Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη
Μια πρόσφατη μελέτη ανέδειξε ένα ανησυχητικό ζήτημα, σχετικά με τους ηλικιωμένους στο Κεμπέκ: πολλοί από αυτούς λαμβάνουν ακατάλληλα φάρμακα, γεγονός που ενδέχεται να θέτει σε κίνδυνο την υγεία τους!
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση του Ζορζ Μαρκού, ο οποίος είχε μια επιτυχημένη καριέρα, αλλά βρέθηκε αντιμέτωπος με ακραίο άγχος και αϋπνία. Όταν επισκέφθηκε το γιατρό του, του χορηγήθηκε Oxazepam που περιέχει βενζοδιαζεπίνη, που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του άγχους.
Το φάρμακο τον βοήθησε και έτσι ξεκίνησε να το λαμβάνει καθημερινά για 35 χρόνια. «Ήταν μια ρουτίνα», λέει ο Μαρκού. «Ποτέ δεν αναρωτήθηκα γιατί. Ποτέ δε σκέφτηκα να το σταματήσω». Αυτό που είναι ανησυχητικό στην ιστορία του Μαρκού είναι ότι, καθ’ όλη τη διάρκεια αυτών των ετών, κανένας γιατρός ή φαρμακοποιός δεν αμφισβήτησε τη μακροχρόνια χρήση του φαρμάκου, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό και να αυξήσει τον κίνδυνο ατυχημάτων.
Ο Μαρκού αποφάσισε να σταματήσει το φάρμακο, μόνο όταν άρχισε να μαθαίνει περισσότερα για τις παρενέργειές του. «Θα μπορούσα να πέσω, να έχω προβλήματα στην οδήγηση», αναφέρει. «Επίσης, έχασα πέντε αδέρφια από Αλτσχάιμερ και δεν ήθελα να ακολουθήσω τον ίδιο δρόμο».
Η Δρ. Έμιλι ΜακΝτόναλντ, διευθύντρια του Καναδικού Δικτύου Καταλληλότητας Φαρμάκων και Αποαπονομής, τονίζει ότι οι ηλικιωμένοι είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στη λήψη δυνητικά ακατάλληλων φαρμάκων. Αυτό συμβαίνει επειδή συνήθως αντιμετωπίζουν πολλαπλές ασθένειες ταυτόχρονα, ενώ ο χρόνος με το γιατρό τους είναι περιορισμένος. «Όταν βρίσκεσαι στο ιατρείο του γιατρού, υπάρχει μεγάλη πίεση χρόνου», εξηγεί η ΜακΝτόναλντ. «Είναι πιο γρήγορο να γράψεις μια συνταγή παρά να εξηγήσεις γιατί δεν έχουμε απαραίτητα λύση για το πρόβλημα που έχουμε μπροστά μας. Μερικές φορές δεν υπάρχει καλή φαρμακευτική επιλογή και καταλήγουμε να επιλέγουμε τη μόνη που έχουμε».
Μια μελέτη που διεξήχθη από την ομάδα της στο Ερευνητικό Ινστιτούτο του Κέντρου Υγείας του Πανεπιστημίου McGill (MUHC) ανέλυσε δεδομένα συνταγών που συλλέχθηκαν μεταξύ 2013 και 2021. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 42% των ατόμων άνω των 65 ετών λαμβάνουν τουλάχιστον ένα ακατάλληλο φάρμακο, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε πτώσεις και γνωστική εξασθένηση.
Τα τρία πιο υπέρ-συνταγογραφημένα φάρμακα είναι:
1] Γκαμπαπεντινοειδή: φάρμακο για την επιληψία,
2] Αναστολείς αντλίας πρωτονίων: θεραπεία για τη γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση,
3] Αντιψυχωσικά: χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία διαταραχών διάθεσης και ύπνου.
Η ΜακΝτόναλντ επισημαίνει ότι, ενώ αυτά τα φάρμακα είναι αποτελεσματικά, πολλά από αυτά δεν προορίζονται για μακροχρόνια χρήση, και καθώς γερνάμε, ο τρόπος με τον οποίο μεταβολίζουμε τα φάρμακα αλλάζει.
«Οι ασθενείς πρέπει πραγματικά να ενδυναμωθούν ώστε να ρωτούν: Ποιες είναι οι παρενέργειες αυτού του φαρμάκου; Θα ήταν καλύτερα αν δεν έπαιρνα κανένα φάρμακο; Υπάρχει κάποια μη φαρμακευτική θεραπεία γι’ αυτό;», προσθέτει.
Η ίδια υπογραμμίζει την ανάγκη για περισσότερη συμμετοχική λήψη αποφάσεων μεταξύ του γιατρού και του ασθενούς. Τον Ιανουάριο, το Κολέγιο Ιατρών του Κεμπέκ ανακοίνωσε περισσότερα μέτρα για την παρακολούθηση των γιατρών που μπορεί να υπέρ-συνταγογραφούν φάρμακα, όπως οπιοειδή και βενζοδιαζεπίνες.
Η ΜακΝτόναλντ αναφέρει, ότι υπάρχει αυξανόμενη επίγνωση του προβλήματος και περισσότεροι πόροι για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να σταματήσουν τα ακατάλληλα φάρμακα. Όσοι ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα για τα φάρμακα που λαμβάνουν και να βρουν υποστήριξη, μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα του Καναδικού Δικτύου Καταλληλότητας Φαρμάκων και Αποαπονομής.
Η συμμετοχή του Μαρκού σε μια μελέτη για τον ύπνο, τον βοήθησε να σταματήσει το Oxazepam. Όπως αναφέρει, η διαδικασία διήρκεσε ένα χρόνο και ήταν δύσκολη, αλλά τώρα αισθάνεται καλύτερα και κοιμάται πολύ πιο ήρεμα. Η περίπτωση του Ζορζ Μαρκού είναι μόνο ένα από τα πολλά παραδείγματα ανθρώπων που επηρεάστηκαν από την υπέρ-συνταγογράφηση φαρμάκων, γεγονός που αναδεικνύει τη σημασία της προσοχής στη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, ειδικά στους ηλικιωμένους.
