Ήταν κάποτε το καμάρι των Ελληνοκαναδών! «Το σύστημα υγείας μας είναι απαράμιλλο», καυχιόμασταν όταν πηγαίναμε στην Ελλάδα. Αν μη τι άλλο, με εξαίρεση τη φιλειρηνική του φήμη, ο Καναδάς θεωρούσε το medicare το διαμάντι του στέμματός του.
Πως αλλάξανε οι καιροί…
Ατελείωτες ώρες αναμονής (πλέον) για να δεις ένα γιατρό στα επείγοντα, εκνευρισμός, μειωμένο και εξουθενωμένο υγειονομικό προσωπικό, ηλικιωμένοι που αφήνουν την τελευταία τους πνοή σε ένα ράντζο παρατημένοι, αφού όλη τους τη ζωή επένδυσαν με τους φόρους τους στο διαλυμένο αυτό σύστημα.
Βέβαια, συνεχίζουμε να πληρώνουμε τους ίδιους δυσβάσταχτους φόρους, ενώ παράλληλα οι λιγοστές επιλογές ιδιωτικής υγείας είναι απλησίαστες. Θες γιατρό να σου έρθει στο σπίτι; «Σκάσε» $350 και περίμενε κάνα-δύο ημέρες. Έπεσες σε σαββατοκύριακο; Καλύτερα να ανάψεις το καντηλάκι και να αρχίσεις τις προσευχές να μη σε πάρει ο χάρος.
Πρόσφατα η κυρία Λίτσα (θα μπορούσε να ήταν Κούλα, Λούλα ή Τούλα, όποιο όνομα θέλετε να βάλετε) μην μπορώντας να περιμένει άλλο αποφάσισε να πάει σε ιδιωτική κλινική για εγχείρηση αρθροπλαστικής.
Είχε ήδη περιμένει ένα χρόνο για να δει ορθοπεδικό, όταν στην Ελλάδα σηκώνεις το τηλέφωνο, τον παίρνεις στο κινητό του και με 80 ευρώ έρχεται σπίτι σου. Η ιστορία μας ξεκινά με μια επέμβαση που κόστισε στην οικογένειά της σχεδόν 32.000 δολάρια, ένα σημαντικό οικονομικό βάρος για οικογένεια μεσαίας τάξης. Αποφάσισαν την επέμβαση αυτή με πολλές προσδοκίες, εμπιστευόμενοι την εμπειρογνωμοσύνη των ιατρών και νοσηλευτών και την υποστήριξη του συστήματος υγείας μας. Λίγο γνωρίζανε ότι οι πραγματικές προκλήσεις θα ξεκινούσαν μετά την εγχείρηση.
Κατά την επιστροφή στο σπίτι, έγινε φανερό ότι απαιτούνταν περισσότερη αποθεραπεία, ιδανικά σε κλινικό περιβάλλον με την εμπειρογνωμοσύνη των νοσηλευτών και των φυσιοθεραπευτών. Δυστυχώς, μετά από μια μέρα στην ιδιωτική κλινική, η κα Λίτσα εστάλη σπίτι της και η οικογένειά της δεν είχε τα απαραίτητα μέσα για να αντιμετωπίσουν την κρίσιμη πρώτη εβδομάδα αποκατάστασης. Ο φυσικός, συναισθηματικός και οικονομικός φόρτος, ήταν τεράστιος. Η μετεγχειρητική φροντίδα ελλιπής. Πέρα από μερικές τηλεφωνικές κλήσεις και emails, η οικογένεια αφέθηκε μόνη της να αντιμετωπίσει την κατάσταση όταν τα χρήματα είχαν πληρωθεί. Το τοπικό CLSC συνεισέφερε στη φροντίδα, αλλά οι πόροι τους ήταν περιορισμένοι και αναμένεται πάντα η οικογένεια να παίξει το ρόλο του γιατρού, της νοσοκόμας, του φυσιοθεραπευτή, του ψυχολόγου κ.λπ.
