Η ΠΡΟΣΦΑΤΗ ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ FBI τστο σπίτι του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο ήταν δικαίως τεράστια είδηση. Σύμφωνα με τη Washington Post, το FBI ανέλαβε δράση, επειδή ο Τραμπ είχε φύγει από το Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο του 2021 με κυβερνητικά έγγραφα και ενώ ο Τραμπ επέστρεψε 15 κουτιά αντικειμένων στα Εθνικά Αρχεία νωρίτερα φέτος, οι αξιωματούχοι είχαν καταλήξει να πιστεύουν ότι «είτε ο πρώην πρόεδρος, είτε άνθρωποι κοντά του, κρατούσαν βασικά αρχεία». Μετά την πρόσφατη έρευνα, το FBI αφαίρεσε άλλα 12 κουτιά υλικού.
ΤΟΥ JOHN SWARTZ
Είναι αξιοσημείωτο, ωστόσο, ότι καμία από τις ογκώδεις ειδήσεις σχετικά με αυτό δεν ανέφερε έναν παραλληλισμό με τη συμπεριφορά του Τραμπ: Όταν η προεδρία του Λίντον Τζόνσον τελείωσε το 1969 και αντικαταστάθηκε από τον Ρίτσαρντ Νίξον, ο Τζόνσον διέταξε έναν υποτακτικό να πάρει κρυφά μαζί του εξαιρετικά διαβαθμισμένο απόρρητο υλικό κατά την έξοδο της κυβέρνησής του.
Η σιωπή σχετικά με αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός, ότι ολόκληρο το επεισόδιο κάνει και τα δύο πολιτικά κόμματα να φαίνονται φρικτά. Οι Δημοκρατικοί εμφανίζονται ως άξεστοι δειλοί που πίστευαν ότι οι Αμερικανοί δεν μπορούσαν να χειριστούν την αλήθεια για τη χώρα τους. Οι Ρεπουμπλικάνοι φαίνεται να είναι εγκληματίες και οιονεί προδότες, που χάρηκαν που είδαν δεκάδες χιλιάδες Αμερικανούς στρατιώτες να πεθαίνουν αν αυτό εξυπηρετούσε τους σκοπούς τους.
ΠΡΟΕΔΡΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΤΟΥ 1968
Η ιστορία χρονολογείται από την προεδρική εκστρατεία του 1968. Ο υποψήφιος του GOP ήταν ο Νίξον, ο οποίος είχε διατελέσει αντιπρόεδρος του Ντουάιτ Αϊζενχάουερ. Ο υποψήφιος των Δημοκρατικών ήταν ο Χούμπερτ Χάμφρεϊ, αντιπρόεδρος του Τζόνσον.
Μέχρι τότε, περίπου 30.000 Αμερικανοί είχαν σκοτωθεί στον πόλεμο του Βιετνάμ. Οι αντιπολεμικές διαδηλώσεις στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο ήταν έντονες και οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι η πλειοψηφία των Αμερικανών είχε καταλήξει να πιστεύει, ότι η αποστολή στρατευμάτων στο Βιετνάμ ήταν λάθος. Ο πόλεμος ήταν βασικός παράγοντας στην απόφαση του Τζόνσον να μη θέσει ξανά υποψηφιότητα.
Ωστόσο, καθώς πλησίαζαν οι εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, ο Τζόνσον πίστευε ότι υπήρχε σημαντική πιθανότητα να επιτευχθεί συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου με όρους αποδεκτούς από τις ΗΠΑ. Ο Τζόνσον γνώριζε επίσης, ότι οποιαδήποτε σημάδια δυναμικής προς μια τέτοια συμφωνία θα ενίσχυε τις πιθανότητες του Χάμφρεϊ να κερδίσει.
