Τι δείχνουν τα δεδομένα
Τα τελευταία διεθνή και εθνικά στοιχεία για την ευτυχία των νέων αποκαλύπτουν μια αξιοσημείωτη απόκλιση, ανάμεσα στο Κεμπέκ και την υπόλοιπη χώρα. Ενώ οι νέοι κάτω των 30 ετών στον Καναδά συνολικά εμφανίζουν μια απότομη πτώση στην υποκειμενική τους ευημερία, οι νέοι του Κεμπέκ φαίνεται να αποτελούν εξαίρεση, διατηρώντας υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τη ζωή και ψυχικής ευεξίας, σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους αλλού στη χώρα.
Η τάση αυτή αποτυπώνεται ξεκάθαρα στην Παγκόσμια Έκθεση Ευτυχίας 2025, που δημοσιεύεται από το Wellbeing Research Centre του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, οι Καναδοί κάτω των 30 ετών έχουν γνωρίσει τόσο έντονη πτώση στα επίπεδα ευτυχίας τα τελευταία περίπου 15 χρόνια, ώστε από την πιο ευτυχισμένη ηλικιακή ομάδα της χώρας να μετατραπούν στη λιγότερο ευτυχισμένη. Το Κεμπέκ, ωστόσο, παρουσιάζει σαφώς ηπιότερη εικόνα.
Τα ευρήματα αυτά ενισχύονται από την Καναδική Έκθεση Ευτυχίας 2024, που συντάχθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Σύμφωνα με τη μελέτη, από το 2014 και μετά, οι αξιολογήσεις ζωής των νέων στο Κεμπέκ παρουσιάζουν μικρή αλλά σταθερή βελτίωση στις δημοσκοπήσεις της Gallup, ενώ η επιδείνωση της ψυχικής υγείας είναι αισθητά ασθενέστερη σε σχέση με τον υπόλοιπο Καναδά, βάσει στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας του Καναδά.
Ο επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης, Anthony McCanny, αναγνωρίζει ότι έννοιες όπως η υπερηφάνεια ή η πολιτισμική ταυτότητα δεν μπορούν εύκολα να ποσοτικοποιηθούν. Ωστόσο, επισημαίνει ότι οι πολιτισμικές διαφορές φαίνεται να παίζουν ρόλο, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι οι αγγλόφωνοι κάτοικοι του Κεμπέκ τείνουν να εμφανίζουν δείκτες ψυχικής υγείας πιο κοντά στον εθνικό μέσο όρο. Το στοιχείο αυτό θεωρείται κρίσιμο για την κατανόηση της διαφοροποίησης ανάμεσα στο Κεμπέκ και την υπόλοιπη χώρα.
Ένας ακόμη παράγοντας που εξετάζεται είναι το διαφορετικό ψηφιακό περιβάλλον. Η Παγκόσμια Έκθεση Ευτυχίας καταγράφει ότι όλες οι αγγλόφωνες δυτικές χώρες βιώνουν μείωση της ευημερίας των νέων τους. Σύμφωνα με τον McCanny, είναι πιθανό οι γαλλόφωνοι νέοι να εκτίθενται σε διαφορετικό περιεχόμενο και διαφορετικές προσδοκίες μέσω των κοινωνικών δικτύων. Ο John Helliwell, ομότιμος καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας και ένας από τους ιδρυτικούς συντάκτες της Παγκόσμιας Έκθεσης Ευτυχίας, επισημαίνει ότι δεν είναι απλώς η χρήση των κοινωνικών μέσων, αλλά ο τρόπος χρήσης και τα μηνύματα που μεταδίδονται, που φαίνεται να επηρεάζουν την ψυχική ευημερία.
Παράλληλα, σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν και οι κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες. Ο ψυχολόγος και καθηγητής του UQAM Jacques Forest υπογραμμίζει ότι το Κεμπέκ διαθέτει χαρακτηριστικά που συνδέονται διεθνώς με υψηλότερα επίπεδα ευτυχίας, όπως ισχυρό κοινωνικό κράτος, χαμηλά πανεπιστημιακά δίδακτρα, προσιτό σύστημα παιδικής φροντίδας και γενναιόδωρες παροχές για νέους γονείς. Δεν είναι τυχαίο, όπως σημειώνει, ότι στην Παγκόσμια Έκθεση Ευτυχίας 2025, όταν το Κεμπέκ εξετάστηκε ξεχωριστά από τον υπόλοιπο Καναδά, κατατάχθηκε 6o ανάμεσα σε 147 χώρες, ενώ ο Καναδάς συνολικά βρέθηκε στη 18η θέση.
Ωστόσο, η εικόνα δεν είναι μονοδιάστατα θετική. Έρευνες του Νοεμβρίου 2024, στις οποίες συμμετείχαν πάνω από 32.000 φοιτητές, δείχνουν ότι περίπου το 45% των φοιτητών κολεγίων και πάνω από το 40% των φοιτητών πανεπιστημίων στο Κεμπέκ εμφανίζουν συμπτώματα που σχετίζονται με αγχώδεις διαταραχές, ενώ σημαντικά ποσοστά αναφέρουν συμπτώματα κατάθλιψης. Τα στοιχεία αυτά προκαλούν ανησυχία, όπως τονίζει η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Sherbrooke Julie Lane. Παρά τις δυσκολίες, η ίδια έρευνα δείχνει ότι σχεδόν το 89% των φοιτητών αξιολογεί την ψυχική του υγεία ως «μέτρια» ή «ανθίζουσα».
Τα δεδομένα σκιαγραφούν έτσι μια σύνθετη εικόνα. Το Κεμπέκ φαίνεται να προσφέρει συνθήκες που προστατεύουν σε ένα βαθμό την ευημερία των νέων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι απαλλαγμένο από σοβαρές προκλήσεις. Το χάσμα ευτυχίας με την υπόλοιπη χώρα δεν αναιρεί τα υπαρκτά προβλήματα, αλλά υποδεικνύει ότι οι κοινωνικές πολιτικές, ο πολιτισμός και το περιβάλλον, μπορούν να κάνουν μετρήσιμη διαφορά στη ζωή των νέων.
