Παρά το γεγονός ότι όλοι συμφωνούν, πως το Μόντρεαλ χρειάζεται περισσότερες κατοικίες, οι διαφωνίες για το πού και το πώς θα γίνουν αυτές οι νέες κατασκευές ολοένα εντείνονται. Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές σε δήμους και προάστια της περιοχής, τα προτεινόμενα σχέδια ανάπτυξης προκαλούν έντονες αντιδράσεις – από προστατευόμενα δάση έως ακτές που θεωρούνταν ανέγγιχτες.
Η έλλειψη στέγης στην ευρύτερη περιοχή του Μόντρεαλ είναι πια κοινά αναγνωρισμένη. Η ζήτηση για κατοικίες έχει εκτοξευθεί, ενώ οι πόλεις και τα προάστια αγωνίζονται να ανταποκριθούν. Ωστόσο, σχεδόν σε κάθε περιοχή όπου προτείνονται νέα έργα – είτε σε κενά οικόπεδα είτε σε περιοχές πράσινου – οι κάτοικοι οργανώνονται εναντίον τους.
Στην Pointe-Claire, για παράδειγμα, το ζήτημα αφορά ένα δασικό τμήμα 16 εκταρίων δυτικά του εμπορικού κέντρου Fairview, κοντά σε μελλοντικό σταθμό ελαφράς σιδηροδρομικής γραμμής (light rail). Η τοπική ομάδα Save Fairview Forest, με εκπρόσωπο τη Sandra Maki, ζητά να μην αποψιλωθεί το δάσος αλλά να εξεταστούν εναλλακτικές λύσεις στα ήδη ασφάλτινα τμήματα του εμπορικού κέντρου ή του πάρκινγκ. Σε άλλα μέρη, όπως στη Δυτική Νήσο (West Island), στη Νήσο των Καλογριών (Nun’s Island) ή στην περιοχή Westmount, έχουν κατατεθεί προτάσεις που προκαλούν αντιπαραθέσεις γύρω από πυκνώσεις αυτού του τύπου: 20όροφα κτίρια κοντά στο κέντρο, μικρές μονάδες κατοικιών, αλλαγές σχεδίων ζωνών.
Στο Westmount, για παράδειγμα, το δημοτικό συμβούλιο ενέκρινε σχέδιο για τέσσερις 20όροφες πολυκατοικίες κοντά στα δυτικά όρια του κέντρου, προκαλώντας έντονη αντίδραση από κατοίκους, που επισημαίνουν την ασυμβατότητα με το χαρακτήρα της γειτονιάς και την ακαταλληλότητα των προτεινόμενων μικρών μονάδων για οικογένειες. Ο υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος Conrad Peart, αρχιτέκτονας, εξέφρασε επιφυλάξεις αλλά υπερψήφισε τη συμφωνία, υποστηρίζοντας ότι το έργο μπορεί να τροποποιηθεί αργότερα – επισημαίνοντας το συνδυασμό της ανάγκης για κατοικία, με την εγγύτητα στα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Στην πλευρά του South Shore, ομάδα στο Châteauguay αντιστέκεται στην ανάπτυξη ενός δασικού τμήματος κατά μήκος της λεωφόρου 30. Η Chantale Payant, μέλος της Boisés et écologie Châteauguay, υποστηρίζει ότι το σχέδιο θα επιταχύνει την επέκταση της πόλης (urban sprawl) και θα αφαιρέσει μια από τις λίγες δασικές περιοχές που απομένουν. Παράλληλα, υπογραμμίζει ότι η ανάγκη για φθηνές κατοικίες κοντά σε μέσα μαζικής μεταφοράς είναι εξίσου πιεστική.
Οι συγκρούσεις αυτές αποκαλύπτουν τη σύγκρουση, ανάμεσα στην ανάγκη για ταχεία αντιστάθμιση της στεγαστικής κρίσης και στους συμβατικούς μηχανισμούς δημοκρατίας. Ο Kevin Manaugh, επίκουρος καθηγητής Γεωγραφίας και Περιβάλλοντος στο McGill, τονίζει ότι η δημοκρατία – με τη δυνατότητα κατοίκων να εκφράζουν αντιρρήσεις – είναι θεμελιώδης, αλλά συχνά δημιουργεί καθυστερήσεις και συμβιβασμούς που δυσχεραίνουν τις ταχείες λύσεις.
Σε πολλές περιπτώσεις, κάτοικοι έχουν μπλοκάρει έργα που απαιτούν αλλαγές ζωνών μέσω τοπικών δημοψηφισμάτων. Η κυβέρνηση του Κεμπέκ, αν και έχει παραχωρήσει σε δήμους εξουσία να υπερβαίνουν αυτά τα δημοψηφίσματα υπό ορισμένες συνθήκες, καλείται να εξισορροπήσει το δικαίωμα των πολιτών να αντιδρούν με την επείγουσα ανάγκη περισσότερων κατοικιών. Κατά το καλοκαίρι, η κυβέρνηση πραγματοποίησε δημόσιες συμβουλευτικές διαδικασίες για το θέμα αυτό – με νέο γύρο προβλεπόμενο το φθινόπωρο.
Οι ειδικοί θεωρούν ότι η πόλη και τα προάστια χρειάζονται περισσότερη πυκνότητα, ειδικά πολυκατοικίες κοντά σε σταθμούς ΜΜΜ και σε κόμβους συγκοινωνίας – ώστε να διευκολυνθούν οι κάτοικοι με πιο βιώσιμο τρόπο. Το κόστος κατασκευής και οι περιορισμοί στις ζώνες ζήτησης αποτελούν τροχοπέδη, αλλά η δυνατότητα να αυξηθεί η πυκνότητα γύρω από σταθμούς REM και άλλες γραμμές θεωρείται κρίσιμη: μπορεί να προσελκύσει ανθρώπους που προτιμούν τις δημόσιες συγκοινωνίες για να μετακινούνται προς το κέντρο ή άλλες περιοχές.
Ο καθηγητής Manaugh συμμετέχει επίσης στο έργο Canadian Housing Observatory (CHO), που στοχεύει να βελτιώσει την προσβασιμότητα σε δεδομένα στέγασης – με διαδραστικούς χάρτες και οπτικοποιήσεις – ώστε οι αποφάσεις πολιτικής να βασίζονται σε πραγματικά στοιχεία και όχι σε συναισθηματικές αντιδράσεις.
Η αντιπαράθεση στο Μόντρεαλ δεν είναι αν η πόλη χρειάζεται περισσότερες κατοικίες – αυτό θεωρείται δεδομένο – αλλά πού και πώς θα επιτραπεί η ανάπτυξη. Οι δημοτικές εκλογές θα επιλέξουν ηγεσίες που θα κληθούν να διαχειριστούν αυτήν την ισορροπία, ανάμεσα στην επείγουσα ανάγκη για στέγη και στην προστασία του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής στη γειτονιά.
