Τα όσα είπε προ ημερών η Πρόεδρος της Δημοκρατίας για το δημογραφικό δεν είναι κάτι νέο. Είναι το στερεότυπο των κάθε είδους δικαιωματιστών. «Η Ελλάδα θα λύσει το δημογραφικό της πρόβλημα με την ενσωμάτωση μεταναστών». Τόσο απλά! Ούτε καν μία επιφύλαξη για το εάν κατηγορίες μεταναστών μπορούν να ενσωματωθούν και να γίνουν Έλληνες. Ο φιλελέ λαϊκισμός στο απόγειό του.
Σταύρος Λυγερός*
© slpress.gr
Υπενθυμίζω ότι – με την Ελλάδα να πέφτει στο γκρεμό – μία από τις πρώτες κινήσεις της κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου (2009-2011) ήταν να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο για την παραχώρηση ιθαγένειας! Πριν το 1990 ο Κώδικας Ιθαγένειας απασχολούσε μόνο τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες και τους νομικούς, όχι την κοινή γνώμη, επειδή μέχρι το 1990 η Ελλάδα φιλοξενούσε ελάχιστους μετανάστες. Δεν είχε πολιτική σημασία εάν οι προϋποθέσεις απόδοσης ιθαγένειας θα ήταν σφικτές ή χαλαρές. Το 2010, όμως, είχε κρίσιμη σημασία, επειδή επηρέαζε την ταυτότητα και το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας.
Το επιχείρημα της νομοθετικής πρωτοβουλίας του Γιώργου Παπανδρέου ήταν η «ανάγκη τακτοποίησης». Από αυτή την άποψη, συνέχιζε και κλιμάκωνε την απαράδεκτη πρακτική της ελληνικής Πολιτείας να νομιμοποιεί μαζικά καταστάσεις, οι οποίες είχαν διαμορφωθεί με παράνομο τρόπο. Δύο φορές η κυβέρνηση Σημίτη και άλλη μία η κυβέρνηση Καραμανλή είχαν νομιμοποιήσει μαζικά παράνομους μετανάστες, αλλά τουλάχιστον δεν τους είχαν δώσει ιθαγένεια.
Με το υπαρκτό αλλά ανεπαρκές επιχείρημα της κάλυψης ανθρωπιστικών αναγκών, η κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου άνοιξε την πόρτα για πιο εύκολη, σχεδόν μαζική και υπό κάποιες προϋποθέσεις αυτόματη παραχώρηση ιθαγένειας. Το σχήμα είναι γνωστό και ταιριάζει στην ελληνική Πολιτεία: Μετά από μερικά χρόνια οι παράνομοι μετανάστες νομιμοποιούνται, και μετά από μερικά ακόμα χρόνια αποκτούν ιθαγένεια!
ΞΕΠΕΡΑΣΜΕΝΟ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ!
Πίσω από αυτή την πολιτική υπήρχε ισχυρή δόση ιδεοληψίας. Ο Γιώργος Παπανδρέου και το επιτελείο του θεωρούσαν ότι το εθνικό κράτος είναι ξεπερασμένο και έκαναν ό,τι μπορούσαν για να το ξεφορτωθούν και να μετατρέψουν την ελληνική κοινωνία σε πολυπολιτισμική. Λίγο πριν είχα γράψει άρθρο με τον εύγλωττο τίτλο «Ελλάδα: Χώρα ή χώρος;» (Επίκαιρα, αρ. 11, 31/12/2009). Ένας τίτλος που στη συνέχεια έκανε τη δική του καριέρα στη δημόσια σφαίρα.
Η ρητορική του Γιώργου Παπανδρέου είναι ενδεικτική. Είχε πει ότι η παραχώρηση ιθαγένειας «είναι και χρέος απέναντι σε ανθρώπινα δικαιώματα ατόμων που έχουν πια επιλέξει την Ελλάδα ως πατρίδα. Και τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν μπαίνουν σε δημοψηφίσματα». Πρόκειται για μοναδική μπαρούφα. Μπορεί τα ανθρώπινα δικαιώματα να είναι αδιαπραγμάτευτα, αλλά ούτε πρωτοετής φοιτητής δε θα ισχυριζόταν ότι η απόκτηση ιθαγένειας από ένα μετανάστη είναι ανθρώπινο δικαίωμά του, όσα χρόνια και αν ζει σε μια χώρα.
Είναι αναφαίρετο δικαίωμα της Ελλάδας (και κάθε κράτους) να επιλέγει σε ποιους δίνει ιθαγένεια. Δεν πρέπει ποτέ να παραχωρείται με αντικειμενικά κριτήρια. Πρέπει πάντα να παραχωρείται κατά περίπτωση και μετά από ενδελεχή προσωπική εξέταση. Η παροχή ιθαγένειας πρέπει να είναι το αποτέλεσμα της αφομοίωσης ενός ατόμου στην ελληνική κοινωνία και όχι το αντίστροφο: να θεωρείται μέσο για την ενσωμάτωσή του.
ΤΟ ΙΔΙΟ ΚΑΙ Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Εκτός αυτού, ο τότε πρωθυπουργός είχε εμμέσως πλην σαφώς παρομοιάσει τους παράνομους μετανάστες με τους Έλληνες που το 1923 είχαν έλθει πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία! Το γεγονός ότι οι Μικρασιάτες ήταν Έλληνες που εκδιώχθηκαν λόγω της συμφωνίας για υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών δε λέει τίποτα στους δικαιωματιστές, επειδή θεωρούν ότι το έθνος είναι ξεπερασμένο! Γι’ αυτό και αντιμετωπίζουν την Ελλάδα σαν χώρο και όχι ως χώρα. Αυτή είναι η αιτία που σχεδόν ποτέ δεν κάνουν τη διάκριση μεταξύ νόμιμου και παράνομου μετανάστη.
