Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έκανε λόγο για το χειρότερο οικονομικό σοκ από την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης του 1930. Και κάλεσε κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες να προβούν σε γενναία μέτρα για τη στήριξη της παγκόσμιας οικονομίας, μπροστά στην υγειονομική κρίση από την πανδημία του Covid-19.
Οι οικονομολόγοι διαβεβαιώνουν, ότι οι συνθήκες χαμηλών επιτοκίων και υποστηρικτικής νομισματικής πολιτικής αφήνουν περιθώρια για δημοσιονομικό εκτροχιασμό και «φουσκωμένα» ελλείμματα. Τι θα συμβεί όμως, εάν ο πόλεμος για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού αφήσει πίσω του τη βραδυφλεγή βόμβα ενός τεράστιου χρέους;
Αυτή η κρίση βρήκε κυβερνήσεις και νοικοκυριά ανά τον κόσμο περισσότερο χρεωμένα από ποτέ. Και τα άνευ προηγουμένου πακέτα δημοσιονομικής στήριξης εξανεμίζουν τα πλεονάσματα και μεγαλώνουν τις «τρύπες» στους εθνικούς προϋπολογισμούς. Το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Ινστιτούτο(IIF) διαπιστώνει ότι οι παγκόσμιες εκδόσεις κρατικού χρέους (ομόλογα και δάνεια) ανήλθαν σε νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα 2,6 τρισ. δολαρίων τον Απρίλιο, υπερβαίνοντας το προηγούμενο ρεκόρ 2,1 τρισ. δολαρίων του Μαρτίου. Σύμφωνα με τον ειδικό σε ζητήματα χρέους του IIF, Εμρέ Τιφλίκ, το ρεκόρ αντανακλά τις προσπάθειες των κυβερνήσεων ανά τον κόσμο να κρατήσουν όρθια την παγκόσμια οικονομία μπροστά στην υγειονομική κρίση του κορωνοϊού. «Είναι πράγματι τρομακτικό, αλλά από την άλλη πρέπει να γίνει», τονίζει ο κ. Τιφλίκ σε συνέντευξή του στο CNBC.
Τα έως τώρα μέτρα που έχουν λάβει εθνικές και νομισματικές αρχές για να θωρακίσουν τις οικονομίες, μπροστά στην πανδημία του κορωνοϊού, ανέρχονται στα 15 τρισ. δολάρια, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters. Το ποσό ισοδυναμεί με το 17% του παγκόσμιου ΑΕΠ των 87 τρισ. δολαρίων. Εξ αυτών των 15 τρισ. δολαρίων, περίπου οκτώ τρισ. αφορούν μέτρα που έχουν ενεργοποιήσει οι κυβερνήσεις για τη στήριξη επιχειρήσεων και εργαζομένων, τόσο με τη μορφή αύξησης δαπανών όσο και μέσω δανείων και πιστωτικών εγγυήσεων. Οικονομολόγοι της JPMorgan εκτιμούν ότι οι πολιτικές δαπανών και φοροελαφρύνσεων θα φθάσουν το 2,7% του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2020, ξεπερνώντας τα επίπεδα κατά την κορύφωση της πιστωτικής κρίσης το 2009. Οι ανοικτές «στρόφιγγες» και διοχέτευση ρευστότητας εκτοξεύουν το παγκόσμιο χρέος σε νέα ιστορικά υψηλά. Ήδη το IIF προέβλεπε εκτόξευσή του στο πρώτο τρίμηνο του έτους – προτού ο κορωνοϊός χαρακτηρισθεί πανδημία και εξαπλωθεί σχεδόν σε κάθε γωνιά της Γης – ξεπερνώντας το όριο των 257 τρισ. δολαρίων.
Το κρατικό χρέος προβλέπεται ότι έχει σπάσει το φράγμα των 70 τρισ. δολαρίων. Το χρέος των ανεπτυγμένων οικονομιών υπερβαίνει τα 180 τρισ. δολάρια ή 383% του ΑΕΠ, ενώ το χρέος της Κίνας πλησίαζε το 310% του ΑΕΠ.
Το ΔΝΤ έχει προειδοποιήσει ότι η ταχεία αύξηση του δημοσίου χρέους θα μπορούσε να εγείρει νέους κινδύνους μόλις ξεπερασθεί η πανδημία.
Σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης, όπως αυτή η κρίση, η προσοχή στρέφεται στη «γιατρειά» της παγκόσμιας οικονομίας και όχι στις παρενέργειες των «φαρμάκων». ΔΝΤ και χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί καλούν κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες να κάνουν ό,τι χρειασθεί, εφαρμόζοντας άνευ προηγουμένου μέτρα. Τα πολύ χαμηλά επιτόκια και τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης, προσφέρουν πίστωση χρόνου στις κυβερνήσεις. Διότι η επόμενη ημέρα του πολέμου κατά του Covid-19 θα τις βρει περισσότερο χρεωμένες παρά ποτέ.
