Απαισιόδοξο μήνυμα για εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο, που θα βρεθούν αντιμέτωποι με τον κοινωνικό αποκλεισμό και την οικονομική εξαθλίωση από τις συνέπειες της πανδημίας, εκφράζει μέσα από την αποκλειστική συνέντευξή της στην εφημερίδα της Ελλάδας «δημοκρατία», η επιστημονική διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Σούμια Σουαμινάθαν.
Ρεπορτάζ: Κέλλυ Φαναριώτη
Σύμφωνα με την Ινδή γιατρό, που αποτελεί την επίσημη «φωνή» του οργανισμού, όσον αφορά τα νέα επιστημονικά δεδομένα για τον ιό, οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις θα είναι καταστροφικές.
«Δεκάδες εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν να βρεθούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, εκατομμύρια επιχειρήσεις θα κλείσουν, ενώ το ήμισυ του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού των 3,3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων κινδυνεύει να χάσει το βίος του. Τα lockdowns έχουν πολλαπλάσιες αρνητικές επιπτώσεις στους ευάλωτους και οικονομικά ασθενέστερους πληθυσμούς» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Στον αντίποδα, πρώτη φορά στα χρονικά η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα συνεργάζεται τόσο στενά για έναν κοινό σκοπό, που δεν είναι άλλος από την παρασκευή εμβολίου ή φαρμάκου, το οποίο θα μας επιτρέψει την πολυπόθητη επιστροφή στην κανονικότητα. Όπως εξηγεί η δρ Σούμια Σουαμινάθαν, αυτή τη στιγμή 48 εμβόλια διαφορετικών και καινοτόμων τεχνολογιών βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη, 11 εκ των οποίων είναι ήδη στη φάση 3. «Δεν ξέρουμε ακόμα ποιο ή ποια θα περάσουν όλα τα τεστ αποτελεσματικότητας, ασφάλειας και διάρκειας κάλυψης» επισημαίνει.
Σε ό,τι έχει να κάνει με τα φάρμακα, η γιατρός του Π.Ο.Υ. τονίζει πως μόνο τα κορτικοστεροειδή (δεξαμεθαζόνη) έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά σε σοβαρές περιπτώσεις Covid-19. «Με την ανοσολογική απόκριση που προκαλούν, μπορεί να σώσουν τη ζωή πολύ άρρωστων ασθενών με κορωνοϊό. Επιπλέον, τα μονοκλωνικά αντισώματα έχουν αποτελέσματα τόσο στην πρόληψη όσο και στη θεραπεία, όμως είναι δύσκολη η παραγωγή τους σε μεγάλες ποσότητες και είναι ακριβή θεραπεία» σημειώνει, προσθέτοντας πως και τα αντιπηκτικά δείχνουν να βοηθούν, επειδή ο ιός δημιουργεί θρομβώσεις σε βαριά αρρώστους.
Τεράστια σημασία ωστόσο έχει, σύμφωνα με την επικεφαλής επιστήμονα του Π.Ο.Υ., και η ευρεία διαθεσιμότητα οξυγόνου στις υπηρεσίες υγείας, καθώς έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ωφέλιμη σε βαριά νοσούντες. Τα δεδομένα αυτά είναι εν πολλοίς ενθαρρυντικά, ωστόσο ο δρόμος που έχουμε ακόμα μπροστά μας φαίνεται να είναι μακρύς και ανηφορικός. «Μπορεί να κουραστήκαμε από τον ιό, αλλά εκείνος δεν κουράστηκε με εμάς» τονίζει με νόημα η γιατρός, επισημαίνοντας πως τα κρούσματα ξεπέρασαν τα 50.000.000 παγκοσμίως [σ.σ.: την εβδομάδα που έγινε η συνέντευξη].
«Ο μόνος τρόπος να σπάσουμε την αλυσίδα μετάδοσης είναι να τηρούμε τα μέτρα προστασίας, να εντοπίζουμε τα κρούσματα, να τα απομονώνουμε και να παρακολουθούμε παράλληλα τις στενές επαφές τους, να προστατεύουμε τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και, φυσικά, να ενισχύσουμε τα νοσοκομεία. Η υιοθέτηση κάποιων εξ αυτών των μέτρων δε θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Πρέπει τα κράτη να εφαρμόζουν όλα τα παραπάνω παράλληλα».
Από τις πρώτες κιόλας μέρες εμφάνισης της πανδημίας, πολύς λόγος έγινε για τις υγρές, υπαίθριες αγορές της Κίνας, ενώ η επιστημονική κοινότητα θεωρεί τους «αιματηρούς» πάγκους τους υπεύθυνους για τη μετάδοση και την εξάπλωση του SARS-CoV-2, που άλλαξε τον κόσμο.
