Από τις 26 Δεκεμβρίου 2025, κάθε ταξιδιώτης που εισέρχεται ή εξέρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες θα υποχρεούται να φωτογραφίζεται, ακόμη κι αν είναι Καναδός πολίτης. Η νέα αυτή ρύθμιση του αμερικανικού Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας (Department of Homeland Security – DHS) δημοσιεύτηκε στο Ομοσπονδιακό Μητρώο των ΗΠΑ και αποτελεί το επόμενο βήμα, στην προσπάθεια δημιουργίας ενός ολοκληρωμένου συστήματος συλλογής βιομετρικών δεδομένων σε εθνικό επίπεδο.
Η πολιτική προβλέπει ότι κάθε μη πολίτης των ΗΠΑ θα φωτογραφίζεται κατά την είσοδο και την έξοδό του από τη χώρα. Οι φωτογραφίες θα συνδέονται με τα ήδη υπάρχοντα στοιχεία του ταξιδιώτη που βρίσκονται στα αρχεία των αμερικανικών αρχών, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να ζητηθεί και η λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων. Σύμφωνα με το DHS, τα δεδομένα αυτά θα αποθηκεύονται για χρονικό διάστημα που μπορεί να φθάσει έως και τα εβδομήντα πέντε χρόνια. Η υπηρεσία υποστηρίζει ότι η αλλαγή είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την πρόληψη της χρήσης πλαστών εγγράφων και τον εντοπισμό ατόμων που παραμένουν στις Ηνωμένες Πολιτείες πέραν της επιτρεπόμενης διάρκειας παραμονής.
Η συλλογή βιομετρικών δεδομένων στα αμερικανικά αεροδρόμια δεν είναι κάτι καινούργιο. Από το 2004, η Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων (U.S. Customs and Border Protection) φωτογραφίζει επιλεγμένους ταξιδιώτες στο πλαίσιο πιλοτικών προγραμμάτων. Αυτό που αλλάζει τώρα είναι η καθολική εφαρμογή του μέτρου, το οποίο θα επεκταθεί σταδιακά σε όλα τα χερσαία και θαλάσσια σύνορα. Ωστόσο, το ίδιο το υπουργείο αναγνωρίζει ότι αντιμετωπίζει τεχνικές προκλήσεις, ιδίως στα συνοριακά περάσματα με τον Καναδά, όπου η τεχνολογία δεν είναι ακόμη πλήρως εγκατεστημένη.
Η απόφαση έρχεται να καταργήσει και μια παλαιότερη εξαίρεση, που ίσχυε για τους ανήλικους κάτω των δεκατεσσάρων ετών και τους ηλικιωμένους άνω των εβδομήντα εννέα. Όπως εξηγεί το DHS, η συλλογή φωτογραφιών από παιδιά θα επιτρέψει τη σύνδεση των στοιχείων τους με τα μελλοντικά αρχεία ενηλίκων, γεγονός που θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση του εμπορίου ανηλίκων και στον καλύτερο έλεγχο εγκληματικών ή τρομοκρατικών δραστηριοτήτων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου.
Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών επιχειρεί έτσι να δημιουργήσει ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα εισόδου και εξόδου βασισμένο στη βιομετρική ταυτοποίηση. Σύμφωνα με στοιχεία του DHS, το οικονομικό έτος 2022 περισσότεροι από 850.000 ταξιδιώτες που εισήλθαν στις ΗΠΑ αεροπορικώς ή δια θαλάσσης παρέμειναν στη χώρα πέραν της νόμιμης προθεσμίας, γεγονός που το υπουργείο θεωρεί ότι δικαιολογεί την αυστηροποίηση των ελέγχων.
Οι καναδικές αρχές παρακολουθούν στενά την εξέλιξη, καθώς το νέο μέτρο επηρεάζει άμεσα εκατομμύρια πολιτών που διασχίζουν καθημερινά τα σύνορα για επαγγελματικούς ή τουριστικούς λόγους. Ορισμένοι αναλυτές επισημαίνουν, ότι η διαδικασία ενδέχεται να προκαλέσει καθυστερήσεις στα συνοριακά περάσματα, τουλάχιστον στα πρώτα στάδια εφαρμογής της, έως ότου ολοκληρωθεί η τεχνική υποδομή.
Παρά τις διαβεβαιώσεις των αμερικανικών αρχών, ότι η συλλογή φωτογραφιών περιορίζεται αποκλειστικά σε λόγους ασφάλειας, η ανακοίνωση έχει προκαλέσει αντιδράσεις οργανισμών προστασίας της ιδιωτικότητας. Η Καναδική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών (Canadian Civil Liberties Association) χαρακτήρισε το μέτρο «ανησυχητική διεύρυνση των εισβολικών πρακτικών αναγνώρισης προσώπου». Ο εκτελεστικός διευθυντής της οργάνωσης, Χάουαρντ Σέιπερς, δήλωσε ότι τα βιομετρικά δεδομένα είναι εξαιρετικά ευαίσθητα και απαιτούν το υψηλότερο επίπεδο προστασίας, τονίζοντας πως οι αμερικανικές αρχές δεν έχουν παρουσιάσει επαρκείς εγγυήσεις για την ασφάλεια και τη χρήση των πληροφοριών.
Ο Τάμιρ Ισραέλ, διευθυντής του προγράμματος για την ιδιωτικότητα και την τεχνολογία της ίδιας οργάνωσης, υποστήριξε ότι η μαζική εφαρμογή μιας τεχνολογίας που παραμένει ατελής είναι απερίσκεπτη και μπορεί να οδηγήσει σε σφάλματα, ιδιαίτερα εις βάρος μειονοτικών ομάδων. Πράγματι, πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι τα συστήματα αναγνώρισης προσώπου εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά ψευδών ταυτοποιήσεων σε άτομα μη λευκής επιδερμίδας, γεγονός που εγείρει σοβαρά ζητήματα διακρίσεων.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι μια σχεδόν πανομοιότυπη πρόταση είχε τεθεί προς δημόσια διαβούλευση το 2021, αλλά τότε είχε συναντήσει έντονες αντιδράσεις και τελικά δεν προχώρησε. Αυτή τη φορά, το DHS έχει δώσει διορία έως τις 26 Νοεμβρίου 2025 για υποβολή σχολίων από το κοινό. Οι επικριτές υποστηρίζουν, ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να επιβάλει σταδιακά ένα καθεστώς παρακολούθησης, που θα μπορούσε στο μέλλον να επεκταθεί ακόμη και στους ίδιους τους Αμερικανούς πολίτες.
Για τους Καναδούς ταξιδιώτες, το μήνυμα είναι σαφές: από το τέλος του έτους, κάθε διέλευση των συνόρων θα συνοδεύεται από φωτογράφιση, ανεξαρτήτως αν πρόκειται για αεροπορικό, θαλάσσιο ή χερσαίο ταξίδι. Παρότι οι αρχές διαβεβαιώνουν ότι η διαδικασία θα είναι γρήγορη και ανώδυνη, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η μακροχρόνια φύλαξη των δεδομένων, που μπορεί να φτάσει σχεδόν έναν αιώνα, συνιστά πρόκληση για το μέλλον της ιδιωτικότητας. Η ισορροπία ανάμεσα στην ασφάλεια και τα ατομικά δικαιώματα θα αποτελέσει, αναμφίβολα, το μεγάλο ζητούμενο των επόμενων ετών.




