Συντάκτης: Παντελής Καρύκας*
Πηγή: slpress.gr
Στο προσκήνιο ήρθε και πάλι η Γροιλανδία, μετά το ενδιαφέρον που δήλωσε ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να την αγοράσει, πρόταση που είχε κάνει και στην προηγούμενη προεδρική του θητεία. Το νησί της Αρκτικής, με μόλις 57.000 κατοίκους, αποτελεί αυτόνομο έδαφος της Δανίας, η οποία ασκεί – ελέγχει την εξωτερική πολιτική της Γροιλανδίας.
Όμως, η Γροιλανδία ήταν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια Ψυχρού Πολέμου, συγκεκριμένα, με το σχέδιο «Iceworm», ένα από τα πλέον φιλόδοξα που εκπονήθηκε στις ΗΠΑ εκείνη την περίοδο. Αφορούσε τη δημιουργία μυστικών βάσεων εκτόξευσης πυραύλων κάτω από τους πάγους της Γροιλανδίας, χωρίς τη συγκατάθεση της Δανίας στην οποία ανήκε η νήσος!
Στόχος των Αμερικανών ήταν να αναπτύξουν κινητούς εκτοξευτές βαλλιστικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς, με στόχο τη Σοβιετική Ένωση. Για να παραπλανήσουν του Δανούς, αλλά και τους Σοβιετικούς, οι Αμερικανοί κατέστρωσαν το σχέδιο Camp Century, το οποίο και κοινοποίησαν δεόντως. Το σχέδιο αυτό άρχισε να εφαρμόζεται το 1959 και αφορούσε τη δημιουργία «επιστημονικής» βάσης στη Γροιλανδία.
Η βάση Camp Century δημιουργήθηκε σε ένα πλάτωμα ύψους 2.000 μ. σε απόσταση 240 χλμ. από την αμερικανική αεροπορική βάση «Θούλη» στη βορειοδυτική Γροιλανδία. Η βάση «Θούλη» ήταν ενεργή από το 1951 με τη συγκατάθεση της Δανίας και εν γνώσει των Σοβιετικών.
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ «ICEWORM»
ΣΤΗ ΓΡΟΙΛΑΝΔΙΑ
Το σχέδιο «Iceworm» προέβλεπε την κατασκευή σηράγγων μήκους 4.000 χλμ. κάτω από τους πάγους, στις οποίες θα αναπτύσσονταν 600 πύραυλοι με πυρηνικές κεφαλές και στόχο τη Σοβιετική Ένωση. Οι Δανοί έδωσαν τη συγκατάθεσή τους για τη δημιουργία του Camp Century, χωρίς να γνωρίζουν τι σχεδίαζαν οι Αμερικανοί.
Το μόνο που γνώριζαν ήταν, ότι η βάση θα τροφοδοτείτο με ενέργεια από έναν πυρηνικό αντιδραστήρα. Η επίσημη δικαιολογία των Αμερικανών ήταν ότι στη βάση θα δοκιμάζονταν νέες τεχνικές κατασκευής σε αρκτικό περιβάλλον, θα εξετάζονταν τα προβλήματα λειτουργίας κινητών πυρηνικών αντιδραστήρων και θα πραγματοποιούνταν επιστημονικά πειράματα.
Δημιουργήθηκαν συνολικά 21 τάφροι που καλύφθηκαν με οροφές από πάγο. Το συνολικό μήκος των στοών έφτασε τελικά τα 3 χλμ. Κάτω από τους πάγους δημιουργήθηκε νοσοκομείο, εκκλησία, θέατρο και κατάστημα για τις ανάγκες του προσωπικού, που αριθμούσε συνολικά 200 άτομα. Χρησιμοποιήθηκε ακόμα ο πρώτος στον κόσμο φορητός πυρηνικός αντιδραστήρας ΡΜ-2A.
Ωστόσο, το σχέδιο εγκαταλείφθηκε το 1966, καθώς οι παγετώνες κινούνταν ταχύτερα από ότι είχε υπολογιστεί και ολόκληρη η εγκατάσταση κινδύνευε να αφανιστεί. Ακόμα και η λειτουργία του πυρηνικού αντιδραστήρα επηρέαζε το περιβάλλον και η λειτουργία του έπαψε το 1963.
Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ
Τα απόρρητα αμερικανικά σχέδια έγιναν γνωστά μόλις στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Σύμφωνα με αυτά, η βάση των πυραύλων θα είχε έκταση 130.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Οι θέσεις εκτόξευσης θα είχαν ύψος 8,5μ. Κάθε χρόνο θα ανασκάπτονταν και νέες θέσεις βολής, ώστε εντός πέντε ετών θα υπήρχαν έτοιμες χιλιάδες θέσεις βολής για τους πυραύλους που θα αναπτύσσονταν εκεί, μια ειδική «διώροφη» παραλλαγή του Minuteman με την ονομασία Iceman.
Όταν το 1967 η βάση εγκαταλείφθηκε οριστικά, τα υλικά αφέθηκαν όλα εκεί με τη σκέψη ότι θα θάβονταν για πάντα στους πάγους. Όμως μελέτη του 2016 κατέδειξε ότι, βάσει των σημερινών συνθηκών, το 2100 ολόκληρη η βάση θα έρθει στο φως, καθώς πάγοι στο σημείο λιώνουν. Όταν συμβεί αυτό τα πυρηνικά, ίσως και χημικά και βιολογικά «σκουπίδια» που εγκατέλειψαν οι Αμερικανοί θα επηρεάσουν το περιβάλλον. Όσο δε για την Αρκτική, αποτελεί ένα από τα πεδία του Νέου Ψυχρού Πολέμου.
*Ο Παντελής Καρύκας είναι επαγγελματίας δημοσιογράφος και συγγραφέας με ειδίκευση σε θέματα άμυνας, στρατιωτικής ιστορίας και εξωτερικής πολιτικής. Έχει μακρά θητεία σε ειδικά έντυπα και ιστοσελίδες.