«Οι αγορές αυτές αποτελούν πηγή τροφής για εκατομμύρια ανθρώπους. Δε μπορούν να κλείσουν. Πρέπει όμως να τηρούν πολύ αυστηρά μέτρα και, το κυριότερο, πρέπει να απαγορευτεί πλήρως η πώληση άγριων ζώων / πτηνών σε αυτές. To 70% των ιών προέρχεται από ζώα» σημειώνει και τονίζει πως το γεγονός ότι τα πρώτα κρούσματα κορωνοϊού συνδέθηκαν με τις αγορές στην Ουχάν δε σημαίνει απαραίτητα πως η πανδημία ξεκίνησε από εκεί.
«Από τότε που εντοπίστηκαν οι πρώτες περιπτώσεις Covid-19, ο Π.Ο.Υ. αναζητούσε στοιχεία για το πώς ο ιός αρχικά έκανε το άλμα από ζώα σε ανθρώπους. Οι μελέτες για την προέλευσή του βρίσκονται ακόμα σε εξέλιξη και αναμένουμε τα αποτελέσματα με ανυπομονησία, καθώς η ικανότητά μας να αποτρέψουμε μελλοντικές πανδημίες και να ανταποκριθούμε σε αυτές εξαρτάται από τον εντοπισμό των φυσικών δεξαμενών και των ενδιάμεσων ξενιστών του SARS-CoV-2».
Αναφερόμενη στις επιπτώσεις των lockdowns – τα οποία, μάλιστα, χαρακτηρίζει ακραία μέτρα –, η γιατρός του Π.Ο.Υ. υπογραμμίζει πως η απομόνωση, η απώλεια εισοδήματος που απορρέει από το κλείσιμο των επιχειρήσεων καθώς και ο διαρκής φόβος για την υγεία και το μέλλον, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας ή να επιδεινώσουν τα ήδη υπάρχοντα.
«Η εργασία από το σπίτι, η κατ’ οίκον εκπαίδευση των παιδιών και η έλλειψη επαφής με άλλα μέλη της οικογένειας, φίλους και συναδέλφους, είναι λογικό να επηρεάσουν την ψυχική μας ευημερία. Υπάρχουν ωστόσο και κάποια πράγματα που θα μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε τον εαυτό μας σε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση. Η τήρηση κάποιας ρουτίνας, όσον αφορά τον ύπνο και τα γεύματα, είναι σημαντική. Επίσης, η σωστή κατανομή του χρόνου για εργασία και ξεκούραση είναι εξίσου ωφέλιμη».
Παράλληλα, όπως λέει, θα πρέπει οι κυβερνήσεις να εκμεταλλευτούν στο έπακρο το καθεστώς της καραντίνας, προκειμένου να ενισχυθούν νοσοκομεία και δομές υγείας, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνονται όσο το δυνατόν περισσότερα τεστ στον πληθυσμό.
«ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ
ΤΗΣ COVID ΕΙΝΑΙ 0,6%»
Σύμφωνα με την ίδια, ο Π.Ο.Υ. με μια σειρά από μαθηματικά μοντέλα έχει υπολογίσει ότι το ποσοστό θνητότητας όσων νοσούν από κορωνοϊό ανέρχεται σε 0,6%, γεγονός που σημαίνει ένας θάνατος ανά 200 κρούσματα.
Ολοκληρώνοντας τη συζήτησή μας, η δρ Σούμια Σουαμινάθαν επισημαίνει πως η πανδημία του κορωνοϊού αποτέλεσε αφορμή να «ξεγυμνωθούν» τα πολυδιαφημισμένα συστήματα πρόνοιας του δυτικού κόσμου, τα οποία αποδείχθηκαν εξαιρετικά ελλιπή και ευάλωτα σε κρίσεις, ενώ τονίζει την ανάγκη στροφής σε πιο ανθρωποκεντρικά συστήματα υγείας.
«Η πανδημία μάς υπενθύμισε ότι η υγεία είναι το θεμέλιο της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής σταθερότητας. Αυτή η κρίση στην υγεία πυροδότησε μια κοινωνικοοικονομική κρίση που θα επηρεάσει δισεκατομμύρια ζωές. Το ερώτημα είναι αν το μάθημα αυτό θα οδηγήσει σε ουσιαστικές επενδύσεις στην υγεία την επόμενη μέρα. Χρειαζόμαστε ενισχύσεις στον τομέα αυτό, ωστόσο δε θα πρέπει να το θεωρήσουμε κόστος, αλλά μια επένδυση που αποτελεί το θεμέλιο παραγωγικών, ανθεκτικών και σταθερών οικονομιών» επισημαίνει και καταλήγει: «Η υγεία είναι μια πολιτική επιλογή. Χωρίς ισχυρή πολιτική βούληση, θα παραμείνει απλώς ένας στόχος για πολλές χώρες του κόσμου».
