Αφορμή για το παρών άρθρο μού έδωσε η μεταναστευτική και προσφυγική κρίση που αντιμετωπίζει σήμερα η δύση και η απόφαση πολλών χωρών να σκληρύνουν το σύμφωνο για το άσυλο και τη μετανάστευση.
Αν και η μετατόπιση πληθυσμών δεν αποτελεί καινούργιο φαινόμενο, στις μέρες μας -λόγω των ραγδαίων γεωπολιτικών εξελίξεων- κατατάσσεται από τους ειδικούς ως πρόβλημα μείζονος σημασίας. Ομάδες μεταναστών, προερχόμενες κυρίως από χώρες της Μέσης Ανατολής, αρνούνται να ενταχθούν στις κοινωνίες που φιλοξενούνται και συχνά πυκνά επιδιώκουν να επιβάλλουν τις βαθιά ριζωμένες πεποιθήσεις τους.
Ο Καναδάς δεν αποτελεί εξαίρεση. Παράδειγμα, οι προσπάθειες μιας ομάδας δασκάλων να εισαγάγουν ισλαμιστικές θρησκευτικές έννοιες σε δημόσιο σχολείο του Κεμπέκ. Πολλοί μελετητές θεωρούν το Μωαμεθανισμό, όχι απλά ως θρησκεία, αλλά ως ένα ευρύτερο πολιτικό-κοινωνικό σύστημα, το οποίο στοχεύει στον προσηλυτισμό και τη συνεχή εξάπλωση, μέχρι την πλήρη επικράτησή του. Σε ποιούς όμως ανήκει η ευθύνη;
Η αρχή της πολυπολιτισμικότητας εντοπίζεται στον Καναδά κατά το 1960-70. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 εμφανίζεται η πρώτη οργανωμένη κίνηση πολυπολιτισμικού χαρακτήρα, με τη σύσταση της Επιτροπής Royal Commission on Bilingualism and Biculturalism για το θέμα της διγλωσσίας και του διπολιτισμού.
Σκοπός της ήταν η διαφύλαξη των δύο κυρίαρχων πολιτισμών της καναδικής κοινωνίας, αλλά και των πολιτισμών των υπόλοιπων μειονοτικών ομάδων. Αιτία για τη σύσταση αυτής της Επιτροπής, ήταν η σύγκρουση μεταξύ των δύο βασικών ομάδων της καναδικής κοινωνίας, των Αγγλοκαναδών και των Γαλλοκαναδών. Με τον όρο της πολυπολιτισμικότητας στον Καναδά εκείνη την εποχή, συμπεριλαμβάνεται η αποδοχή της πολιτισμικής πολυμορφίας και η απαγκίστρωση από ρατσιστικές ιδέες και τον εθνικισμό που προκρίνονταν έως τότε, έστω και άρρητα, από την επίσημη κυβερνητική πολιτική. Ένας όμως επιπλέον σημαντικός στόχος ήταν και η ένταξη των μεταναστών στην καναδική κοινωνία.
Ο όρος πολυπολιτισμικότητα (multiculturalism) δηλώνει ότι σε μία κοινωνία συνυπάρχουν διάφορες κοινωνικές ομάδες διαφορετικής εθνικής και πολιτισμικής προέλευσης και ότι αυτές οι ομάδες καταφέρνουν και συμβιώνουν.
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Πολυπολιτισμού, από το 2019 έως το 2023 το κόστος λειτουργίας των προωθητικών προγραμμάτων ξεπέρασε τα 95 εκατομμύρια δολάρια. Παρά ταύτα, όπως απεδείχθη τελικά, η πολιτική αυτή συνέβαλε αισθητά στην απόλυτη γκετοποίηση των μειονοτικών πληθυσμών.
Κατά την άποψή μου, ενώ η πολυπολιτισμικότητα έχει κάποια θετικά, ταυτόχρονα παρουσιάζει προκλήσεις ή αρνητικά, κυρίως όταν δεν υπάρχει σωστή διαχείριση ή συντονισμός στην κοινωνία. Εκατομμύρια δολάρια των φορολογούμενων σπαταλούνται σε προγράμματα εντελώς άσχετα με την πολυπολιτισμική προσέγγιση.
Η πολυπολιτισμικότητα εξάλλου, ήταν η αιτία να δημιουργηθούν κοινωνικές εντάσεις και αντιθέσεις. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι διαφορετικές πολιτισμικές αξίες, θρησκείες και έθιμα προκάλεσαν συγκρούσεις, ειδικά όταν κάποιες ομάδες δεν αισθάνθηκαν αναγνώριση από άλλες.
Διαφωνίες και εντάσεις ακόμη έχουν προκληθεί λόγω των πολιτισμικών αντιφάσεων, ενώ οι γλωσσικές διαφορές και οι προσεγγίσεις του τρόπου επικοινωνίας, αποτελούν εμπόδιο στη συνεννόηση και στην καθημερινή αλληλεπίδραση…