Στη διάλεξη με θέμα την ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, που έλαβε χώρα στις 6 Ιουνίου 2021, αναφέρεται με άρθρο του ο Καθηγητής Ζακ Μπουσάρ (Jacques Bouchard) ο οποίος φυσικά συμμετείχε και ήταν κεντρικός ομιλητής.
Σύμφωνα με το φιλέλληνα καθηγητή και λάτρη της ελληνικής γλώσσας, «η ελληνική γλώσσα διέσωσε τις γνώσεις του μεσογειακού κόσμου, δημιούργησε τα θεμέλια της ελεύθερης σκέψης και της καλαισθησίας του δυτικού πολιτισμού, και κληροδότησε στην ανθρωπότητα επιστήμες και τέχνες με υποδειγματικά αριστουργήματα. Η κοσμοθεωρία και ο θησαυρός της ελληνικής την κάνουν δημιουργική πηγή του μέλλοντος».
Γράφει ο Καθηγητής
Jacques Bouchard*
1] Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕ ΤΗ ΔΥΣΗ
Η βασική αρχή κατά τη γνώμη μου είναι ότι η ελληνική γλώσσα, αρχαία, βυζαντινή και σύγχρονη, είναι μία και ενιαία: είναι η γλώσσα που εξακολουθεί να εκπολιτίζει την ανθρωπότητα και κατακτά όλο και περισσότερο τον πλανήτη μας.
α) Η ελληνική διέσωσε γνώσεις και εμπειρίες του μεσογειακού κόσμου: η ελληνική αφομοίωσε χιλιάδες λέξεις που προϋπήρχαν στην έσχατη χερσόνησο των Βαλκανίων. Εκατοντάδες τοπωνύμια: Αθήναι, Θήβαι, Κόρινθος κ.λπ. Τα ονόματα των θεών με την εξαίρεση του Δία: Αφροδίτη, Ήφαιστος, Αθηνά, κ.λπ. Τα πολιτικά ονόματα της εξουσίας: τύραννος, άναξ, βασιλεύς, κυβερνήτης κ.λπ. Γεωγραφικά όπως θάλασσα, ωκεανός, νήσος, κ.λπ. Δέντρα και φυτά: ελαία, κυπάρισσος, σύκο, μίνθη, ρόδο, λείριο κ.λπ. Είδη υλικού πολιτισμού: ναός, μέλαθρο, μέγαρο, ασάμινθος… Χιλιάδες λέξεις προελληνικές που τις αποθησαύρισε η ελληνική γλώσσα, και που θα ήταν άγνωστες σ’ εμάς χωρίς την αφομοιωτική ικανότητα των Ελλήνων.
β) Ο τρόπος του σκέπτεσθαι που χαρακτηρίζει τους Έλληνες είναι η περιέργεια και επιθυμία να βάζουν τάξη στα φαινόμενα του σύμπαντος. Σύμφωνα με την αρχαϊκή νοοτροπία τους προσπάθησαν να εξηγήσουν την πραγματικότητα με μύθους. Δημιούργησαν μια πλούσια και περίπλοκη μυθολογία, όπου ο Ζευς προκαλεί τη βροχή, ο Αίολος κρατάει τους ανέμους, ο Ποσειδώνας δεσπόζει στα υγρά στοιχεία κ.λπ. Είναι η πρώτη ερμηνεία των φυσικών φαινομένων. Μεγάλοι ποιητές διατύπωσαν τα πρωτόλεια αυτής της κοσμοθεωρίας, βάζοντας τα θεμέλια μιας σκέψης που διατυπώθηκε για πρώτη φορά μέσω των μύθων: ο Όμηρος, ο Ησίοδος και άλλοι αρχαϊκοί ποιητές που διέσωσαν μυθικά πρόσωπα και δρώμενα ανάμεσα σε μυθοπλασία και θρησκευτικότητα.
γ) Αλλά η μεγάλη ανακάλυψη του ελληνισμού, η πιο σημαντική εξέλιξη της ελληνικής σκέψης, έγινε όταν οι σοφοί μεταβλήθηκαν σε φιλοσόφους και πέρασαν από το Μύθο στο Λόγο. Από τον ποιητή του Μύθου τον Πλάτωνα η φιλοσοφική σκέψη έκανε ένα αποφασιστικό άλμα: ενηλικιώθηκε στο Λόγο με τον Αριστοτέλη. Ο Αριστοτέλης υπήρξε η απαρχή της εποχής μας. Είναι ο επιστήμονας που με το Λόγο συστηματοποίησε τους κανόνες του συλλογισμού, της επιστημονικής σκέψης. Και δεν ήταν ο μόνος: όλες οι επιστήμες εκφράστηκαν τότε στα ελληνικά. Πολιτική ηθική και ερευνητικό ήθος, ιατρική και πεζός λόγος: έτσι ο ελληνικός πολιτισμός μετατράπηκε και επιβλήθηκε σε αξία πανανθρώπινη. Η κλασική Ελλάδα αποκρυστάλλωσε τον ανθρωπισμό της σε αριστουργήματα σε όλους σχεδόν τους τομείς: ιστορία, θέατρο, πεζογραφία, επιστήμες. Διαμόρφωσε όχι μόνο τη σκέψη και τον πολιτισμό της Δύσης, αλλά επίσης κληροδότησε στους δυτικούς επιγόνους την καλαισθησία των τεχνών, και ειδικότερα τους κανόνες του ωραίου στην αρχιτεκτονική, τη γλυπτική και τη ζωγραφική.