Ο Νίξον, φυσικά, το γνώριζε καλά αυτό. Τώρα γνωρίζουμε ότι η Anna Chennault, κορυφαία έρανος του GOP και επικεφαλής των «Ρεπουμπλικανικών Γυναικών για τον Νίξον», είχε έρθει σε επαφή τουλάχιστον από τον Αύγουστο με την κυβέρνηση του Νότιου Βιετνάμ, προτρέποντάς την να μην ακολουθήσει καμία ειρηνευτική προσπάθεια.
Στις 22 Οκτωβρίου 1968, ο κορυφαίος βοηθός του Νίξον, Χ.Ρ. Χάλντεμαν, σημείωσε εντολές από τον Νίξον. «Κρατήστε την Άννα Τσενώ να δουλεύει», έγραψε ο Χάλντεμαν. «Άλλος τρόπος να το βάλεις μαϊμού; Οτιδήποτε μπορεί να κάνει η RN».
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τζόνσον, Γουόλτ Ρόστοου, έλαβε μια συμβουλή για την ανάμειξη των Ρεπουμπλικάνων από τον αδελφό του Γιουτζίν στις 29 Οκτωβρίου. Ένας φίλος της Wall Street, ανέφερε ο Eugene Rostow, του είχε πει ότι οι προσπάθειες του Νίξον είχαν συζητηθεί σε ένα γεύμα για τραπεζίτες, που περιελάμβανε μια ανώνυμη οικονομική προσωπικότητα κοντά στον Νίξον. «Οι προοπτικές για διακοπή των βομβαρδισμών ή κατάπαυση του πυρός ήταν αμυδρές», είπε ο αριθμός, «επειδή ο Νίξον έπαιζε το πρόβλημα… να μπλοκάρουμε». Σε αυτό που φαίνεται να επιβεβαιώνει κάθε αριστερή πεποίθηση για το πώς λειτουργεί ο κόσμος, οι τραπεζίτες, έχοντας στην κατοχή τους αυτή την πληροφορία, ότι ο Νίξον απέτρεπε ένα ξέσπασμα ειρήνης, πραγματοποίησαν μια «επαγγελματική συζήτηση» για το πώς η κατάσταση θα «επηρέαζε το χρηματιστήριο και την αγορά ομολόγων».
Σε απάντηση, ο Τζόνσον διέταξε το FBI να παρακολουθεί τους Αμερικανούς, σε επαφή με την πρεσβεία του Νότιου Βιετνάμ στην Ουάσινγκτον. Την επόμενη μέρα, 30 Οκτωβρίου, το FBI είπε στο Λευκό Οίκο ότι η υποκλοπή του αποκάλυψε ότι η Chennault είχε μιλήσει με τον πρέσβη του Νότιου Βιετνάμ, ο οποίος της είπε ότι κάτι «μαγειρεύει» αλλά της ζήτησε να έρθει από την πρεσβεία, επειδή σοφά δεν ήθελε να μιλήσει γι αυτό στο τηλέφωνο. Η Chennault είπε ότι θα επισκεπτόταν μετά από ένα γεύμα την «κυρία Agnew», τη σύζυγο τού συνεργάτη του Νίξον, Spiro Agnew.
Στις 2 Νοεμβρίου, το FBI ανέφερε περαιτέρω στο Λευκό Οίκο, ότι η Chennault είχε επικοινωνήσει με την πρέσβειρα του Νότιου Βιετνάμ με ένα μήνυμα από το «αφεντικό της»: «Περιμένω, θα κερδίσουμε». Το γραφείο είπε τότε ότι η Chennault είχε φύγει από την Ουάσινγκτον για τη Νέα Υόρκη και ότι θα «αναλάμβανε διακριτική παρακολούθηση» ενώ βρισκόταν εκεί.
Το ερώτημα για τον Τζόνσον έγινε τότε, τι πρέπει να κάνει η κυβέρνησή του ως απάντηση. Στις 4 Νοεμβρίου, μίλησε με το σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Rostow, τον υπουργό Άμυνας Clark Clifford και τον υπουργό Εξωτερικών Dean Rusk. Όλοι συμφώνησαν ότι δεν πρέπει να προβούν σε καμία ενέργεια.
