Οι ειδικοί προειδοποιούν για πιθανή ασυμφωνία με το φετινό εμβόλιο ◙ Ανησυχητικά στοιχεία από το νότιο ημισφαίριο και την Ασία δείχνουν τι μπορεί να ακολουθήσει
Με την εποχή της γρίπης να ξεκινά ήδη στον Καναδά, οι αρχές προειδοποιούν για ένα χειμώνα που θα μπορούσε να αποδειχθεί από τους πιο δύσκολους της τελευταίας δεκαετίας. Νέα ομοσπονδιακά στοιχεία δείχνουν, ότι περίπου 2% των τεστ που έγιναν την τελευταία εβδομάδα, βρέθηκαν θετικά στον ιό της γρίπης. Αν και ο αριθμός αυτός υπολείπεται του 5% που σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη επιδημικής περιόδου, η αύξηση είναι αισθητή σε σχέση με τις προηγούμενες εβδομάδες και παραπέμπει στις πρώτες φάσεις μιας ευρύτερης έξαρσης. Οι ειδικοί εστιάζουν την προσοχή τους στο στέλεχος H3N2 του ιού της γρίπης τύπου Α, που δείχνει να μεταλλάσσεται ταχύτατα, ίσως πέρα από την προστασία που προσφέρει το φετινό εμβόλιο.
ΣΗΜΑΔΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΤΙΟ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΟ
Τα προειδοποιητικά σημάδια προέρχονται κυρίως από το νότιο ημισφαίριο, όπου η εποχή της γρίπης κορυφώθηκε κατά το καλοκαίρι του Βορρά. Στην Αυστραλία καταγράφηκαν πάνω από 410.000 επιβεβαιωμένα περιστατικά, γεγονός που σηματοδοτεί δεύτερο συνεχόμενο έτος ρεκόρ. Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζει το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η περίοδος της γρίπης ξεκίνησε περισσότερο από ένα μήνα νωρίτερα από το συνηθισμένο και τα κρούσματα είναι ήδη τριπλάσια από πέρυσι. Στην Ιαπωνία, το υπουργείο Υγείας αναγκάστηκε να ανακοινώσει επιδημία και να κλείσει προσωρινά σχολεία, ενώ σε ορισμένες περιοχές της Ασίας τα συστήματα υγείας πιέζονται. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η ραγδαία εξάπλωση οφείλεται σε ένα νέο υποστέλεχος του H3N2 που έχει αποκλίνει δομικά από το στέλεχος του εμβολίου, κάτι που μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα της ανοσίας.
ΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ
Η δρ Danuta Skowronski, επικεφαλής του τομέα γρίπης και αναδυόμενων αναπνευστικών παθογόνων στο Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων της Βρετανικής Κολομβίας, παρακολουθεί στενά τις αλλαγές του ιού. Όπως επισημαίνει, το συγκεκριμένο υποστέλεχος του H3N2 παρέμενε σχετικά σταθερό τα τελευταία χρόνια, αλλά το φθινόπωρο άρχισε να εμφανίζει πιο έντονες δομικές μεταβολές. Το φετινό τετραδύναμο εμβόλιο καλύπτει δύο τύπους ιού Α (H1N1 και H3N2) και έναν τύπο Β, ωστόσο η γενετική απόσταση ανάμεσα στον κυκλοφορούντα H3N2 και στο εμβολιακό στέλεχος φαίνεται να έχει αυξηθεί. «Η διαφορά είναι σημαντική, αλλά δεν ευθύνεται κανείς· είναι η φύση της γρίπης – ένας εξαιρετικά μεταβλητός ιός», δηλώνει η Skowronski. Παρ’ όλα αυτά, οι ειδικοί επιμένουν ότι ο εμβολιασμός παραμένει απαραίτητος, αφού ακόμη και ένα «μερικό ταίριασμα» μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα της νόσου και τις νοσηλείες.
ΟΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΙΔΙΚΩΝ
Ο λοιμωξιολόγος Jesse Papenburg του Νοσοκομείου Παίδων του Μόντρεαλ υπογραμμίζει, ότι πέρυσι ο Καναδάς βίωσε τη χειρότερη περίοδο γρίπης της δεκαετίας και πως «το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί ξανά». Στηρίζει την ανησυχία του στα στοιχεία που δείχνουν συνεχή αύξηση των περιστατικών στο νότο και στην Ασία.
Η δρ Allison McGeer, ερευνήτρια και ειδική στις λοιμώξεις στο Sinai Health System του Τορόντο, προειδοποιεί ότι οι εποχές H3N2 είναι «το χειρότερο είδος εποχής γρίπης». Οι ενήλικες άνω των 60 ετών πλήττονται περισσότερο, καθώς το ανοσοποιητικό τους σύστημα ανταποκρίνεται πιο αργά στις νέες παραλλαγές. Ήδη τα καναδικά δεδομένα δείχνουν ότι η πλειονότητα των κρουσμάτων εντοπίζεται στους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών.
Η ΘΕΣΗ ΤΩΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας (PHAC) παρακολουθεί στενά την παγκόσμια κυκλοφορία των ιών και δηλώνει ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για προβλέψεις σχετικά με την ένταση της εποχής στον Καναδά. Η υπηρεσία τονίζει ότι τα δεδομένα του νοτίου ημισφαιρίου δεν αποτελούν άμεσο δείκτη για το τι θα συμβεί στο βορρά, λόγω διαφορών στο κλίμα και στη δυναμική των ιών.
Παρά την αβεβαιότητα, οι ειδικοί συνιστούν στους πολίτες να εμβολιαστούν άμεσα, ιδίως οι ηλικιωμένοι και όσοι ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες. Τα εμβολιαστικά κέντρα έχουν ήδη ανοίξει στις περισσότερες επαρχίες, ενώ οι αρχές ενθαρρύνουν το συνδυασμό εμβολιασμού για τη γρίπη, την COVID-19 και τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV), ιδιαίτερα για άτομα τρίτης ηλικίας και βρέφη.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ
Η δρ Skowronski σημειώνει ότι «είναι καλύτερα να προετοιμαστούμε για ένα δύσκολο σενάριο», καθώς ο H3N2 φαίνεται να αποκτά κυρίαρχο ρόλο και στον Καναδά. Ορισμένες επαρχίες, όπως η Αλμπέρτα, ήδη αναφέρουν αυξημένες επισκέψεις στα επείγοντα, ενώ στη Μανιτόμπα τα νοσοκομεία πρόσθεσαν νέες κλίνες για την περίοδο των αναπνευστικών ιών. Οι ειδικοί υπογραμμίζουν, ότι ακόμη κι αν το εμβόλιο δεν είναι πλήρως προσαρμοσμένο, μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο βαριάς νόσησης και θανάτου. «Η ανοσία που προσφέρει, ακόμη και αν δεν είναι τέλεια, μπορεί να είναι η διαφορά ανάμεσα σε έναν ήπιο πυρετό και σε μια διασωλήνωση», τόνισε η McGeer.
Καθώς ο Καναδάς εισέρχεται στο χειμώνα με φόντο τα ανησυχητικά διεθνή δεδομένα, η προληπτική δράση παραμένει το κλειδί. Οι ειδικοί δεν αποκλείουν ένα «χειρότερο είδος εποχής γρίπης», αν η κυριαρχία του μεταλλαγμένου H3N2 επιβεβαιωθεί. Για την ώρα, η πιο αποτελεσματική ασπίδα παραμένει η έγκαιρη ανοσοποίηση, η προσοχή στα πρώτα συμπτώματα και η ευθύνη απέναντι στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
