Πόσο δύσκολο είναι να διαμορφωθεί κυβέρνηση από τις κάλπες της 21ης Μαΐου • Αναλυτές μιλούν για τις εκλογές και την πιθανότητα σχηματισμού κυβέρνησης
Τρεις ημέρες πριν από την κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση της 21ης Μαΐου στην Ελλάδα και οι αναλύσεις παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ο συνταγματολόγος Γιώργος Καραβοκύρης και ο εκλογικός αναλυτής Παναγιώτης Κουστένης ανέλυσαν την επόμενη ημέρα των εκλογών.
Αρχικά θα πρέπει να πούμε, πως μετά από αρκετά χρόνια, οι βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα διεξάγονται με το σύστημα της απλής αναλογικής. Αυτό σημαίνει, πως τα κόμματα που συγκεντρώνουν τουλάχιστον 3% των ψήφων μοιράζονται απολύτως αναλογικά τις 300 βουλευτικές έδρες με βάση το ποσοστό τους. Δεν προβλέπεται πριμοδότηση εδρών για το πρώτο κόμμα και ο πήχυς της αυτοδυναμίας ανεβαίνει, όσο μειώνεται το ποσοστό των κομμάτων που μένουν εκτός Βουλής.
Ο επίκουρος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ, Γιώργος Καραβοκύρης, απαντά τι σημαίνει πρακτικά αυτό: «Η απλή αναλογική πρακτικά σημαίνει, ότι για να έχουμε μια πλειοψηφική εκδοχή κυβέρνησης, αυτή που έχουμε συνηθίσει και γνωρίζουμε και από τη μεταπολίτευση, απαιτείται ένα υψηλό ποσοστό, το οποίο δύσκολα πλέον συγκεντρώνουν τα κόμματα στις σημερινές εκλογικές συνθήκες, γενικά στην Ευρώπη. Άρα, η απλή αναλογική θέτει πολύ ψηλά τον πήχη της αυτοδυναμίας και γενικά της εξεύρεσης μιας κυβερνητικής πλειοψηφίας, είτε αυτή είναι μονοκομματική, είτε αυτή προκύπτει μέσα από κυβερνήσεις συνεργασίας ή συνασπισμού κομμάτων», εξηγεί στο euronews.
Στο κρίσιμο ερώτημα, αν υπάρχει πιθανότητα να προκύψει αυτοδύναμη κυβέρνηση από τις κάλπες της 21ης Μαΐου, ο εκλογικός αναλυτής και διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, Παναγιώτης Κουστένης, αποκλείει το ενδεχόμενο: «Είναι πρακτικά αδύνατο. Με το συγκεκριμένο εκλογικό νόμο που θα γίνουν οι εκλογές, το απαιτούμενο ποσοστό που πρέπει να έχει ένα κόμμα ή μια σύμπραξη κομμάτων, ούτως ώστε να αποκτήσει τις 151 έδρες για τις απαραίτητες για κοινοβουλευτική πλειοψηφία, αντιστοιχεί σε 45% ή 46% περίπου των ψήφων. Αντιλαμβάνεστε ότι είναι πολύ υψηλό ποσοστό για να το έχει ένα κόμμα μόνο του, οπότε το μόνο σενάριο που μπορεί να εξεταστεί ως πιθανό είναι το σενάριο μιας κυβέρνησης συνεργασίας μεταξύ διαφόρων κομμάτων».
ΔΕΥΤΕΡΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
Αν υποθέσουμε πως δεν προκύψει κυβέρνηση τότε θα προκηρυχθούν νέες εκλογές που θα γίνουν το αργότερο στις αρχές Ιουλίου. Αυτή η δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, όμως, θα διεξαχθεί με ένα διαφορετικό εκλογικό σύστημα. Στις δεύτερες εκλογές επανέρχεται το μπόνους πλειοψηφίας «έστω σε μια κλιμακωτή μορφή, όπως ορίζει ο νόμος». Δηλαδή, «δεν είναι σταθερό προκαθορισμένο στις 40, στις 50 έδρες, όπως είχε συμβεί στο παρελθόν. Πλέον, θα έχει ένα κλιμακωτό μέγεθος, καθώς θα εξαρτάται και από το ποσοστό του πρώτου κόμματος», επισημαίνει ο Π. Κουστένης και προσθέτει: «Λόγω του μπόνους πλειοψηφίας, το όριο που λέγαμε πριν του 45% με 46% μειώνεται αρκετά σημαντικά, πέφτει γύρω στο 38%».
Το κόμμα που θα βγει πρώτο θα αποκτήσει μπόνους, και μετά, το ποσοστό που χρειάζεται για την αυτοδυναμία, θα εξαρτηθεί από τα πόσα κόμματα θα μπουν μέσα στη Βουλή. Έτσι, με το δεύτερο εκλογικό σύστημα, ο σχηματισμός κυβέρνησης καθίσταται ευκολότερος.
ΤΡΙΤΗ ΚΑΛΠΗ;
Αν όμως το πρώτο κόμμα της δεύτερης κάλπης δεν μπόρεσε να πιάσει το μειωμένο πήχυ του 38%; «Εφόσον, ωστόσο, κανένα κόμμα δε δεχθεί να παράσχει συνεργασία, σε αυτή την περίπτωση πηγαίνουμε αναγκαστικά σε τρίτες εκλογές – με τη διαφορά ότι σε μια τέτοια περίπτωση, το κόμμα το οποίο θα έχει αρνηθεί αυτή τη συνεργασία, ουσιαστικά αναλαμβάνει και την ευθύνη της τρίτης κάλπης», τονίζει ο Π. Κουστένης.