Γιατί; Επειδή, όπως υποστήριξε ο Κλίφορντ, «ορισμένα στοιχεία της ιστορίας είναι τόσο σοκαριστικά στη φύση τους που αναρωτιέμαι αν θα ήταν καλό για τη χώρα να αποκαλύψει την ιστορία και στη συνέχεια ενδεχομένως να έχει εκλέξει [τον Νίξον]. Θα μπορούσε να θέσει ολόκληρη την κυβέρνησή του υπό τέτοια αμφιβολία, που θα θεωρούσα ότι θα ήταν επιζήμια για τα συμφέροντα της χώρας μας». Ο Τζόνσον απάντησε: «Δεν έχω καμία αμφιβολία γι’ αυτό». Ολόκληρη η συζήτηση ηχογράφηθηκε.
Η ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ…
Το μεσημέρι της παραμονής των προεδρικών εκλογών του 1968, ο επικεφαλής του γραφείου της Ουάσιγκτον της εφημερίδας, Christian Science Monitor, έφτασε στη Δυτική Πύλη του Λευκού Οίκου, κρατώντας μια αδημοσίευτη ιστορία με ημερομηνία Σαϊγκόν. Μέσα σε λίγα λεπτά, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας, Walt W. Rostow, έλαβε ένα σημείωμα που τον ενημέρωνε ότι η Monitor «κρατούσε έξω από το χαρτί μια εντυπωσιακή αποστολή από τη Σαϊγκόν (από τον ανταποκριτή τους στη Σαϊγκόν) η πρώτη παράγραφος της οποίας αναφέρει: «Η υποτιθέμενη πολιτική ενθάρρυνση από το στρατόπεδο του Ρίτσαρντ Νίξον ήταν ένας σημαντικός παράγοντας στην απόφαση της τελευταίας στιγμής του Προέδρου [Nguyễn Văn]. Η άρνηση του Τιού να στείλει αντιπροσωπεία στις Ειρηνευτικές Συνομιλίες του Παρισιού – τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρωθούν οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές». Ο επικεφαλής του γραφείου Σάβιλ Ντέιβις «είπε ότι θα περιμένει τα σχόλια του WWR».
Εκείνο το πρωί, ο πρόεδρος Τζόνσον είχε βγει βόλτα στο ράντσο του στο Τέξας. Επέστρεψε για να βρει ένα μήνυμα από τον Rostow που του ζητούσε να καλέσει αμέσως. Ο Πρόεδρος προφανώς δεν κατέγραψε την κλήση επιστροφής του, αλλά σύμφωνα με το Ημερήσιο Ημερολόγιο του Λευκού Οίκου, «Ο Πρόεδρος είπε στον Γουόλτ ότι δεν μπορούσε να επιβεβαιώσει τίποτα. Είχε τις υποψίες του, αλλά απλά δεν ήξερε. Είπε στον Γουόλτ να μη μιλήσει με [τον Ντέιβις], αλλά να τον παραπέμψει στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ». Στη συνέχεια, ο Τζόνσον βγήκε για άλλη μια φορά βόλτα, αλλά επέστρεψε σε λιγότερο από μία ώρα και ζήτησε τηλεδιάσκεψη με τον Ρόστοου και δύο άλλους κορυφαίους συμβούλους, τον υπουργό Εξωτερικών Ντιν Ρουσκ και τον υπουργό Άμυνας, Κλαρκ Μ. Κλίφορντ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΖΟΝΣΟΝ: Γεια σας, Ντιν. Νομίζω ότι εσείς και ο Κλαρκ και ο Γουόλτ θα έπρεπε να συναντηθείτε σε αυτό το πράγμα Saville [R.] Davis. Και με αφορά πάρα πολύ. Δε θέλω να είμαι στη θέση του [Τζόζεφ Ρ. “Τζο”] Μακάρθι. Δεν ξέρω πολλά περισσότερα από όσα είπα στους ίδιους τους υποψηφίους τις προάλλες, τα οποία οι σημειώσεις μου θα αντικατοπτρίζουν εκεί, δηλαδή ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν συμφωνήσει διστακτικά εκεί έξω να ακολουθήσουν και μετά άρχισαν να έχουν αμφιβολίες, επειδή είχαμε αναφορές για κάποιους ανθρώπους, το παλιό Λόμπι της Κίνας, επικοινωνώντας με πρεσβείες κ.λπ. Τώρα, δεν μπορώ να γίνω πολύ πιο συγκεκριμένος από αυτό, (α) λόγω της ευαισθησίας της πηγής και β) λόγω του περιορισμένου χαρακτήρα των πληροφοριών. Είπα [στο Γιώργο Α.] Smathers [D-Φλόριντα] ότι -γερουσιαστής Smathers- που τηλεφώνησε λέγοντας ότι κατάλαβε από αυτό που είπα [Everett M.] Dirksen [R-Illinois] ότι ήταν πιθανό να δημοσιοποιήσω αυτές τις πληροφορίες εάν επιβεβαιώνονταν και εάν συνέχιζαν να παρεμβαίνουν σε αυτές. Είπα επίσης στον Dirksen ότι [snorts] πιστεύω ότι οι φίλοι ενός από τους υποψηφίους ανέφεραν στους ανθρώπους εκεί έξω ότι έπρεπε να περιμένουν. Το έκανα με βάση δύο πράγματα. Πρώτον, η υποκλοπή από τον πρέσβη – λέγοντας ότι είχε τηλεφωνήσει, και το αφεντικό είπε περίμενε, και ούτω καθεξής. Και… δεύτερον, αυτή η επιχείρηση λόμπι της Κίνας, η κυρία που εμπλέκεται. Τώρα, δε θέλω να έχω πληροφορίες που θα έπρεπε να είναι δημόσιες και να μην το κάνουν έτσι. Από την άλλη, έχουμε πολλά… Δεν ξέρω πόσα μπορούμε να κάνουμε εκεί και ξέρω ότι θα κατηγορηθούμε ότι θα προσπαθήσουμε να παρέμβουμε στις εκλογές και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που θα απαιτήσει τις καλύτερες κρίσεις που έχουμε. Ανησυχώ μάλλον για αυτή τη συνομιλία του Saville Davis με την πρεσβεία σήμερα το πρωί.
ΚΛΙΦΟΡΝΤ: Τώρα, ποια συζήτηση;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΖΟΝΣΟΝ: Ο άνθρωπος της Christian Science Monitor – τηλεφώνησε στην πρεσβεία σήμερα το πρωί και ήθελε να δει τον πρέσβη και δεν ήταν διαθέσιμος [παραφράζοντας μια έκθεση του FBI]. «Είπε στο κόμμα απαντώντας ότι ήθελε να δει μια ιστορία που έλαβε από τον ανταποκριτή του στη Σαϊγκόν, ότι σχεδίαζε να έρθει στην πρεσβεία και να περιμένει μέχρι να μπορέσει να τον δει, ότι «η αποστολή από τη Σαϊγκόν περιείχε τα στοιχεία ενός μεγάλου σκανδάλου, το οποίο αφορά τον [Νότιο] Βιετναμέζο πρέσβη και το οποίο θα επηρεάσει τον προεδρικό υποψήφιο [Ρίτσαρντ Μ. “Ντικ”] Νίξον εάν το Δημοσιεύσει το Monitor. Ο χρόνος είναι σημαντικός, καθώς ο Ντέιβις έχει προθεσμία να τηρήσει αν τη δημοσιεύσει».
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΖΟΝΣΟΝ: «Υπέθεσε ότι αν δημοσιευτεί η ιστορία, θα δημιουργήσει μεγάλο ενθουσιασμό».
