Ο επεισοδιακός τρόπος με τον οποίο έκλεισε το 3ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, αφήνοντας σε εκκρεμότητα την έγκριση των καταστατικών αλλαγών, έδειξε ότι το ψυχικό ρήγμα μεταξύ της προεδρικής πλειοψηφίας και της συγκροτημένης υπό την «Ομπρέλα» εσωκομματικής αντιπολίτευσης παραμένει ανοικτό, εάν δε διευρύνθηκε. Όπως ανοικτά μένουν και τα ερωτήματα για την επόμενη ημέρα, τόσο για τον Αλέξη Τσίπρα, όσο και για την εσωκομματική αντιπολίτευση.
Σπύρος Γκουτζάνης*
© slpress.gr
Ο Αλέξης Τσίπρας πήρε καθαρά το Συνέδριο, η Ομπρέλα εν μέρει επέλεξε και παρασύρθηκε σε μία αντιπαράθεση, από την οποία ήξερε ότι θα βγει χαμένη. Μετά το Συνέδριο, το παλιό 3% χάνει το κόμμα που μέχρι τώρα ήλεγχε, καίτοι μειοψηφία, με τις παραδόσεις και την ιστορία του και επειδή κρατούσε τα κλειδιά του μηχανισμού. Οι τοποθετήσεις κατά τη διάρκεια των εργασιών έδειξαν ότι έχει υπεροπλία, όσον αφορά στην ποιότητα των στελεχών και των επιχειρημάτων. Ωστόσο, έχασε το Συνέδριο και μαζί και το κόμμα, καθώς η πλειονότητα των μελών και των ψηφοφόρων αντιπαρέρχεται τα περί «αριστερής ταυτότητας» και προκρίνει την επιστροφή στην εξουσία.
Η ένταση του Ευκλείδη Τσακαλώτου, που απώλεσε την παροιμιώδη ψυχραιμία του, και του Πάνου Σκουρλέτη που σήκωσε το βάρος της αντιπαράθεσης στο κλείσιμο, η κούραση του Νίκου Βούτση που δεν έφυγε λεπτό στις τέσσερις ημέρες, η παραίτηση του Δημήτρη Βίτσα και του Θοδωρή Δρίτσα, είναι ενδεικτικές της απογοήτευσης, βιωματικής και όχι μόνο πολιτικής, όπως έδειξαν και οι προσωπικού τόνου και συναισθηματικά φορτισμένες ομιλίες μερικών στελεχών.
ΟΜΠΡΕΛΑ: Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΣΙΠΡΑ
Μετά την ομιλία του Αλέξη Τσίπρα το απόγευμα της Κυριακής 17/4, τα στελέχη της Ομπρέλας με μεγάλη κομματική εμπειρία είδαν ότι τα μέλη του Συνεδρίου είχαν σε σημαντικό βαθμό αποχωρήσει, πριν ολοκληρωθεί η συζήτηση για τις αλλαγές στο καταστατικό και ζήτησαν να γίνουν ψηφοφορίες. Μόνο που το επίδικο δεν ήταν διαδικαστικό, αλλά το πλέον σημαντικό από πολιτικής πλευράς. Αν και μειοψηφία στο συνέδριο (περί το 25%), εκείνη την ώρα στη σάλα που διεξάγονταν οι εργασίες είχαν πλειοψηφία, λόγω των αποχωρήσεων.
Το επίμαχο ήταν το άρθρο του καταστατικού που ορίζει πως γίνονται οι εγγραφές των νέων μελών που θα έχουν τη δυνατότητα να πάρουν μέρος στην εκλογή αρχηγού στις 15 Μαΐου. Αν επικρατούσε η άποψη της Ομπρέλας που προβλέπει ότι για να εγγραφεί κάποιος δεν αρκεί να υποβάλλει ηλεκτρονικά αίτηση μέσω του isyriza, αλλά θα πρέπει να έχει αυτοπρόσωπη παρουσία σε κάποια οργάνωση, τότε το εκλεκτορικό σώμα για την εκλογή αρχηγού θα μειωνόταν.
Ακριβώς το αντίθετο από το διακηρυγμένο στόχο του Αλέξη Τσίπρα, να αποτελέσει η μαζική συμμετοχή πολιτικό γεγονός που θα εκτοξεύσει τον ΣΥΡΙΖΑ προς τη νίκη στις εκλογές. Στο τέλος επικράτησε η άποψη του Τσίπρα, ότι η προσέλευση στην κάλπη της 15ης θα μπορεί να εκλαμβάνεται ως η απαιτούμενη αυτοπρόσωπη παρουσία στην οργάνωση και άρα να μετέχει στις εκλογές. Πρακτικά αυτό σημαίνει, ότι όποιος επιθυμεί μπορεί να γίνει μέλος του ΣΥΡΙΖΑ την ημέρα της εκλογής για να ψηφίσει, ότι έγινε δηλαδή και με τη ΝΔ και το ΚΙΝΑΛ. Η Ομπρέλα όμως είχε πετύχει το στόχο της, έκανε μία τελευταία επίδειξη δύναμης και άφησε εκτεθειμένη ηγεσία. Ανάγκασε μάλιστα τον Αλέξη Τσίπρα να κατέβει στο γήπεδο για να σώσει το παιχνίδι.