δ) Μοναδική τύχη ή θεία πρόνοια, η ελληνική γλώσσα, που έφτασε στο κορύφωμα της καθαρά λογικής σκέψης, επρόκειτο να εκφράσει τα βασικά διδάγματα του χριστιανισμού, στα Ευαγγέλια, στα δόγματα, στα πατερικά κείμενα, αφού είχε αποσαφηνιστεί η θρησκευτική σοφία χάρη στην πνευματική και εκφραστική σαφήνεια της ελληνικής γλώσσας. Οι χριστιανοί στοχαστές εφάρμοσαν την ελληνική σκέψη πάνω στην έννοια της αποκάλυψης, υιοθετώντας στη θεολογία το μεγαλοφυή ορισμό του Αριστοτέλη: «πρώτον κινούν ακίνητον».
2] Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ: ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ
Η έννοια του ελληνικού πολιτισμού ως τέλειας έκφρασης της ανθρώπινης νόησης και καλαισθησίας πέρασε από μερικά στάδια για να φτάσει ως εμάς. Πρώτα οι Ρωμαίοι κατάλαβαν την ανωτερότητα του ελληνισμού. Ύστερα οι Βυζαντινοί έσμιξαν την θύραθεν σκέψη με τη χριστιανική, και διέσωσαν πάρα πολλά εκλεκτά επιτεύγματα του ελληνικού θαύματος.
Αλλά είναι η δυτική Αναγέννηση που επιβάλλεται ως πραγματική αναγεννήτρια της ελληνικής σκέψης και τέχνης. Τότε ο δυτικός κόσμος ανακαλύπτει τον ελληνικό πολιτισμό και τον μελετάει σε βάθος δίνοντας στη γλώσσα, στη γραμματεία, τις τέχνες και τις επιστήμες τα πρωτεία στην παγκόσμια ιστορία.
Η μελέτη του ελληνικού πολιτισμού αναδεικνύει το διεθνή χαρακτήρα του ανθρωπισμού που διαφαίνεται στο θησαυρό των ελληνικών κειμένων. Από τότε η τυπογραφία, η μετάφραση έργων, η διάδοση του ελληνικού ανθρωπισμού, κερδίζουν όλους τους λαούς στη Δύση και πέρα από αυτήν.
Φέτος γιορτάζουμε τα διακόσια χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης. Η παλιγγενεσία του Ελληνικού Έθνους σημαδεύει ένα σπουδαίο μεταίχμιο για τη ζωτικότητα της γλώσσας: η γλώσσα που επιδεικνύει μια ιστορία 40 αιώνων ξαναγίνεται ζωντανή πηγή της λογοτεχνικής και επιστημονικής δημιουργίας.
Έλληνες και φιλέλληνες ανά τον κόσμο αναμένουν από την ελληνική νεολαία να αναλάβει την καλλιέργεια και τη μεταλαμπάδευση της δικής της κληρονομιάς.
Όταν έχετε, ω παίδες Ελλήνων, την καλή τύχη να μιλάτε ελληνικά στο σπίτι, δεν αφήνετε τέτοια γλώσσα ακαλλιέργητη. Η ελληνική παραμένει η πιο χρήσιμη γλώσσα για την ορολογία όλων των επιστημών, αλλά πέρα απ’ αυτό η ελληνική διαμορφώνει τον τρόπο με τον οποίο σκέπτεται ο σύγχρονος άνθρωπος και ίσως αποτελεί τελικά έναν τρόπο ζωής, μια φιλοσοφία της ζωής, για σήμερα και για αύριο.
Η ελληνική γλώσσα με τις αξίες και έννοιες που κομίζει αποδεικνύεται ως η πολιτισμική κιβωτός της ανθρωπότητας ως προς τις ανθρωπιστικές αξίες για το μέλλον του πλανήτη.*Ο Jacques Bouchard είναι ένας νεοελληνιστής του Κεμπέκ, γεννημένος στο Trois-Rivières στις 3 Δεκεμβρίου 1940. Kαθηγητής Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Διευθυντής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ. Λογοτεχνικός μεταφραστής από ελληνικά σε γαλλικά. Μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Καναδά
 ο οποίος φυσικά συμμετείχε και ήταν κεντρικός ομιλητής.){kind=link}