ΡΟΥΣΚ: Μάλιστα…
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΖΟΝΣΟΝ: Τώρα, αυτό που παίρνει από τη Σαϊγκόν είναι καλό, αλλά αν το πάρει από εμάς, θέλω να είμαι σίγουρος ότι, (α) προσπαθούμε να το κάνουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να μην αμφισβητούνται τα κίνητρά μας και ότι το απαιτεί το δημόσιο συμφέρον, και (2) και αυτό είναι το μόνο πράγμα που θέλω να λειτουργήσω. Δε με ενδιαφέρει η πολιτική του θέματος. Το δεύτερο πράγμα είναι ότι θέλω να είμαι σίγουρος ότι αυτό που λέμε είναι – και μπορεί να επιβεβαιωθεί.
ΡΟΥΣΚ: Λοιπόν, κύριε Πρόεδρε, έχω μια πολύ συγκεκριμένη άποψη γι αυτό, για το τι αξίζει. Δεν πιστεύω ότι οποιοσδήποτε πρόεδρος μπορεί να κάνει οποιαδήποτε χρήση υποκλοπών ή τηλεφωνικών υποκλοπών με οποιονδήποτε τρόπο που θα αφορούσε την πολιτική. Τη στιγμή που ξεπερνάμε αυτό το χάσμα, βρισκόμαστε σε ένα διαφορετικό είδος κοινωνίας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΖΟΝΣΟΝ: Ναι…
ΡΟΥΣΚ: Τώρα, αν αυτή η ιστορία προέρχεται από τη Σαϊγκόν, δεν βλέπω ο ίδιος πώς θα μπορούσε να προέρχεται από αμερικανικές πηγές στη Σαϊγκόν, επειδή ήμασταν εξαιρετικά προσεκτικοί για να μην περάσουμε λεπτομέρειες για κάτι τέτοιο εκεί έξω. Θα μπορούσε να προέρχεται από νοτιοβιετναμέζικες πηγές. Δεν ξέρω. Είπε ο Σάβιλ Ντέιβις από τι είδους πηγές προήλθε;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΖΟΝΣΟΝ: Όχι, απλώς λέει ότι ενημέρωσε τον πρέσβη. Ήθελε να δει μια ιστορία που έλαβε από έναν ανταποκριτή στη Σαϊγκόν.
ΡΟΥΣΚ: Κατάλαβα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΖΟΝΣΟΝ: Και σχεδίαζε να έρθει στην πρεσβεία και να περιμένει τον πρέσβη να τον δει. Τώρα, προσπάθησε επίσης να δει το Λευκό Οίκο.
ΡΟΥΣΚ: Λοιπόν, θα σκεφτόμουν ότι είμαστε – ότι εφόσον δε συμμετέχουμε σε καμία επαφή που μπορεί να είχαν οι Ρεπουμπλικανοί με τον πρέσβη του Νότιου Βιετνάμ, ότι αυτό είναι ένα θέμα για το οποίο μόνο οι Ρεπουμπλικανοί θα μπορούσαν να σχολιάσουν και ότι μένουμε έξω από αυτό εντελώς. Πιστεύω πραγματικά ότι δε θα ήταν καθόλου συνετό. Θέλω να πω, λαμβάνουμε πολλές πληροφορίες μέσω αυτών των ειδικών καναλιών που δε δημοσιοποιούμε. Εννοώ, για παράδειγμα, μερικές από τις κακοδιαφημίσεις γερουσιαστών και μελών του Κογκρέσου και άλλων ανθρώπων που δε δημοσιοποιούμε και νομίζω ότι πρέπει να συνεχίσουμε να σεβόμαστε την ταξινόμηση αυτού του είδους υλικού. Και νομίζω ότι το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι… δεν πρόκειται να σχολιάσουμε τέτοια θέματα. Αυτό είναι για τους άλλους να σχολιάσουν, αν έχουν κάτι να πουν γι’ αυτό, αλλά για να είμαστε πολύ σίγουροι ότι εμείς οι ίδιοι δε βγάζουμε αυτή την ιστορία.
Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΦΥΛΛΟ
