Η Διακήρυξη Καλής Γειτονίας, η ΑΟΖ και η θάλασσα ειρήνης
Περισσότερο από μιάμιση ώρα κράτησε η συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στο Μέγαρο Μαξίμου, την Πέμπτη 7/12. Ακολούθησαν κοινές δηλώσεις των δύο ηγετών, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να κάνει λόγο για «ιστορικό χρέος να φέρουμε τα δύο κράτη δίπλα-δίπλα» και τον Ταγίπ Ερντογάν να επισημαίνει την ανάγκη «να κρατηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας».
«Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι τους τελευταίους μήνες οι δύο χώρες βαδίζουν σε ένα πιο ήρεμο μονοπάτι. Ελλάδα και Τουρκία, Τουρκία και Ελλάδα, οφείλουν να ζουν ειρηνικά, να διατυπώνουν τις διαφορές τους που είναι γνωστές, να τις συζητούν με ειλικρίνεια και να αναζητούν συνέχεια λύσεις. Κι αν αυτές δε γεφυρώνονται, πάντως να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις και κρίσεις» δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Με συναντήσεις των δύο αντιπροσωπειών θα διευρύνουμε τη θετική μας ατζέντα, θα εντείνουμε την οικονομική μας συνεργασία, θα επεκτείνουμε τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και η επόμενη φάση του πολιτικού διαλόγου, όταν οι συνθήκες ωριμάσουν, μπορεί να είναι η προσέγγιση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, που σύμφωνα με την Ελλάδα συνιστά τη μόνη διαφορά που θα μπορούσε να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας, με πυξίδα πάντοτε το Διεθνές Δίκαιο και ειδικά το Δίκαιο της Θάλασσας, που αποτελεί τον πιο ασφαλή πλοηγό στη διευθέτηση των διεθνών διαφορών» είπε ο πρωθυπουργός.
«Με τη διακήρυξη της Αθήνας περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας βεβαιώσαμε τη βούλησή μας για ανάπτυξη των σχέσεων μας. Αισθανόμαστε ικανοποίηση που βλέπουμε τα αποτελέσματα των έργων στο πλαίσιο τού σχεδίου κοινής δράσης του 2021. Στη συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη συμφωνήσαμε να ανεβάσουμε στα 10 δις δολάρια το διμερές μας εμπόριο από 5 δις. Τονίσαμε τη σημασία έργων μεταφοράς, όπως η κατασκευή δεύτερης γέφυρας στο σταθμό Υψάλας – Κήπων. Ειλικρινή μας ευχή είναι να επιλύσουμε τα υφιστάμενα προβλήματά μας με κοινές προσπάθειες, στο πλαίσιο του εποικοδομητικού διαλόγου καλής γειτονίας και διεθνούς δικαίου» τόνισε ο Ταγίπ Ερντογάν.
«Είμαστε δύο γειτονικές χώρες που μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα, την ίδια γεωγραφία, το ίδιο κλίμα και μάλιστα τον ίδιο πολιτισμό σε πολλούς τομείς. Είναι φυσικό να υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα σε δύο χώρες, πόσω μάλλον ανάμεσα σε αδέρφια. Το θέμα είναι η βούληση για την επίλυση αυτών των προβλημάτων και των διαφορών. Εμείς θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε μια θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας. Επιθυμούμε να γίνουμε παράδειγμα σε όλο τον κόσμο με τα κοινά βήματα που θα κάνουμε ως Τουρκία και Ελλάδα. Το λέω ανοιχτά. Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα μεταξύ μας τόσο μεγάλο, το οποίο να μην μπορεί να επιλυθεί» πρόσθεσε ο τούρκος πρόεδρος.
Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΓΙΑ ΤΑ
ΠΕΡΙ «ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑΣ»
Στην αναφορά του τούρκου Προέδρου σχετικά με την τουρκική μειονότητα και τα δομικά στοιχεία του ανθρώπινου πλούτου, καθώς και το γεγονός ότι η αύξηση της γαλήνης των μειονοτήτων θα επηρεάσει θετικά τις σχέσεις, ο έλληνας Πρωθυπουργός τόνισε: «Στη Θράκη έχουμε μουσουλμανική μειονότητα. Η Θράκη αποτελεί ένα παράδειγμα αρμονικής συνύπαρξης χριστιανών και μουσουλμάνων. Ίσες ευκαιρίες για τους μουσουλμάνους της Θράκης. Ο όρος μουσουλμανική καθορίζεται από τη Συνθήκη της Λοζάνης. Να το διασφαλίσουμε και να ενισχύσουμε το καλό κλίμα και να διαβεβαιώσω πως προς αυτή την κατεύθυνση θα εξακολουθεί να δουλεύει η ελληνική κυβέρνηση».
ΚΟΙΝΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΦΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΛΗΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ – ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Υπογράφηκε Κοινή Διακήρυξη Φιλίας ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία για συνεργασία και καλή γειτονία, όπως ανακοινώθηκε στις κοινές δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν. Κυβερνητικές πηγές, σχετικά με τη Διακήρυξη Φιλίας και Καλής Γειτονίας των Αθηνών, αναφέρουν τα εξής:
- Ιδιαίτερα σημαντικό κείμενο, καθώς είναι η πρώτη φορά που Ελλάδα και Τουρκία – με τις υπογραφές του Πρωθυπουργού της Ελλάδας και του Προέδρου της Τουρκίας δεσμεύονται σε σχέσεις φιλίας και καλής γειτονίας και σε «ήρεμα νερά».
- Συγκεκριμένα, στη Διακήρυξη υπογραμμίζεται η σημασία αποτελεσματικών διαύλων επικοινωνίας σε κάθε επίπεδο και δίνεται έμφαση στην αποφυγή συγκρουσιακών καταστάσεων και δυνητικής κλιμάκωσης.
- Επιπλέον, η Διακήρυξη καθορίζει τις αρχές και τα ορόσημα του ελληνοτουρκικού διαλόγου και των επαφών στη βάση των τριών αξόνων που είχαν συμφωνηθεί κατά τη συνάντηση του Πρωθυπουργού με τον Τούρκο Πρόεδρο στο Βίλνιους τον περασμένο Ιούλιο: Πολιτικός διάλογος (για θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, στον οποίο εντάσσονται οι διερευνητικές επαφές), θετική ατζέντα (η οποία διαρκώς θα εμπλουτίζεται), Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (στα οποία συμπεριλαμβάνονται και μέτρα για τη μείωση «αδικαιολόγητων πηγών έντασης καθώς και των κινδύνων που απορρέουν από αυτές»).
- Είναι μια δήλωση προθέσεων στην οποία και η Τουρκία δεσμεύεται για στους στόχους του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και της φιλικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών.
- Υπάρχει σαφής αναφορά στη δέσμευση αποφυγής δηλώσεων και ενεργειών που υπονομεύουν το πνεύμα και το γράμμα της Διακήρυξης ή θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
- Η γειτονική χώρα δεσμεύεται στην επίλυση όποιας διαφωνίας προκύψει με την Ελλάδα με φιλικό τρόπο, είτε με απευθείας διαβουλεύσεις με τη χώρα μας, είτε με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται από το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
- Η Διακήρυξη των Αθηνών δεν αναιρεί τις νομικές θέσεις των δύο χωρών.
Εξάλλου, έκλεισε η συμφωνία για παροχή τουριστικής βίζας επτά ημερών σε Τούρκους πολίτες για 10 νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Η άδεια θα δίνεται επιτόπου και θα έχει συνολικά 12μηνη ισχύ.
Τέλος, υπογράφηκαν 15 ξεχωριστές Συμφωνίες – Μνημόνια και κοινές Δηλώσεις/Διακηρύξεις, μεταξύ των αρμόδιων υπουργών της κυβέρνησης με τους Τούρκους ομολόγους τους για μια σειρά θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος.
