Υπάρχουν μόνο οι επιλογές της κλίμακας του πολέμου | Ένας πόλεμος εύκολα ξεκινά, δύσκολα σταματάει | Οι ΗΠΑ έδωσαν στις χώρες της Βαλτικής άδεια να μεταφέρουν τους πυραύλους Stingers στην Ουκρανία
Ένας πρώην επικεφαλής της MI6 παραδέχτηκε ότι «δεν μπορεί να δει ένα σενάριο» όπου ο Vladimir Putin θα μπορούσε να υποχωρήσει εν μέσω φόβων για επικείμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ο Sir Alex Younger, ο οποίος διετέλεσε Αρχηγός της Μυστικής Υπηρεσίας Πληροφοριών από το 2014 έως το 2020, είπε στο πρόγραμμα Today του BBC ότι ο Ρώσος Πρόεδρος «έπαιζε πόκερ παρά σκάκι» για να δημιουργήσει επιλογές για τον εαυτό του. Αλλά πρόσθεσε: «Αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να δω ένα σενάριο όπου μπορεί να υποχωρήσει με τρόπο που να ικανοποιεί τις προσδοκίες του.
AΚΟΛΟΥΘΕΙ Η ΑΝΑΛΥΣΗ
ΤΟΥ STEPHEN R. WEISSMAN*
© SPYTALK
Αμερικανοί αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένων μελών του Κογκρέσου, έχουν προειδοποιήσει το Ρώσο Πρόεδρο Vladimir Putin ότι εάν διατάξει εισβολή στην Ουκρανία, η Αμερική και οι σύμμαχοί της θα βοηθήσουν τους Ουκρανούς να κάνουν ένοπλη αντίσταση. Για να ενισχύσουν την άποψη τους, οι ΗΠΑ έχουν επισπεύσει τις αποστολές αντιαεροπορικών πυραύλων Stinger και άλλων όπλων στους πολιορκημένους Ουκρανούς. Εν τω μεταξύ, οι παραστρατιωτικές ομάδες της CIA και των Ειδικών Δυνάμεων, σύμφωνα με πληροφορίες, βοηθούν στην προετοιμασία του στρατού και των πολιτοφυλακών τους, για ένα είδος του ανταρτοπόλεμου σε βάθος χρόνου, που δεν έχει ξαναγίνει στην Ευρώπη από την εποχή της ναζιστικής κατοχής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Είναι αληθινό ή μπλόφα; Όπως και να έχει, οι αξιωματούχοι πρέπει να σταματήσουν και να αναλογιστούν την πραγματική ιστορική εμπειρία των πρόσφατων εξεγέρσεων που υποστηρίζονται από τη CIA στο Αφγανιστάν, τη Λιβύη και τη Συρία. Θα πρέπει περαιτέρω να λάβουν υπόψη το προκλητικό πολιτικό και πολιτιστικό περιβάλλον που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους στις περιοχές της Ουκρανίας, που πιθανότατα θα καταλάμβανε η Ρωσία.
Σύμφωνα με τους New York Times, στα τέλη Δεκεμβρίου ο πρόεδρος του Μικτού Επιτελείου Στρατού, στρατηγός Mark Milley, είπε σε Ρώσο στρατηγό, ότι ενώ μια εισβολή θα μπορούσε «πιθανώς να ανατρέψει» τις ουκρανικές δυνάμεις, θα ακολουθούσε «μια αιματηρή εξέγερση παρόμοια με αυτό που οδήγησε στη σοβιετική υποχώρηση από το Αφγανιστάν πριν από περισσότερες από τρεις δεκαετίες».
Ο Milley και άλλοι κορυφαίοι αξιωματούχοι σκέφτονται μια ουκρανική εκδοχή της μυστικής βοήθειας της CIA στους Αφγανούς μουτζαχεντίν. Φαίνονται γοητευμένοι από το ρόλο των Stingers που προμήθευσαν οι ΗΠΑ στην πιθανή εξουδετέρωση της αεροπορικής δύναμης των Σοβιετικών και βοηθώντας στην αναγκαστική απόσυρσή τους. Πράγματι, οι ΗΠΑ μόλις έδωσαν στις χώρες της Βαλτικής άδεια να μεταφέρουν τους πυραύλους Stingers στην Ουκρανία.
