Όλο το παρασκήνιο από το Λευκό Οίκο μέχρι το Κίεβο: Κόκκινες γραμμές, ουκρανικές αντιδράσεις, προδοσία
Όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες συγκεντρώθηκαν στο Λευκό Οίκο λίγες ημέρες μετά τη Σύνοδο Κορυφής (σ.σ. παζάρι) του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα, βασίστηκαν σε μια αναλογία: ότι η παραχώρηση της ουκρανικής κυριαρχίας σε τμήματα της ανατολικής Ουκρανίας στη Ρωσία, θα ήταν παρόμοια με μια παράδοση της Φλόριντα από τις ΗΠΑ.
«Η ρωσική απαίτηση να παραδώσει η Ουκρανία τμήματα του Ντονμπάς θα ήταν, απλώς για να δείξουμε την κλίμακα, συγκρίσιμη με το να ζητάμε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να παραδώσουν τη Φλόριντα», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς.
Η σύγκριση αυτή βρήκε απήχηση στον Πρόεδρο των ΗΠΑ, σύμφωνα με δύο άτομα που ενημερώθηκαν για τις συνομιλίες, όπως μετέφεραν οι Financial Times.
Ο ΧΑΡΤΗΣ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ… ΠΑΝΙΚΟ
ΚΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ
Για να υποστηριχθεί αυτή η άποψη, η ομάδα του Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε φέρει μαζί της στο Οβάλ Γραφείο ένα χάρτη, τον οποίο ο Τραμπ χαρακτήρισε «εξαιρετικό».
Ο χάρτης είχε σκοπό να αποτελέσει ένα δείγμα «πραγματικότητας» για τον Αμερικανό Πρόεδρο, δείχνοντας την πρώτη γραμμή μήκους 1.300 χιλιομέτρων που διασχίζει την Ουκρανία και το ποσοστό καθεμίας από τις πέντε περιοχές που κατέχεται από τη Ρωσία. Ωστόσο, στην Ουκρανία, η εικόνα του Τραμπ και του Ζελένσκι να συνομιλούν μπροστά στο χάρτη, όξυνε τις ανησυχίες για εδαφικές παραχωρήσεις – ακόμη και όταν οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούσαν να μετατοπίσουν την εστίαση από τις εδαφικές παραχωρήσεις, στις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ.
Βλέποντάς το αυτό «με έκανε να νιώσω εξαιρετικά ανήσυχη», δήλωσε η Ντάρια Καλένιουκ, διευθύντρια του Κέντρου Δράσης κατά της Διαφθοράς, ενός φορέα ελέγχου με έδρα το Κίεβο. «Ο Ντόναλντ Τραμπ μίλησε για ανταλλαγές εδαφών, οπότε αναρωτήθηκα γιατί δεν υπήρχε και χάρτης της Ρωσίας, αν μιλάμε για ανταλλαγή εδαφών».
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ επέμεινε, στα… απόνερα της συνάντησής του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αλάσκα, ότι ο τερματισμός τού πολέμου θα μπορούσε να απαιτήσει «κάποια ανταλλαγή εδαφών».
Στο Άνκορατζ, ο Πούτιν απαίτησε την αποχώρηση των Ουκρανών από ολόκληρες τις περιοχές Ντόνετσκ και Λουχάνσκ, ως προϋπόθεση για την ειρήνη. Αυτό προκάλεσε συναγερμό στην Ουκρανία, ακόμη και όταν ο Ζελένσκι και άλλοι πολιτικοί αρνήθηκαν γρήγορα ότι θα συμφωνούσαν σε τέτοιες παραχωρήσεις.
«ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ»
«Έχουμε τις κόκκινες γραμμές μας: κανένας περιορισμός στην κυριαρχία μας, καμία αναγνώριση οποιασδήποτε ουκρανικής επικράτειας ως μέρος της Ρωσίας και άρνηση παραχώρησης εδαφών που δεν κατέχονται τώρα από τη Ρωσία», δήλωσε ο Γιέχορ Τσερνιέφ, βουλευτής του κόμματος του Ζελένσκι και αναπληρωτής Πρόεδρος της επιτροπής άμυνας και πληροφοριών του κοινοβουλίου.
Για την ουκρανική ηγεσία, η παραχώρηση νέων εδαφών δεν είναι μόνο πολιτικά εκρηκτική – θεωρείται επίσης ότι προετοιμάζει το έδαφος για περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα.
Η αποχώρηση από το βαριά οχυρωμένο τμήμα της περιοχής του Ντόνετσκ που εξακολουθούν να κατέχουν οι ουκρανικές δυνάμεις, θα είχε ευρείες στρατιωτικές επιπτώσεις, λένε αναλυτές και στρατιώτες.
Θα σήμαινε την παραχώρηση μιας αμυντικής ζώνης που η Ρωσία δεν έχει καταφέρει να αλώσει από το 2022 και τον εξαναγκασμό των ουκρανικών δυνάμεων να υποχωρήσουν έως και 70 χιλιόμετρα, σε περιοχές που είναι πολύ πιο δύσκολο να υπερασπιστούν.
«Θα ήταν καταστροφή», δήλωσε ο Πάβλο Ναρόζνι, στρατιωτικός αναλυτής και επικεφαλής του «Reactive Post», μιας ουκρανικής οργάνωσης που υποστηρίζει μονάδες πυροβολικού.
Ο ρωσικός στρατός, είπε, θα μπορούσε αμέσως να ρίξει βόμβες ολίσθησης στην περιοχή του Ντνιεπροπετρόφσκ και να απειλήσει το βιομηχανικό κέντρο της Ζαπορίζια από τα ανατολικά καθώς και από τα νότια.
Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΜΑΤΟΡΣΚ
Το πιο κρίσιμο μέρος της περιοχής που εξακολουθεί να ελέγχει η Ουκρανία αποτελείται από μια σχεδόν συνεχή αστική περιοχή, που εκτείνεται σε μήκος περίπου 45 χιλιομέτρων στο βόρειο Ντονμπάς — που περιλαμβάνει τις περιοχές Ντόνετσκ και Λουχάνσκ.
Τέσσερις πόλεις, καθώς και μικρότερες κωμοπόλεις και χωριά, σχηματίζουν μια οχυρωμένη αμυντική ζώνη που περιβάλλεται από λόφους και χωράφια, τα οποία έχουν διασταυρωθεί με βαθιά αντιαρματικά χαρακώματα και έχουν τοποθετηθεί νάρκες.
Το κέντρο του Κραματόρσκ, της de facto πρωτεύουσας του Ντονμπάς που ελέγχεται από την Ουκρανία, διαθέτει επίσης μια εκτεταμένη βιομηχανική περιοχή με σήραγγες και δαιδαλώδη εργοστάσια.
Ο προπολεμικός πληθυσμός του Σλαβιάνσκ, του Κραματόρσκ και της Κοστινιατινίβκα, των τριών κύριων πόλεων της αμυντικής ζώνης, ήταν πάνω από 300.000. Αυτός ο αριθμός έχει μειωθεί απότομα από το 2022, αλλά περίπου 100.000 άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν εκεί, σύμφωνα με τοπικούς αξιωματούχους.
Το Κραματόρσκ έχει γίνει ο κύριος κόμβος εφοδιαστικής για το στρατό στην ανατολική Ουκρανία όλα αυτά τα χρόνια. Παρά το γεγονός ότι πλέον βρίσκεται μόλις 20 χιλιόμετρα από τις πλησιέστερες ρωσικές θέσεις, τα καθημερινά τρένα εξακολουθούν να το συνδέουν με το Κίεβο και άλλες ουκρανικές πόλεις. Κάτοικοι που εγκαταλείπουν κοντινές πόλεις που έχουν εμπλακεί στις μάχες έχουν επίσης συρρεύσει εκεί.
