Του Γιώργου Στυλ. Γκιούσμα
Με τις πρόσφατες ανακοινώσεις του ΝΑΤΟ, η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών στον Καναδά αναμένεται να φτάσει το 2% του ΑΕΠ, και ενδεχομένως έως και το 3,5% του ΑΕΠ. Ας δούμε τι σημαίνει αυτό για τον Καναδό φορολογούμενο.
Το 2024, ο Καναδάς δαπάνησε 41 δισεκατομμύρια δολάρια για την εθνική άμυνα, ποσό που αντιστοιχεί στο 1,37% του ΑΕΠ. Η υπόσχεση του Μαρκ Κάρνεϊ να αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ, θα ωθήσει τις δαπάνες στα 62,7 δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό σημαίνει ότι οι δαπάνες ανά Καναδό, θα αυξηθούν από 987 δολάρια σε 1.509 δολάρια, μια αύξηση 522 δολαρίων.
Ωστόσο, οι πρόσφατες αποφάσεις του ΝΑΤΟ θέτουν το στόχο στο 3,5% του ΑΕΠ για στρατιωτικές δαπάνες έως το 2035, και 1,5% του ΑΕΠ για δαπάνες που σχετίζονται με την υπεράσπιση κρίσιμων υποδομών και την ενίσχυση της βιομηχανικής βάσης, για συνολικά 5% του ΑΕΠ. Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Τρέβορ Τόμπε, αυτό θα αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες σε περισσότερα από 160 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2035, ή σχεδόν 2.900 δολάρια κατά κεφαλήν.
Αυτό σημαίνει, ότι οι Καναδοί φορολογούμενοι θα πρέπει να αναμένουν μια μέση αύξηση των φόρων τους κατά 1.305 δολάρια φέτος και περίπου 4.700 δολάρια το 2035, ανάλογα με το αν οι δαπάνες φτάσουν το 2% ή το 3,5% του ΑΕΠ. Εναλλακτικά, αυτό θα μπορούσε να ισοδυναμεί με την αύξηση του ΦΠΑ από 5% σε 11,5% την επόμενη δεκαετία ή με τη σημαντική αύξηση του ομοσπονδιακού χρέους
Ο Dave Perry, αναλυτής άμυνας, επισημαίνει ότι η διαδικασία αύξησης των στρατιωτικών δαπανών είναι πολύπλοκη και απαιτεί χρόνο για να μετατραπούν οι πολιτικές αποφάσεις σε πραγματικές δαπάνες. Αυτό σημαίνει ότι οι αυξήσεις μπορεί να καθυστερήσουν, λόγω γραφειοκρατικών διαδικασιών και άλλων παραγόντων.
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΛΥΣΕΙΣ
1] Ενίσχυση της Συνεργασίας με Άλλες Χώρες: Ο Καναδάς θα μπορούσε να ενισχύσει τις αμυντικές συνεργασίες με άλλες χώρες, μειώνοντας την εξάρτηση από τις ΗΠΑ και διαμοιράζοντας το κόστος της άμυνας.
2] Ανακατανομή Πόρων: Μια άλλη προσέγγιση θα ήταν η ανακατανομή πόρων από άλλους τομείς του δημόσιου τομέα προς την άμυνα, αν και αυτό θα απαιτούσε δύσκολες πολιτικές αποφάσεις.
3] Ανάπτυξη της Εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας: Η επένδυση στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία θα μπορούσε να μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενα στρατιωτικά προϊόντα και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας.
4] Αύξηση της Αποτελεσματικότητας: Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας στις αμυντικές δαπάνες, μέσω της μείωσης της γραφειοκρατίας και της βελτίωσης των διαδικασιών προμηθειών, θα μπορούσε να βοηθήσει στη μείωση του συνολικού κόστους.
Η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών έχει καταστεί απαραίτητη ενόψει της απειλής από τη Ρωσία, των φιλοδοξιών του Πεκίνου στη Νότια Σινική Θάλασσα, του πολέμου στο Ισραήλ και της πολεμικής ρητορικής του Ντόναλντ Τραμπ. Ωστόσο, αυτές οι εντάσεις μας δείχνουν, σε ποιο βαθμό η απόσταση από την ειρήνη μας αναγκάζει να αφιερώνουμε σημαντικούς πόρους για την προστασία των εαυτών μας και την προετοιμασία για καταστροφή, αντί να διοχετεύουμε κεφάλαια για τη βελτίωση της μοίρας της ανθρωπότητας.
ΠΩΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΛΛΕΣ
ΧΩΡΕΣ ΤΙΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ;
Οι στρατιωτικές δαπάνες διαφέρουν σημαντικά από χώρα σε χώρα, ανάλογα με τις στρατηγικές τους προτεραιότητες και τις οικονομικές τους δυνατότητες:
Ηνωμένες Πολιτείες: Οι ΗΠΑ έχουν το μεγαλύτερο στρατιωτικό προϋπολογισμό στον κόσμο, με δαπάνες που φτάνουν τα 895 δισεκατομμύρια δολάρια το 2025. Οι δαπάνες αυτές καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα, από την έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών έως τη συντήρηση και υποστήριξη των ενόπλων δυνάμεων.
Κίνα: Η Κίνα δαπανά περίπου 266,85 δισεκατομμύρια δολάρια το 2025. Η στρατηγική της Κίνας επικεντρώνεται στην ενίσχυση της ναυτικής της δύναμης και στην ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών.
Ρωσία: Η Ρωσία δαπανά περίπου 126 δισεκατομμύρια δολάρια το 2025. Οι δαπάνες της Ρωσίας επικεντρώνονται κυρίως στη συντήρηση και τον εκσυγχρονισμό του υπάρχοντος στρατιωτικού εξοπλισμού.
Ινδία: Η Ινδία δαπανά περίπου 75 δισεκατομμύρια δολάρια το 2025. Η στρατηγική της Ινδίας περιλαμβάνει την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας και την αύξηση της αυτονομίας της σε στρατιωτικό εξοπλισμό.
Ευρωπαϊκές Χώρες: Χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία δαπανούν σημαντικά ποσά για την άμυνα, με έμφαση στη συνεργασία εντός του ΝΑΤΟ και την ανάπτυξη κοινών αμυντικών προγραμμάτων.
ΟΙ ΔΑΠΑΝΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Η Ελλάδα, λόγω της γεωπολιτικής της θέσης και των συνεχιζόμενων εντάσεων με την Τουρκία, διατηρεί υψηλές στρατιωτικές δαπάνες. Το 2024, η Ελλάδα δαπάνησε περίπου 6,5 δισεκατομμύρια δολάρια για την εθνική άμυνα, ποσό που αντιστοιχεί στο 3,1% του ΑΕΠ.
Το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα, γνωστό ως «Ατζέντα 2030», που έχει χρονικό ορίζοντα έως το 2037, προβλέπει ένα κόστος που ξεπερνά τα 25 δισεκατομμύρια ευρώ. Οι στρατιωτικές δαπάνες έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με μελέτες, οι αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες μπορούν να οδηγήσουν σε βραχυπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη, αλλά μακροπρόθεσμα μπορεί να περιορίσουν την ανάπτυξη, λόγω της μείωσης των διαθέσιμων πόρων για άλλους τομείς, όπως η υγεία και η εκπαίδευση.
Για το μέσο Έλληνα φορολογούμενο, οι αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες σημαίνουν υψηλότερους φόρους και λιγότερους πόρους σε άλλους σημαντικούς τομείς, όπως η υγεία και η εκπαίδευση.
Πολλοί οικονομολόγοι, όπως οι Αντώνης Τσιτούρας και Νικόλας Τσούνης, επισημαίνουν ότι οι στρατιωτικές δαπάνες είναι απαραίτητες για την ασφάλεια της χώρας, αλλά πρέπει να υπάρχει ισορροπία, προτείνοντας την ενίσχυση της συνεργασίας με άλλες χώρες της ΕΕ για την κοινή ανάπτυξη αμυντικών προγραμμάτων, κάτι που θα μπορούσε να μειώσει το κόστος.
Το παράδοξο είναι ότι ως επί το πλείστων, οι εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις δεν επωφελούνται όσο θα έπρεπε από την τεχνογνωσία των Ελληνικών Εταιρειών Αμυντικών όπλων, που διαπρέπουν στο εξωτερικό, και προτιμούν το «ξένο πράμα». Γιατί άραγε;
ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ: Αυτό είναι το ελληνικό σύστημα που καταστρέφει drones και αγόρασε η Ελληνική Κυβέρνηση