Ωστόσο, προσεκτικές μελέτες από έγκριτους πολιτικούς επιστήμονες και ιστορικούς, που έχουν χτενίσει τα αποχαρακτηρισμένα σοβιετικά έγγραφα, δείχνουν ότι το δεκαετές πρόγραμμα της CIA δεν ήταν από μόνο του αρκετό για να εκδιώξει τους Σοβιετικούς. Ενώ οι μαχητές μουτζαχεντίν επέβαλαν μεγάλο οικονομικό και ανθρώπινο κόστος στους Σοβιετικούς, ο αποφασιστικός παράγοντας για την αποχώρηση του Κόκκινου Στρατού ήταν η πολιτική ατζέντα του Προέδρου Mikhail Gorbachev, ο οποίος ήθελε να επικεντρωθεί στις εσωτερικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις (περεστρόικα) και του οποίου οι βασικοί σύμβουλοι ήταν απογοητευμένοι από την προσπάθεια επιβολής προγραμμάτων κοινωνικής παραβίασης των εθίμων στο Αφγανιστάν.
Ο Gorbachev πίστευε επίσης, ότι η συνεργασία με τη Δύση για την επίλυση περιφερειακών συγκρούσεων θα διευκόλυνε τον έλεγχο των εξοπλισμών και τις εμπορικές συμφωνίες επωφελείς για την περεστρόικα. Αντίθετα, ο Putin δεν έχει τέτοιο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων. Και φαίνεται αποφασισμένος να αποτρέψει το δυτικό του πλευρό από το να πέσει κάτω από την επιρροή του ΝΑΤΟ, ένας στρατηγικός στόχος πολύ πιο σημαντικός γι αυτόν, από ό,τι το μακρινό Αφγανιστάν για τον Gorbachev.
Όσο για τους Stingers, είναι πλέον γνωστό ότι οι Σοβιετικοί πήραν τις βασικές αποφάσεις να φύγουν από το Αφγανιστάν μόλις ενάμιση μήνα μετά τα πρώτα «χτυπήματα» από τους Stingers – σχεδόν αρκετός χρόνος για να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στον πόλεμο. Και, σύμφωνα με τον πολιτικό επιστήμονα Alan Kuperman, ιδρυτικό συντονιστή του Έργου Πρόληψης Πυρηνικής Διάδοσης στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, οι Σοβιετικοί ανέπτυξαν «αρκετά γρήγορα» «τεχνικά και τακτικά» μέσα για να μετριάσουν τις επιπτώσεις τους.
ΑΠΕΧΕΙ ΠΟΛΥ
Το πιο πιθανό τέχνασμα του Putin θα ήταν η κατάληψη του Eastern Donbas, το ήμισυ του οποίου ελέγχεται από τις υποστηριζόμενες από τη Ρωσία αυτονομιστικές δυνάμεις, καθώς και περιοχές που γειτνιάζουν με τη χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε η Ρωσία μετά την επανάσταση του φιλοδυτικού Maidan το 2014.
Αυτές οι ζώνες περιέχουν πληθυσμούς που ψήφισαν σταθερά υπέρ των «φιλορωσικών» κομμάτων. Αν και είναι δύσκολο να γνωρίζουμε ακριβώς πώς αισθάνονται αυτοί οι άνθρωποι σήμερα για την ουκρανική κυβέρνηση, τους αυτονομιστές και τους Ρώσους, αυτές οι περιοχές δεν είναι πολλά υποσχόμενα εδάφη για μια αντιρωσική αντάρτικη εκστρατεία. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις κύριες εκλογικές περιφέρειες για τις εξεγέρσεις που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ στο Αφγανιστάν (αγροτικοί πληθυσμοί, αντικομουνιστές μουσουλμάνοι), στη Λιβύη (την ανατολική περιοχή που εδώ και πολύ καιρό δυσαρεστήθηκε) και στη Συρία (οι πολιτικά αποκλεισμένοι Σουνίτες Μουσουλμάνοι).
