Συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς οι έρευνες πολλών επιστημόνων ανά τον κόσμο, προκειμένου να καταλήξουν σε ένα ασφαλές συμπέρασμα και να εξηγήσουν το λόγο, για τον οποίο κάποιοι άνθρωποι δεν προσβάλλονται καθόλου από το νέο κορωνοϊό, ή εάν προσβληθούν δεν αναπτύσσουν σοβαρή λοίμωξη.
Ρεπορτάζ: Χρήστος Μαζάνης
© zougla.gr
Την ίδια ώρα, νέες μελέτες που έρχονται στο φως της δημοσιότητας ενισχύουν όλο και περισσότερο την υπόθεση, ότι στους «άτρωτους» ή «άνοσους» μπορεί να κρύβεται το νέο υπέρ-όπλο κατά του Covid-19. Δηλαδή, η ανάπτυξη ενός νέου υπέρ-φαρμάκου ή μιας αποτελεσματικότερης θεραπείας, που δε θα έχει καμία σχέση με αυτά που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Κι όλα αυτά, την ώρα που ο νέος κορωνοϊός εξασθενεί και τείνει να καταστεί ενδημικός.
Από την αρχή της πανδημίας δεν ήταν εύκολο να πιστέψει ο κόσμος, πως μπορεί να υπάρχουν άνθρωποι που να μην κολλούν κορωνοϊό και ίσως ακόμα και σήμερα να ακούγεται περίεργο. Είναι όμως κάτι που ισχύει και δεν αμφισβητείται. Όσον αφορά στον αριθμό αυτών των ανθρώπων ανά την υφήλιο, είναι ακόμα άγνωστος, διότι η επιστημονική κοινότητα μπορεί να γνωρίζει μόνο εκείνους που λαμβάνουν μέρος σε μελέτες.
Πριν από μερικές ημέρες μία ακόμα έρευνα, που ολοκληρώθηκε από διακεκριμένους Ιταλούς επιστήμονες, ήρθε να ταράξει τα νερά. Ερευνητές από το Ιατρικό Ερευνητικό Ινστιτούτο «Humanitas» και το Νοσοκομείο «San Raffaele» του Μιλάνου ανακάλυψαν πως υπάρχει στον ανθρώπινο οργανισμό ένα «αόρατο φράγμα» που προστατεύει από τον Covid-19 και τις παραλλαγές του, το οποίο αποτελείται από ορισμένα «φυσικά αντισώματα» που υπάρχουν στο σώμα από τη γέννησή μας. Με απλά λόγια, ένας μηχανισμός που λέει «STOP» στον ιό και στις έως τώρα μεταλλάξεις του, που προφανώς ή δεν τον έχουν όλοι ή δε λειτουργεί σωστά σε όλους.
«Eίναι σαφές πια ότι δεν αρρωσταίνουν όλοι οι άνθρωποι που έρχονται σε επαφή με τον κορωνοϊό, και εάν κάποιοι αρρωσταίνουν, δεν αρρωσταίνουν όλοι σοβαρά. Στην αρχή ξέραμε ότι αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία, ο τρόπος ζωής (κάπνισμα και παχυσαρκία) και το φύλο. Ωστόσο, αναρωτηθήκαμε εάν υπήρχε κάποιο γενετικό στοιχείο και ποιος ήταν ο ρόλος της πρώτης γραμμής άμυνας που ονομάζουμε “έμφυτη ανοσία”. Βρήκαμε ότι τα μόρια της πρώτης γραμμής άμυνας, που είναι μερικά από τα εκ γενετής αντισώματα, έχουν μεγάλη σημασία. Συγκεκριμένα, διαπιστώσαμε ότι ένα μόριο πρωτεΐνης που ονομάζεται Mannose Binding Lectin (MBL – λεκτίνη) αναγνωρίζει όλες τις παραλλαγές και αναστέλλει τον ιό. Η σημασία αυτού του μορίου στην πρώτη γραμμή άμυνας καταδεικνύεται από το ότι οι γενετικές παραλλαγές του MBL σχετίζονται με περισσότερο ή λιγότερο σοβαρή ασθένεια από Covid», λέει σε συνέντευξή του στο zougla.gr o επιστημονικός διευθυντής του Ιατρικού Ερευνητικού Ινστιτούτου «Humanitas» στο Μιλάνο, καθηγητής Παθολογίας και ανοσολόγος, Αλμπέρτο Μαντοβάνι.
«Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας έχουν πλέον δημοσιευθεί σε έγκριτο περιοδικό και πρόκειται για εργασία δύο ετών από μια διεπιστημονική και διεθνή ομάδα», προσθέτει.
Υπενθυμίζεται, πως το φαινόμενο ότι ορισμένοι άνθρωποι διαθέτουν φυσική ανοσία στον κορωνοϊό, δηλαδή δεν κολλάνε όσο και να εκτεθούν σε ιϊκό φορτίο, άρχισε να γίνεται ευρέως γνωστό τον Απρίλιο του 2021, και μάλιστα τότε το zougla.gr είχε αποκαλύψει πως οι Ιταλοί, με επικεφαλής τον καθηγητή Γενετικής στο Πανεπιστήμιο «Τορ Βεργκάτα» της Ρώμης, Τζιουζέπε Νοβέλι, είχαν καταλήξει ήδη στα πρώτα συμπεράσματα σε συνεργασία και με άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα ανά τον κόσμο. Έρευνες για τον ίδιο λόγο γίνονται και στην Ελλάδα, υπό τον ανοσολόγο Ευάγγελο Ανδρεάκο του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, ο οποίος έχει παραχωρήσει συνέντευξη στην ηλεκτρονική μας εφημερίδα.
Πολλοί επιστήμονες που συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια πιστεύουν, πως το μυστικό των «άνοσων» ή των «άτρωτων» θα οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων αποτελεσματικότερων φαρμάκων κατά του Covid και, φυσικά, κάποια στιγμή στην ολοκληρωτική θεραπεία. Επίσης, στο να ανακαλύψουν τους απαραίτητους δείκτες για τη μέτρηση της σοβαρότητας της νόσου.
Έτσι, λοιπόν, τώρα οι Ιταλοί ανακάλυψαν ένα μόριο πρωτεΐνης, τη λεκτίνη (ΜΒL), που δεσμεύει τη μαννόζη, όπως αναφέρεται σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nature Immunology». Πρόκειται, ουσιαστικά, για έναν τύπο μηχανισμού που αποτρέπει τη μόλυνση. Μόρια πρωτεΐνης που επιτίθενται στον ιό σα να ήταν πραγματικά αντισώματα. Πρόκειται, ωστόσο, για φυσικά αντισώματα που υπάρχουν ήδη στο σώμα μας.
«ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΓΟΝΙΔΙΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ
ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΣΟΒΑΡΗΣ ΑΣΘΕΝΕΙΑΣ ΑΠΟ COVID»
«Το MBL είναι ένα μικρό λιθαράκι που έχουμε προσθέσει στην προσπάθεια στην οποία συμμετέχουμε για τον προσδιορισμό του γενετικού παράγοντα κινδύνου στον Covid-19. Προηγούμενη έρευνα που έγινε από πολλές επιστημονικές ομάδες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της δικής μας, έχει εντοπίσει πολλά γονίδια που σχετίζονται με τον κίνδυνο σοβαρής ασθένειας από Covid. Ένα σημαντικό μέρος της εργασίας αυτής δημοσιεύτηκε στο Nature στα τέλη του περασμένου έτους και είναι αποτέλεσμα της προσπάθειας 3.800 ερευνητών σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων αυτών του Humanitas. Υπολογίζεται ότι μέχρι στιγμής έχουμε εντοπίσει μόνο το 10% του γενετικών παραγόντων κινδύνου ανάπτυξης σοβαρής νόσου. Γενετικές μελέτες δείχνουν πάντως ότι η έμφυτη ανοσία, η πρώτη γραμμή άμυνας, παίζει καθοριστικό ρόλο στην αντίσταση στον Cοvid-19, όπως ισχύει για όλα τα παθογόνα», διευκρινίζει ο διακεκριμένος Ιταλός επιστήμονας.