Σας θυμίζουν κάτι αυτά; Είναι το ίδιο ιδεολόγημα που επικαλέστηκαν το 2015-2016 πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, με πρώτο το Νίκο Φίλη. Κάτι παρεμφερές μας σέρβιρε τις προηγούμενες ημέρες η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου. Ο Γιώργος Παπανδρέου πίστευε, αφελώς, ότι η παραχώρηση ιθαγένειας επιφέρει από μόνη της την ενσωμάτωση των μεταναστών. Το παράδειγμα πρώην αποικιοκρατικών ευρωπαϊκών χωρών, όμως, τον διαψεύδει. Κοινότητες μουσουλμάνων που έχουν ιθαγένεια εδώ και δύο ή τρεις γενιές παραμένουν σε μεγάλο βαθμό γκετοποιημένες.
Η παραχώρηση ιθαγένειας σε μετανάστες είναι πολύ σοβαρό ζήτημα, για να εκτραπεί σε αντιπαράθεση ιδεολογημάτων. Η Ελλάδα φιλοξενεί κατά κανόνα μετανάστες που εισήλθαν παρανόμως, το πρώτο κύμα από την Ανατολική Ευρώπη και το δεύτερο μουσουλμάνοι από την Ασία και Αφρική. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι ότι οι κάθε είδους δικαιωματιστές που ουσιαστικά υποστηρίζουν την ανεξέλεγκτη παράνομη μετανάστευση με σημαία υπαρκτά ανθρωπιστικά ζητήματα γαρνιρισμένα με μπόλικο βουρκώδη συναισθηματισμό, επικαλούνται τα τετελεσμένα που έχουν προκύψει από αυτή (τα παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα) για να επιβάλουν όχι απλώς τη νομιμοποίησή τους, αλλά και την παραχώρηση ιθαγένειας. Είναι άλμα στο κενό και όχι προς τα εμπρός, όπως με θρησκευτικό φανατισμό ισχυρίζονται.
ΧΩΡΑ ή ΧΩΡΟΣ;
Τα κριτήρια για την παραχώρηση ιθαγένειας πρέπει να είναι συνιστώσα μιας ολοκληρωμένης πολιτικής και όχι προϊόν ιδεολογικών εμμονών. Είναι γελοίο να συγχέεται ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του παράνομου μετανάστη, με την παραχώρηση ιθαγένειας. Λόγω και των εθνικών απειλών που αντιμετωπίζει, η Ελλάδα πρέπει να δίνει ιθαγένεια με αυστηρά κριτήρια και με πολλή προσοχή.
Οι παράνομοι μετανάστες που ήλθαν από την Ανατολική Ευρώπη, κυρίως τη δεκαετία του 1990, έχουν συνήθως εισέλθει σε τροχιά κοινωνικής ενσωμάτωσης λόγω της ύπαρξης κοινών πολιτισμικών παρονομαστών. Το βασικό κριτήριο για την παραχώρηση της ελληνικής ιθαγένειας, άλλωστε, πρέπει να είναι η πολιτισμική συμβατότητα. Αυτή επιτρέπει την ενσωμάτωση – αφομοίωση του μετανάστη στην ελληνική κοινωνία. Γι’ αυτό και τα αιτήματα για ιθαγένεια που υποβάλει αυτή η κατηγορία μεταναστών πρέπει να εξετάζονται πάντα κατά περίπτωση, αλλά με θετικό τρόπο.
Είναι άκρως επικίνδυνο, πάντως, ένα τόσο σοβαρό ζήτημα όπως η παραχώρηση ιθαγένειας, να προσεγγίζεται με όρους ιδεολογικής τρομοκρατίας. Οι μεταμοντέρνοι φιλελέ και οι αριστεροί δικαιωματιστές χαρακτηρίζουν «ακροδεξιούς», «ξενοφοβικούς» και «ρατσιστές» όποιους ασκούν κριτική στην ιδεοληψία τους και ζητούν τη λήψη δραστικών μέτρων για να συρρικνωθεί η παράνομη μετανάστευση.
Το δράμα είναι πως όλοι αυτοί που με περισσή ευκολία ασκούν ιδεολογική τρομοκρατία, ουσιαστικά προσπαθούν να εγκλωβίσουν τη δημόσια συζήτηση μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης: Σκύλλα είναι οι ίδιοι που αντιλαμβάνονται την Ελλάδα σαν χώρο και όχι ως χώρα. Και Χάρυβδη είναι οι ακροδεξιοί ρατσιστές που μιλούν για νόθευση της ανύπαρκτης καθαρότητας του ελληνικού αίματος.
Κατασκευάζοντας, όμως, ψευδές δίπολο, το μόνο που καταφέρνουν οι αυτάρεσκοι μεταμοντέρνοι φιλελέ και αριστεροί δικαιωματιστές είναι να εξωθούν πολίτες στην αγκαλιά της Ακροδεξιάς. Κι αν αυτό είναι ατόπημα για στελέχη κομμάτων, για την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με ό,τι ο θεσμός συμβολίζει για το κράτος, το λαό και την εθνική ταυτότητα, είναι πολιτικό έγκλημα.
*Ο Σταύρος Λυγερός έχει εργασθεί σε εφημερίδες (για 23 χρόνια στην Καθημερινή), ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς. Σήμερα είναι πολιτικός-διπλωματικός σχολιαστής στον τηλεοπτικό σταθμό OPEN και διευθυντής του ιστότοπου SLpress.gr. Συγγραφέας 16 βιβλίων. Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής στην εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973.