Είναι σαφές, ότι το σύστημα υγείας μας, συνολικά, αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις. Η έλλειψη οικονομικής υποστήριξης από το κράτος για τους ηλικιωμένους, μια δημογραφική ομάδα που έχει συνεισφέρει στο σύστημα υγείας καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους, είναι απογοητευτική. Τους αφήνει χωρίς την αναγκαία βοήθεια κατά τις δύσκολες στιγμές τους.
Σε αντίθεση με το διαλυμένο σύστημα υγείας στο Κεμπέκ, στην Ελλάδα του τάχα… ωχαδερφισμού και της μιζέριας, όλοι οι Έλληνες πολίτες και γενικά όσοι έχουν ΑΜΚΑ δικαιούνται πρόσβασης σε όλα τα δημόσια Νοσοκομεία. Μια κλήση στο ΣΟΣ ΙΑΤΡΟΙ και σε 1-2 ώρες έρχεται στο σπίτι σου όχι απλώς ένας παθολόγος, αλλά και ειδικευμένοι γιατροί. Αυτή τη στιγμή στο Κεμπέκ δεν υπάρχουν φορητά μηχανήματα ακτινών Χ – ενώ δίπλα στην Οτάβα έχουν. Ένας ασθενής που πρέπει να βγάλει ακτίνες και δεν μπορεί να μετακινηθεί, πρέπει να καλέσει ασθενοφόρο και να περάσει μια μέρα στο νοσοκομείο. Θες μαγνήτη; Μήνες για ραντεβού στο Μόντρεαλ και 700$ Καναδικά αν θες ιδιωτικά. Στην Ελλάδα το πιο ακριβό MRI με σκιαγραφικό και μαγνήτη 3 Tesla κοστίζει 270$ Καναδικά.
Δε νοείται στην Ελλάδα να μην έχεις το κινητό του γιατρού σου. Μία έρευνα στο Google πείθει τον οποιονδήποτε γι’ αυτό. Όλοι οι γιατροί στην Ελλάδα που διαφημίζουν τα ιατρεία τους έχουν πάντα το προσωπικό τους κινητό γραμμένο στη διαφήμιση. Εδώ στο Κεμπέκ αυτό βέβαια είναι επιστημονική – ιατρική φαντασία. Όχι απλώς δεν μπορείς να βρεις γιατρό να μιλήσεις αλλά ακόμα και αυτοματοποιημένη γραμμή του Info-Santé παίρνει πολύ χρόνο μέχρι να σε βάλει σε επαφή με μια νοσοκόμα.
Στα Laurentians το CISSS des Laurentides μάς στέλνει κάθε τόσο Δελτία Τύπου, όπου μας λέει ούτε λίγο ούτε πολύ (σε ελεύθερη χιουμοριστική μετάφραση από εμένα) ότι… αν δεν πεθαίνετε, παρακαλούμε μην πάτε στα επείγοντα γιατί είμαστε φουλ! Πάρτε το info Santé, μιλήστε με τον ψυχολόγο σας, τη χαρτορίχτρα της γειτονιάς, διαβάστε το φλυτζάνι και καμιά προσευχούλα, δε βλάπτει.
Σε μία κοινωνία όπου όλοι δουλεύουν για τα προς το ζην, το σύστημα υγείας μας αποτυγχάνει να υποστηρίξει επαρκώς. Παρόλη την πρόσφατη συμφωνία Τρουντώ – Λεγκώ για τη μεγάλη οικονομική υποστήριξη στο medicare του Κεμπέκ, αμφιβάλλω αν θα δούμε τα λεφτά αυτά να πιάνουν τόπο και τις υπηρεσίες να βελτιώνονται. Εύχομαι από τα βάθη της καρδιάς μου να βγω ψεύτης.
Αυτή η κατάσταση αντανακλά κακώς στην κοινωνία μας και την κυβέρνησή μας, που φαίνεται να παραμελεί αυτούς που είναι πιο ευάλωτοι – τους ηλικιωμένους και τους άρρωστους μας. Είναι ένα στίγμα στη συνείδησή μας, μια υπενθύμιση ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να υποστηρίξουμε αυτούς που έχουν δώσει τόσα πολλά στη χώρα μας.