Το Québec solidaire αντιδρά στις επιδοτήσεις για όπλα

Το κόμμα Québec solidaire (QS) έθεσε στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης μια νέα διαμάχη, που αφορά την οικονομική στρατηγική της κυβέρνησης του François Legault. Σύμφωνα με πρόσφατες αποκαλύψεις, η κυβέρνηση του Κεμπέκ επιδιώκει να εκμεταλλευτεί το παγκόσμιο ενδιαφέρον για τα προϊόντα της αμυντικής βιομηχανίας, τόσο στον Καναδά όσο και στην Ευρώπη, με στόχο να προσελκύσει επενδύσεις και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Ωστόσο, η πρόθεση αυτή προκαλεί βαθιά ανησυχία στο Québec solidaire, το οποίο βλέπει σε αυτήν την πολιτική μια σοβαρή απόκλιση από τις αρχές διαφάνειας, δημοκρατικού ελέγχου και κοινωνικής ευθύνης, που οφείλει να διέπει τη χρήση του δημόσιου χρήματος.

Σε ανακοίνωσή του την Κυριακή 5 Οκτωβρίου, το QS κατήγγειλε την πρόθεση της κυβέρνησης να προσφέρει «μαζικές επιδοτήσεις» στον τομέα της πολεμικής βιομηχανίας, μέσω του δημόσιου οργανισμού Investissement Québec, ενός φορέα που παραδοσιακά χρηματοδοτεί επιχειρήσεις και επενδυτικά σχέδια στην επαρχία.

Η οικονομική εκπρόσωπος του κόμματος, Alejandra Zaga-Mendez, υπογράμμισε ότι «η χρήση των χρημάτων των πολιτών του Κεμπέκ για την παραγωγή φονικών όπλων είναι μια κόκκινη γραμμή που δεν πρέπει να διασχιστεί». Η ίδια τόνισε ότι έχει ήδη αποστείλει επιστολή προς την Επιτροπή Οικονομίας και Εργασίας της Εθνοσυνέλευσης, ζητώντας να συγκληθεί ειδική συνεδρίαση για να αποσαφηνιστούν οι όροι και τα κριτήρια των νέων αυτών επενδύσεων. Για το QS, η κοινωνία του Κεμπέκ έχει δικαίωμα να γνωρίζει, πώς και για ποιο σκοπό δαπανώνται οι δημόσιοι πόροι, ειδικά όταν πρόκειται για μια τόσο ευαίσθητη και ηθικά αμφιλεγόμενη δραστηριότητα.

Η Investissement Québec ιδρύθηκε το 1998 και αποτελεί το βασικό αναπτυξιακό βραχίονα της κυβέρνησης του Κεμπέκ. Μέχρι πρόσφατα, οι δραστηριότητές της επικεντρώνονταν σε βιομηχανίες όπως η τεχνολογία, η ενέργεια, η πράσινη οικονομία και οι βιοεπιστήμες. Όμως η κυβέρνηση Legault έχει δείξει ενδιαφέρον να επεκτείνει τη δράση του οργανισμού και στον τομέα της αμυντικής παραγωγής, θεωρώντας ότι αυτή η αγορά μπορεί να φέρει νέα κεφάλαια, θέσεις εργασίας και διεθνή κύρος. Η τάση αυτή ευθυγραμμίζεται με τις πρωτοβουλίες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης του Καναδά, η οποία έχει ανακοινώσει αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, αλλά και με τη γενικότερη ευρωπαϊκή στροφή προς την ενίσχυση της άμυνας μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η διεθνής συγκυρία δημιουργεί ένα περιβάλλον στο οποίο η ζήτηση για εξοπλισμό και οπλικά συστήματα βρίσκεται σε άνοδο, κάτι που η κυβέρνηση Legault θεωρεί ευκαιρία οικονομικής ανάπτυξης.

Ωστόσο, το Québec solidaire προειδοποιεί, ότι αυτή η «οικονομική ευκαιρία» ενδέχεται να μετατραπεί σε ηθικό και πολιτικό αδιέξοδο.

Η παραγωγή όπλων με χρήματα των φορολογουμένων, χωρίς σαφή δημοκρατικό έλεγχο, συνιστά, σύμφωνα με το κόμμα, μια επικίνδυνη ολίσθηση.

Η Zaga-Mendez επισήμανε, ότι είναι απαραίτητο να καθοριστούν αυστηρές γραμμές: ποια είδη όπλων μπορούν να χρηματοδοτηθούν, ποια εταιρεία είναι επιλέξιμη και πώς θα διασφαλιστεί ότι τα προϊόντα αυτά δε θα χρησιμοποιηθούν σε συγκρούσεις που παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ίδια υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση οφείλει να δώσει λογαριασμό για τα πρότυπα που θα ακολουθηθούν, τις ασφαλιστικές δικλείδες που θα θεσπιστούν και τους μηχανισμούς ελέγχου που θα εγγυώνται τη διαφάνεια.

Η κριτική του QS δεν περιορίζεται στην ηθική διάσταση, αλλά εκτείνεται και στη δημοσιονομική. Το κόμμα υπενθυμίζει, ότι το Κεμπέκ αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις στους τομείς της υγείας, της εκπαίδευσης και της στέγασης, όπου οι ανάγκες παραμένουν πιεστικές. Σε αυτό το πλαίσιο, η διοχέτευση μεγάλων κονδυλίων στη βιομηχανία των όπλων μοιάζει, όπως υποστηρίζουν οι βουλευτές του QS, όχι απλώς λανθασμένη προτεραιότητα, αλλά και προσβολή προς τους πολίτες που ζητούν επενδύσεις σε κοινωνικές υποδομές και όχι σε στρατιωτικές εφαρμογές. Παράλληλα, το κόμμα επισημαίνει ότι η κυβέρνηση του Κεμπέκ δεν έχει τον έλεγχο των εξαγωγών όπλων, καθώς αυτό αποτελεί αρμοδιότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης της Οτάβας. Επομένως, είναι πιθανό όπλα που παράγονται στο Κεμπέκ με δημόσια στήριξη, να καταλήξουν σε χώρες με αυταρχικά καθεστώτα ή εμπόλεμες ζώνες, κάτι που το QS θεωρεί απολύτως απαράδεκτο.

Από την πλευρά της, η κυβέρνηση Legault επιμένει ότι η στρατηγική της στοχεύει αποκλειστικά στην ενίσχυση της εγχώριας τεχνογνωσίας και στη διαφοροποίηση της οικονομίας του Κεμπέκ.

Η Υπουργός Οικονομίας, Καινοτομίας και Ενέργειας, Christine Fréchette, έχει δηλώσει ότι η Investissement Québec πρέπει να προσαρμοστεί στις νέες παγκόσμιες πραγματικότητες και να μπορεί να επενδύει σε τομείς που υπόσχονται ανάπτυξη και εξαγωγές. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η αμυντική βιομηχανία μπορεί να φέρει υψηλής αξίας τεχνολογικές συνεργασίες, καινοτομία και εξειδικευμένες θέσεις εργασίας.

Το ερώτημα όμως παραμένει: μπορεί μια τέτοια πορεία να ακολουθηθεί, χωρίς να θυσιαστούν οι αρχές της διαφάνειας και της ειρηνικής ταυτότητας που χαρακτηρίζει το Κεμπέκ;

Η συζήτηση αυτή δεν είναι νέα, αλλά αποκτά νέο βάρος, σε μια εποχή όπου η παγκόσμια ασφάλεια επαναπροσδιορίζεται και οι κυβερνήσεις αναζητούν τρόπους να ενισχύσουν την οικονομία μέσω της αμυντικής παραγωγής. Για το Québec solidaire, η θέση είναι σαφής: η επένδυση στη βιομηχανία των όπλων δε συνάδει με το όραμα ενός προοδευτικού, δημοκρατικού και οικολογικού Κεμπέκ. Η κοινωνία, λέει το κόμμα, πρέπει να συμμετέχει ενεργά σε αυτή τη συζήτηση και να αποφασίσει αν θέλει να δει το δημόσιο χρήμα της να χρησιμοποιείται για τη δημιουργία εργαλείων πολέμου ή για την οικοδόμηση μιας πιο δίκαιης και ειρηνικής κοινωνίας.

Η αντιπαράθεση ανάμεσα στην κυβέρνηση Legault και το Québec solidaire αναδεικνύει μια βαθύτερη ιδεολογική διαφορά ως προς το ρόλο του κράτους στην οικονομία και την ηθική ευθύνη της πολιτικής εξουσίας. Από τη μία, η κυβέρνηση προβάλλει την ανάγκη για οικονομική ανάπτυξη και διεθνή ανταγωνιστικότητα· από την άλλη, η αντιπολίτευση υπερασπίζεται την αρχή ότι η οικονομική πρόοδος δεν μπορεί να επιτευχθεί εις βάρος των αξιών της ειρήνης και της δημοκρατίας.

Καθώς η συζήτηση για το μέλλον της Investissement Québec αναμένεται να συνεχιστεί στην Εθνοσυνέλευση, η κοινή γνώμη του Κεμπέκ παρακολουθεί με ενδιαφέρον και σκεπτικισμό. Το διακύβευμα ξεπερνά τα όρια μιας οικονομικής απόφασης· αφορά την ίδια την ταυτότητα του Κεμπέκ ως κοινωνίας, που πρέπει να επιλέξει ανάμεσα στην οικονομική σκοπιμότητα και την ηθική συνέπεια.