«Ο Θεός έβαλε την υπογραφή του για την ελευθερία της Ελλάδας και δεν την παίρνει πίσω»
(Θεόδωρος Κολοκοτρώνης)
Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδoς
To προοίμιο του Συντάγματος απηχεί τα ιδιαίτερα δομικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα, τα οποία συγκροτούν την ιστορική ταυτότητα ενός λαού, ο οποίος οργανώνεται εις τα πλαίσια της εκάστοτε Συνταγματικής εννόμου τάξεως ως κρατική οντότητα.
Χαράλαμπος Β. Κατσιβαρδάς*
Το Ελλαδικό Σύνταγμα, είναι ψηφισμένο εις το Όνομα της Αγίας Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδας, εισέτι και σήμερον, άνευ ουδεμίας μεταβολής. Το προοίμιο αυτό, απορρέει από τη βαθιά πίστη των εξεγερμένων επαναστατών του Γένους μας, οι οποίοι εκκίνησαν έναν αγώνα δια το έθνος και την πατρίδα (μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδας), ήτοι «για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδας την Ελευθερία», τούτο δε εξάλλου μαρτυρά και η Σημαία της Επαναστάσεως με το Σταυρό του Ιησού Χριστού να δεσπόζει εν τω μέσω αυτού.
Επομένως από ευγνωμοσύνη, ήδη από τα πρώτα Συντάγματα (Επίδαυρος, Άστρος, Τροιζήνα), διότι χάριν της συνδρομής του Θεού επετεύχθη το όραμα της Ελεύθερης πατρίδας, τα πρώτα Συντάγματα θεσμοθετήθηκαν εις το Όνομα της Αγίας και Ομοουσίου Τριάδας.
Παραθέτω τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας και ελευθερίας του ξεσηκωμένου Γένους:
«Το Ελληνικό Έθνος το υπό φρικώδη Οθωμανικήν δυναστείαν μη δυνάμενον να φέρη τον βαρύτατον και απαραδειγμάτιστον ζυγόν της τυραννίας και αποσείσαν αυτόν με μεγάλας θυσίας, κηρύττει σήμερον δια των νομίμων παραστατών του εις Εθνικήν συνηγμένων Συνέλευσιν ενώπιον Θεού και ανθρώπων την πολιτικήν αυτού ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν».
Ως εκ τούτου λοιπόν, εξ ιδρύσεως του Ελλαδικού Κράτους, όλα τα Συντάγματα, υπό διάφορες ιστορικές και πολιτειακές συνθήκες ψηφίστηκαν εις το «Όνομα της Αγίας Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδας» (Σύνταγμα Επιδαύρου, Άστρους, Τροιζήνας / 1822, 1823, 1827 / επί Βαυαρών 1832, 1864, 1911, 1952 / επί Δημοκρατίας 1975, 1986, 2001, 2008, 2019) παρεκτός, δύο Συνταγμάτων, ήτοι του «ηγεμονικού Συντάγματος» το 1832 και του «Δημοκρατικού Συντάγματος» το 1927.
Το μεν «ηγεμονικό Σύνταγμα» ουδέποτε εφαρμόσθηκε, αφού ο Όθων μέχρι και το 1844 άσκησε την εξουσία χωρίς Σύνταγμα, η δε δεύτερη κατάργηση συνδυάστηκε με την κατάργηση της μοναρχίας και την εγκαθίδρυση της αβασίλευτης Δημοκρατίας, επειδή θεωρήθηκε ως ασυμβίβαστη προς τη δημοκρατία η οποιαδήποτε αναφορά του Συντάγματος στον Τριαδικό Θεό.
Παρεκτός των ως άνω δυσεξήγητων περιόδων, πολιτειακά αντίρροπων, απεφάσισαν αμφότερα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, την απαλοιφή του προοιμίου, πλην όμως, μετά ταύτα, το δεσπόζον προοίμιο το οποίο συμπυκνώνει και αντανακλά τον πυρήνα της Ελληνο-Ορθοδόξου παραδόσεως, επανέρχεται δριμύτερα, προς όλες τις επακολουθήσασες Συνταγματικές αναθεωρήσεις, άνευ ετέρου τινός, εισέτι και σήμερον, την τελευταία αναθεώρηση του έτους 2019, επιβεβαιώνοντας την ύπαρξη της Συνταγματικής μας παραδόσεως.
Οι εξεγερμένοι Έλληνες του Γένους έθεσαν το προοίμιο αυτό, πέρα την της αυθεντικής τους πίστεως αλλά και την εν γένει προθέσεώς του να θέσουν τα θεμέλια μίας πραγματικής Δημοκρατίας μεταξύ των ανθρώπων, όπως τη Δίδαξε ο Ιησούς, βασισμένη εις την ανιδιοτελή Αγάπη και Δικαιοσύνη.
Ειδικότερον, δια της μνείας του προοιμίου αυτού, εγκαθιδρύεται η δημοκρατία εις το τρίπτυχο «Ελευθερία – Ισότητα – Δικαιοσύνη», η οποία συνιστά την πρώτη παγκοσμίως ιδρυτική διακήρυξη περί των Ελευθεριών και της Δημοκρατίας, πρόδρομο της ιστορικής «Magna Charta» του Ιωάννη Ακτήμονα το 1215, αλλά του Αποστόλου των Εθνών εις την προς τους Γαλάτας επιστολή «ούκ ένι Ιουδαίος ουδέ Έλλην ούκ ένι δούλος ουδέ ελεύθερος, ούκ ένι άρσεν και θήλυ πάντες γαρ υμείς έστε εν Χριστώ Ιησού».
Ωσαύτως καθίσταται σαφές, ότι είναι υποχρέωση των Ελλήνων να σέβονται το Σύνταγμα και τους Νόμους, όπως ορίζει ως θεμελιώδη υποχρέωση το άρθρο 120 παράγραφος 2 του Συντάγματος, το οποίο απευθύνεται προς όλους τους Έλληνες.
Το ως άνω άρθρο, όπως και ανέφερα διεξοδικά ανωτέρω, σχετίζεται με την αφετηριακή προϋπόθεση γνώσεως, της Συνταγματικής εννόμου τάξεως καθώς και της Συνταγματικής μας παραδόσεως, τούτο δε, θα έπρεπε, αν και εφόσον δεν πραγματοποιείται σήμερον εκ της εκπαιδεύσεως, δυνάμει του άρθρου 16 παράγραφος 2 του Συντάγματος, υπό την έννοια ότι μεταξύ των άλλων σκοπών, η παιδεία θα πρέπει να καλλιεργεί την εθνική και θρησκευτική συνείδηση.
Το περιεχόμενο του προοιμίου δεν εξαντλείται απλώς σε μία μνεία περί της θρησκείας ή της πίστεως, τουναντίον αναφαίρεται απεριφράστως εις το Όνομα της Αγίας Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδας, βάσει του οποίου ψηφίζεται οργανικά το σύνολο των διατάξεων του Συντάγματος.
Κατά συνέπεια λοιπόν, τούτο προσδίδει ότι ο χαρακτήρας του Συντάγματός μας ανυπερθέτως καθίσταται Χριστιανικός και δη Ορθόδοξος, άνευ ετέρου τινός, διότι γίνεται μνεία στον πυρήνα της Ορθοδόξου παραδόσεως, θεολογικά και δογματικά, όπως καθορίσθηκαν εις τις Οικουμενικές Συνόδους.