ΤΟ «ΑΡΙΣΤΕΡΟΜΕΤΡΟ»
Στο Συνέδριο όμως καταγράφηκαν και οι μεγάλες διαφορές σε όλο το φάσμα, από την ιδεολογία του κόμματος μέχρι την πολιτική φυσιογνωμία (ένα κόμμα που εκτείνεται από τη ριζοσπαστική αριστερά μέχρι το προοδευτικό κέντρο το προσδιόρισε ο Αλέξης Τσίπρας) και τη στρατηγική για τη διεκδίκηση της εξουσίας, που εκ των πραγμάτων υπαγορεύει και την άσκησή της την επόμενη ημέρα.
«Το μείζον είναι η πτώση του καθεστώτος Μητσοτάκη, μέσω της διεύρυνσης και αντιστοίχισης του κόμματος με την εκλογική βάση της κοινωνίας», είναι η θέση του Αλέξη Τσίπρα και της πλειοψηφίας. «Η διεκδίκηση της εξουσίας δεν μπορεί να γίνει με εκπτώσεις στον αριστερό χαρακτήρα του κόμματος και ούτε μπορούν να είναι σύντροφοι και πολλοί περισσότερο αριστεροί, εκείνοι που μας πολεμούσαν από το αντισύριζα μέτωπο» απαντούν οι της εσωκομματικής αντιπολίτευσης.
ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΣΙΠΡΑ
Σε κάθε περίπτωση, οι πληγές δεν επουλώθηκαν από τις εργασίες του σώματος και παραμένουν ανοικτές. Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε μία ομιλία, χαμηλών τόνων μεν, αλλά επικράτησής του και όχι έστω και επιφανειακά σύνθεσης και ενότητας. Τα στοιχήματα μένουν ανοικτά για όλους: Για τον μεν Τσίπρα να πετύχει μεγάλη συμμετοχή στην εκλογή του στις 15 Μαΐου.
Πολιτικά έχει πάρει όλο το παιχνίδι επάνω του, έχει επιβάλλει την άποψή του, έχει περιθωριοποιήσει την εσωκομματική αντιπολίτευση και με αυτό τον τρόπο θα πορευθεί μέχρι τις εκλογές. Στο εσωκομματικό πεδίο, το ερώτημα είναι πώς θα διαχειριστεί στο εξής την εσωκομματική αντιπολίτευση αν συνεχίσει να βάζει προσκόμματα: θα προχωρήσει σε διαγραφές κορυφαίων στελεχών ταυτισμένων με την ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ, ότι κι αν σημαίνει αυτό;
Το μείζον όμως είναι οι εκλογές: Αν κερδίσει, έχει δικαιωθεί και συνεχίζει σαν πρωθυπουργός. Αν χάσει, η λογική των πραγμάτων οδηγεί σε αποχώρηση, ακόμη και αν του ζητούν να μείνει, κάτι σαν τον Καραμανλή το 2009. Η εξίσωση γίνεται πιο δύσκολη, καθώς είναι ανοικτό το θέμα των συνεργασιών. Ενδεχομένως να μην είναι πρωθυπουργός, αλλά να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ στη κυβέρνηση, όπου οι διαφορές με την αριστερή αντιπολίτευση θα αποκτήσουν άλλη διάσταση.
ΥΠΑΡΞΙΑΚΟ ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ
Ανοικτό όμως είναι και το ερώτημα για την εσωκομματική αντιπολίτευση της Ομπρέλας. Στο Συνέδριο προκάλεσε την καταμέτρηση δυνάμεων θέτοντας σε ψηφοφορία το μείζον θέμα, αν ο πρόεδρος θα εκλέγεται από τη βάση των μελών ή από το συνεδριακό σώμα. Απέσπασε στην ψηφοφορία το 26% των παρόντων, έναντι του 74% της προεδρικής πλειοψηφίας. Περίπου 1000 σύνεδροι όμως απουσίαζαν, κάτι που ευνόησε την Ομπρέλα.
Ακόμη όμως και αν το ποσοστό της είναι γύρω στο 20% το ερώτημα παραμένει: Διαθέτουν μία συμπαγή βάση με διακριτή πολιτική και ιδεολογική άποψη και στρατηγική αντιπολίτευσης. Πώς θα πορευθούν στο εξής; Θα μείνουν κάνοντας εσωκομματική αντιπολίτευση στον Αλέξη Τσίπρα, περιμένοντας ίσως να τους διαγράψει; Θα συμβιβαστούν με μία πολιτική που τους βρίσκει αντίθετους; Ή θα αποχωρήσουν για να δημιουργήσουν το δικό τους αριστερό κόμμα;
Και στη δική τους περίπτωση η εξίσωση είναι δύσκολη, καθώς μπροστά είναι οι εκλογές που μάλιστα μπορεί να είναι πρόωρες. Διάσπαση ενόψει εκλογών θα τιμωρηθεί από το εκλογικό σώμα και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και τα κορυφαία στελέχη στην «ανεργία».
*Ο Σπύρος Γκουτζάνης είναι δημοσιογράφος. Από το 1990 έχει εργαστεί σε περισσότερα από 15 ΜΜΕ, μεταξύ των οποίων – 90,2 Αριστερά στα fm, Φλας 9,61, Καθημερινή, Επενδυτής, Πρώτο Θέμα, Επίκαιρα, Δημοκρατία, ΕΡΤ, Star Channel. Από το 2000 είναι πολιτικός και κυβερνητικός συντάκτης. Από το 2004 εργάζεται στο ΑΠΕ και από το 2016 μέχρι το Δεκέμβριο του 2018 παρουσίαζε την καθημερινή εκπομπή «Επί του Πιεστηρίου», στο Kontra Chanell.