Νέοι οι περισσότεροι αναποφάσιστοι
«Δεν τους εκφράζει το υπάρχον πολιτικό σύστημα» • Πώς μπορούν να πειστούν οι νέοι για να ψηφίσουν
Η αποχή τα τελευταία χρόνια αναδεικνύεται… νικητής των εκλογών, καθώς πολλοί πολίτες δεν πηγαίνουν να ψηφίσουν, οι περισσότεροι απ’ αυτούς είναι νέοι. «Η εργασία και η επαγγελματική εξέλιξη των νέων παιδιών είναι ένας από τους βασικούς προβληματισμούς» αναφέρει ο Ορέστης Καρύπης, συντονιστής της «Παρέμβασης Νέων», που μίλησε στην ΕΡΤ για την πρωτοβουλία που ανέδειξε ενόψει των εκλογών και περιλαμβάνει μια σειρά συζητήσεων – συναντήσεων ανοιχτού διαλόγου σε όλη την Ελλάδα, σε 20 διαφορετικά σημεία, με τη συμμετοχή πάνω από 1.000 νέων, σχετικά με το αν θα ψηφίσουν στις εκλογές αλλά και με τα ζητήματα που τους προβληματίζουν.
Με το σύνθημα «Συμμετέχουμε, δεν απέχουμε», στόχος της πρωτοβουλίας είναι όλο και περισσότεροι νέοι να κατανοήσουν την ανάγκη συμμετοχής στις εκλογές. «Πήραμε αυτή την πρωτοβουλία πριν περίπου 10 ημέρες για να προσεγγίσουμε τη δεξαμενή των αναποφάσιστων, κυρίως όμως των νέων. Γιατί ξέρετε, παρατηρούμε στη νέα γενιά το μεγαλύτερο ποσοστό των αναποφάσιστων» είπε αρχικά ο κ. Καρύπης στην εκπομπή «NEWSROOM».
Και πρόσθεσε: «Παρατηρήσαμε ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της νέας γενιάς, μέσα σε 10 ημέρες, μονάχα 1.100 παιδιά περίπου δέχτηκαν να έρθουν και να συζητήσουν για τους προβληματισμούς τους σχετικά με την κοινωνία. Είναι παιδιά τα οποία δεν εμπιστεύονται το πολιτικό σύστημα ως έχει. Και νομίζω ότι αυτός είναι ο βασικός λόγος που παρατηρούμε αυτή τη μεγάλη αποχή. Δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί ένας φορέας, όπως εμείς ή κάποιο κόμμα ή κάποιο μέσο ενημέρωσης, να επηρεάσει. Είναι βαθιά ριζικό».
Όσο για το τι προβληματίζει τους νέους, όπως είπε ο κ. Καρύπης: «Η εργασία και η επαγγελματική εξέλιξη των νέων παιδιών είναι ένας από τους βασικούς προβληματισμούς. Εγώ όμως θέλω να σταθώ στο εξής, υπάρχει η αίσθηση στην κοινωνία ότι οι περισσότεροι νέοι δεν πηγαίνουν να ψηφίσουν, δεν ασχολούνται με τα κοινά, διότι δεν τους αφορά αυτό το ζήτημα. Συναντάμε νέα παιδιά που ενδιαφέρονται πολύ να μιλήσουν και να ασχοληθούν και να βοηθήσουν ως ενεργοί πολίτες για την εξέλιξη της κοινωνίας. Δυστυχώς όμως, το υπάρχον σύστημα συνολικά, κοινωνικά, πολιτικά δεν τους εκφράζει ή μάλλον δεν μπορούν να το εμπιστευτούν αν θέλετε. Οπότε αυτό το οποίο λέμε και προσπαθούμε να αναδείξουμε μέσα από την πρωτοβουλία «συμμετέχουμε, δεν απέχουμε» είναι ότι ανεξάρτητα από το αν συμφωνείς ή όχι με την παρούσα κατάσταση, πήγαινε και προσπάθησε μέσα από την ψήφο σου».
Τέλος, σχετικά με το αν «πείθουν» τα βιντεάκια στο TikTok, εξήγησε: «Ομολογουμένως οι καμπάνιες των πολιτικών αρχηγών είναι ευφάνταστες σε αυτόν τον τομέα στα social media. Αλλά σας ξαναλέω, νομίζω η ουσία βρίσκεται στην εμπιστοσύνη που πρέπει να καλλιεργηθεί από το πολιτικό σύστημα στη νέα γενιά. Και εκεί είναι που υστερούμε, εκεί που υπάρχει το βασικό πρόβλημα. Ξέρετε, οι προβληματισμοί των νέων, δεν είναι τόσο πολύ από που θα παρακολουθήσουν το πρόγραμμα ενός κόμματος. Είναι λίγο πιο πρακτικοί, αν μου επιτρέπετε. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές αυτή τη στιγμή, στο να επιλέξουν τη σχολή τους βάσει της περιοχής που θα βρουν καλύτερα ενοίκια, είναι ένα από τα ζητήματα που απασχολεί και υπάρχει έντονη συζήτηση σε αυτό και στα παιδιά της νέας γενιάς αλλά και σε κάθε οικογένεια».
