επιβάλλει νέο σύστημα αμοιβών και περιορισμούς σε εργασιακές τακτικές των γιατρών.
Ο νόμος πέρασε μέσα από ειδική συνεδρίαση της Βουλής του Κεμπέκ, τις πρώτες πρωινές ώρες του Σαββάτου 25 Οκτωβρίου, πριν τις 4 π.μ. – με ψήφους 63 υπέρ και 27 κατά. Με αυτόν τον τρόπο, η κυβέρνηση «έσπασε» τις συνήθεις διαδικασίες, επικαλούμενη την «επιτακτική ανάγκη» μεταρρύθμισης του συστήματος υγείας.
ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ
Με το νέο καθεστώς:
• Ένα σημαντικό μέρος της αμοιβής των γιατρών θα συνδέεται με δείκτες απόδοσης – όπως ο αριθμός των ραντεβού, ιδιαιτέρως ασθενών ευάλωτων ομάδων.
• Απαγορεύεται η «συγκροτημένη δράση» (concerted action) των γιατρών που θα μπορούσε να επηρεάσει την πρόσβαση των ασθενών στις υπηρεσίες υγείας – με την κυβέρνηση να προβλέπει κυρώσεις έως 500.000 δολάρια την ημέρα για αντιδράσεις συλλογικές.
• Το όριο ηλικίας για εξαιρέσεις αναπροσαρμόστηκε – από τα 65 έτη σε 63 – με τροπολογία που κατατέθηκε αργά την Παρασκευή 24/10.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
Οι Ιατρικές Ενώσεις, όπως η Fédération des médecins spécialistes du Québec (FMSQ), ανακοίνωσαν ότι θα προσφύγουν στα δικαστήρια κατά του νόμου, χαρακτηρίζοντάς τον ως «επιθετική επίθεση» στα δικαιώματα των γιατρών. Γιατροί εκφράζουν την πρόθεση να αποχωρήσουν από την επαγγελματική τους δραστηριότητα ή να πάψουν να παρέχουν υποστήριξη σε εκπαιδευτικά προγράμματα, εντείνοντας το φόβο για ακόμη μεγαλύτερη κρίση στην πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη. Αντιπολίτευση και ενώσεις πολιτών καταγγέλλουν, πως η κυβέρνηση χρησιμοποίησε «φέρετρο» διαδικασίες (closure) για να περιορίσει τη συζήτηση.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ
Η κυβέρνηση επισημαίνει πως οι αλλαγές κρίνονται απαραίτητες: «οι δείκτες είναι χαμηλοί, οι λίστες αναμονής μεγάλες και η σπατάλη πολλή», δήλωσε ο Υπουργός Υγείας, Christian Dubé. Ωστόσο, οι γιατροί αντιτείνουν ότι η σύνδεση αμοιβών με όγκο και στόχους, αντί για ποιότητα μπορεί να οδηγήσει σε «ιατρική fast‐food», με χαμηλότερα επίπεδα φροντίδας.
Πέραν της άμεσης επίπτωσης στους γιατρούς, υπάρχει κίνδυνος καθυστερήσεων στην εκπαιδευτική πορεία των φοιτητών ιατρικής: Η διακοπή ή η μείωση κλινικών περιστατικών, λόγω της αντιπαράθεσης, έχει ήδη επιφέρει αναβολές στην αποφοίτηση χιλιάδων νέων γιατρών.
ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ
Το βασικό ερώτημα είναι, κατά πόσο οι αλλαγές αυτές θα ενισχύσουν όντως την πρόσβαση των πολιτών σε οικογενειακούς γιατρούς και σε ειδικούς. Προς το παρόν, το σύνολο του κόσμου περιμένει:
• πόσο αποτελεσματικά θα εφαρμοστούν οι νέοι δείκτες,
• αν οι πόροι θα συνοδεύσουν τις απαιτήσεις,
• και αν η απόδοση προς όγκο δεν υπονομεύσει τη φροντίδα.
Η επόμενη περίοδος θα δείξει ποιος από τους δύο πόλους θα επικρατήσει: η κυβέρνηση που επιμένει στην αλλαγή ή οι γιατροί που αντιστέκονται, φοβούμενοι ότι η «μεταρρύθμιση» θα γίνει χωρίς τις απαραίτητες προϋποθέσεις.
Ο νόμος 2 στο Κεμπέκ δεν είναι απλώς ένα ζήτημα αποζημίωσης ή εργασιακών όρων· είναι μία τομή στην όλη φιλοσοφία της ιατρικής περίθαλψης. Αν η πολιτεία καταφέρει όντως να μειώσει τις λίστες αναμονής και να βελτιώσει την πρόσβαση, τότε η αλλαγή θα έχει πραγματική αξία. Αν όμως η διαδικασία οδηγήσει σε αποχώρηση γιατρών, εκπαιδευτικά κενά και επιδείνωση της ποιότητας, τότε η κρίσιμη παράμετρος – η φροντίδα του ασθενούς – κινδυνεύει να χαθεί.
Το ερώτημα για τους κατοίκους του Κεμπέκ είναι, αν θα βρεθούν τελικά «κατάλληλοι γιατροί στο κατάλληλο μέρος» – ή θα έρθουν «ισχυροί δείκτες χωρίς γιατρούς». Απομένει να δούμε αν η επόμενη φάση θα φέρει ειρήνη ή νέα κλιμάκωση.