«Είμαστε σε απόλυτη αρμονία με τον καθηγητή Νοβέλι. Η γενετική ως παράγοντας κινδύνου σοβαρής ασθένειας είναι πολύπλοκη και έχουμε να κάνουμε με πολλά γονίδια (τουλάχιστον 19) που βρίσκονται σε διαφορετικά χρωμοσώματα. Με τη μελέτη μας προσθέσαμε ένα ακόμα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, όμως, ότι όσον αφορά στον κίνδυνο σοβαρής λοίμωξης από Covid-19, εξαρτάται επίσης από την ηλικία και το φύλο, αλλά και από τον τρόπο ζωής: το κάπνισμα και την παχυσαρκία», τονίζει.
Σε ερώτηση για το εάν ο συγκεκριμένος μηχανισμός που ανακάλυψαν τώρα, μπορεί να αντισταθεί σε όλες τις μελλοντικές μεταλλάξεις, απαντά: «Το μόριο MBL αναγνωρίζει και αναστέλλει όλες τις παραλλαγές που έχουμε δοκιμάσει. Αναγνωρίζει επίσης την ακίδα της Όμικρον. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εάν οι μελλοντικές παραλλαγές θα συνεχίσουν να αναγνωρίζονται από αυτό το στοιχείο της πρώτης γραμμής άμυνας».
ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΛΟΓΟ ΑΥΤΗ Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ
ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ;
«Αυτό το εύρημα είναι σημαντικό για τρεις λόγους. Πρώτον, προσθέτει ένα λιθαράκι στην έρευνα για τη σχέση γενετικών παραγόντων και κινδύνου λόγω Cοvid-19. Θέτει, επίσης, το ζήτημα χρησιμότητας της μέτρησης των επιπέδων MBL ως δείκτη σοβαρότητας της νόσου. Σε μια προηγούμενη μελέτη διαπιστώσαμε, ότι ένα άλλο έμφυτο μόριο ανοσίας, το PTX3, είναι ένας ισχυρός δείκτης της σοβαρότητας της νόσου, ένα εύρημα που έχει επιβεβαιωθεί από πολλούς ερευνητές. Τέλος, αυτή η ανακάλυψη θέτει το στάδιο για την επαλήθευση του εάν αυτό το βελτιστοποιημένο μόριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως φάρμακο. Έχουμε τρία διαθέσιμα αντί-ιϊκά και ελπίζουμε ότι θα αποκτήσουμε και άλλα», απαντά.
Ερωτηθείς για την πιθανότητα εμφάνισης νέων παραλλαγών μελλοντικά πιο επικίνδυνων, ο γνωστός ανοσολόγος είναι σαφής: «Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιες παραλλαγές θα δημιουργηθούν ή εάν θα είναι περισσότερο ή λιγότερο επιθετικές. Γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντικό για την ασφάλειά μας να μοιραζόμαστε τα εμβόλια με χώρες χαμηλού εισοδήματος που δεν έχουν πρόσβαση, καθώς όσο περισσότερο εξαπλώνεται ο ιός τόσο περισσότερο κινδυνεύουμε να εμφανιστούν ανησυχητικές παραλλαγές».
«ΔΟΥΛΕΥΟΥΜΕ ΠΑΝΩ ΣΕ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΑ
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ»
Την ίδια ώρα, στη γειτονική χώρα οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει συγκεκριμένα θεραπευτικά πρωτόκολλα για ασθενείς με Covid. «Τα θεραπευτικά πρωτόκολλα που χρησιμοποιούνται στο ίδρυμά μου αξιοποιούν ό,τι καλύτερο έχει προσφέρει η επιστημονική έρευνα αυτά τα δύο χρόνια, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Είμαστε, επίσης, μέρος της καινοτομίας από την άποψη της ανάπτυξης διαγνωστικών τεστ και νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων», θα προσθέσει ο καθηγητής Μαντοβάνι κατά τη διάρκεια της συνέντευξης.