Ο ΦΟΒΟΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΙΣΒΟΛΗΣ
Νότια της Κοστινιατινίβκα, του νότιου άκρου της αμυντικής ζώνης, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν προχωρήσει μόνο 11 χιλιόμετρα από την έναρξη της εισβολής του 2022. Ωστόσο, η πρόοδος ήταν πολύ πιο σημαντική σε άλλες περιοχές, με τη Μόσχα να εκμεταλλεύεται το έλλειμμα ανθρώπινου δυναμικού της Ουκρανίας σε αυτό που ένας Ουκρανός διοικητής περιέγραψε πρόσφατα ως στρατηγική «χιλιάδων περικοπών».
Οι ρωσικές δυνάμεις πέτυχαν πρόσφατα μια αιφνιδιαστική εισβολή βάθους 10 χιλιομέτρων κοντά στην πόλη Ντομπροπιλιά, δυτικά της Κοστινιατινίβκα. Μόνο με την αποστολή έμπειρων μονάδων κατάφερε η ουκρανική διοίκηση να ματαιώσει την επίθεση.
Η παραχώρηση εδαφών σε αυτές τις περιοχές, φοβούνται οι αναλυτές, θα επέτρεπε στις ρωσικές δυνάμεις να απειλήσουν με περαιτέρω εισβολές.
«Για εμάς στην Ουκρανία είναι κάτι τόσο προφανές, που μας εκπλήσσει που βλέπουμε πολιτικούς ηγέτες στην Ουάσιγκτον που δε φαίνεται να βλέπουν την απειλή», δήλωσε ο Ολεξίι Μέλνικ, πρώην αντισυνταγματάρχης της ουκρανικής πολεμικής αεροπορίας και νυν συνδιευθυντής του think-tank Razumkov Centre στο Κίεβο.
Η Ρωσία έχει μια φόρμα, είπε ο Μέλνικ, επισημαίνοντας την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και την υποστηριζόμενη από τη Μόσχα σύγκρουση στο Ντονμπάς, η οποία στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ως ορμητήριο για περαιτέρω επιθέσεις.
DE FACTO ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ
ΣΕ ΕΔΑΦΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
Ενώ οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ήταν ευχαριστημένοι που ο Τραμπ εγκατέλειψε τις συζητήσεις για «ανταλλαγές εδαφών», θεωρούν απίθανο ο Πούτιν να υποχωρήσει στις μαξιμαλιστικές του απαιτήσεις. «Εάν η Ουκρανία έχει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας, μπορεί να είναι πιο πρόθυμη να εξετάσει ορισμένες de facto παραχωρήσεις σε εδαφικό επίπεδο», δήλωσε ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος, και αυτός μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο ο Πρόεδρος των ΗΠΑ σκέφτηκε αυτή την ιδέα εξαρχής. Ωστόσο, ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι οποιεσδήποτε τέτοιες αποφάσεις ήταν «αποκλειστικά αρμοδιότητα της Ουκρανίας».
«ΠΡΟΔΟΣΙΑ»
Παρά τις στρατιωτικές επιπτώσεις, μια ουκρανική ηγεσία θα αντιμετώπιζε μεγάλη αντίθεση από μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, τις πολιτικές ελίτ και το στρατό. Ενώ οι δημοσκοπήσεις έχουν δείξει αυξανόμενη εξάντληση και την επιθυμία για διαπραγματεύσεις, η παραχώρηση κυριαρχίας και εδάφους ως τρόπος τερματισμού του πολέμου εξακολουθεί να απορρίπτεται από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού: το 78% των Ουκρανών ήταν αντίθετοι στην ιδέα, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη τον Ιούνιο από το Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου (KIIS).
«Δεν μπορούμε καν να το συζητήσουμε αυτό», λέει ο Βολοντίμιρ Άριεφ, βουλευτής της αντιπολίτευσης στο κοινοβούλιο της Ουκρανίας. «Η οικειοθελής αποχώρηση από την περιοχή του Ντόνετσκ θα σήμαινε ότι [άτομα σε] κάθε κλάδο εξουσίας θα κατηγορούνταν για προδοσία».
Πηγή: Financial Times