Στο ανατολικό Donbas, η προοπτική της υποστήριξης των ΗΠΑ για μια εξέγερση είναι απίθανο να σταματήσει το ρωσικό μεγαθήριο. Ακόμη χειρότερα, εάν εφαρμοστεί, θα μπορούσε να προκαλέσει βάναυσα αντίποινα, όπως στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, όπου η αεροπορική κλιμάκωση της Ρωσίας βοήθησε στην ήττα των ανταρτών που υποστηρίζονται από τη CIA.
Εν τω μεταξύ, υπάρχει μια νέα «ρυτίδα»: Ένα υποτιθέμενο σχέδιο Πούτιν για αποσταθεροποίηση και αλλαγή καθεστώτος στο Κίεβο. Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες αναφέρουν, ότι η Ρωσία «αναπτύσσει σχέδια» να εγκαταστήσει ένα φιλορώσο ηγέτη στο Κίεβο και έχει έρθει σε επαφή με Ουκρανούς πολιτικούς για το σκοπό αυτό. Η έκθεση είναι ιδιαίτερα ασαφής ως προς τις λεπτομέρειες. Επίσης, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ έχει ζητήσει να υπάρξουν κυρώσεις σε δύο σημερινά μέλη του κοινοβουλίου της Ουκρανίας και δύο πρώην αξιωματούχους, με την αιτιολογία ότι ενήργησαν για την περαιτέρω ρωσική «επιρροή» και «αποσταθεροποίηση». Ωστόσο, καμία αναφορά δε συνδέει αυτές τις δυνητικά ανατρεπτικές δραστηριότητες με μια προγραμματισμένη εισβολή. Επιπλέον, αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ είπαν πρόσφατα, ότι «η λιγότερο πιθανή πιθανότητα ήταν μια πλήρους κλίμακας εισβολή, στην οποία οι Ρώσοι προσπαθούν να καταλάβουν την πρωτεύουσα». Και έχουν επισημάνει τα ρωσικά σχέδια για τις αποκαλούμενες επιθέσεις σαμποτάζ «ψευδής σημαία» στην Ανατολική Ουκρανία, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να δικαιολογήσουν μια εισβολή, πιθανώς στην περιοχή αυτή.
Στην απίθανη περίπτωση ενός επιτυχημένου πραξικοπήματος με την υποστήριξη της Ρωσίας, που θα προκαλέσει μεγάλης κλίμακας βίαιη αντίσταση, σίγουρα θα μπορούσε κανείς να φανταστεί μια μεγάλη στρατιωτική εισβολή που θα περιλάμβανε το Κίεβο. Ωστόσο, όπως φαίνεται από τις συνθήκες της σοβιετικής αποχώρησης από το Αφγανιστάν, είναι επίσης απίθανο η υποστήριξη των ΗΠΑ και των συμμάχων για μια εξέγερση να αποτρέψει τον Πούτιν από το να προχωρήσει.
Και οι δύο πλευρές θα πρέπει να θέλουν να αποφύγουν τη στρατιωτική σύγκρουση, είτε να την περιορίσουν στην ανατολική και νότια Ουκρανία είτε θα περιλαμβάνει μια ευρύτερη περιοχή. Αυτό θα μπορούσε να τους παρακινήσει να ξεκινήσουν την αδρανοποιημένη συμφωνία Ρωσίας – Ουκρανίας του 2015 Μινσκ ΙΙ, η οποία προβλέπει την αποχώρηση των ρωσικών και αυτονομιστικών δυνάμεων από το Donbas, σε αντάλλαγμα για περιφερειακή αυτονομία και συνεργασία με τη Ρωσία – παρέχοντας έτσι μια ράμπα εξόδου για να αποφευχθεί μια σύγκρουση, που θα μπορούσε να ανάψει το φυτίλι ενός παγκόσμιου πολέμου. Και οι δύο πλευρές λένε ότι είναι υπέρ αυτού, αλλά προς το παρόν, τουλάχιστον, δε συμμετέχουν.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στην εκτελεστική και νομοθετική εξουσία θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις πραγματικότητες, όχι τους ιστορικούς μύθους, όταν σκέπτονται πιθανή υποστήριξη μιας εξέγερσης, εναντίον μιας μεγάλης περιφερειακής δύναμης.
*Ο πολιτικός επιστήμονας Stephen R. Weissman, είναι πρώην Διευθυντής Προσωπικού της Υποεπιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων για την Αφρική και έχει γράψει ευρέως για τη μυστική δράση της CIA
