Του Σάββα Καλεντερίδη
Η υπόθεση «πόλεμος στην Ουκρανία» ασφαλώς δεν ξεκίνησε το Φεβρουάριο του 2022. Ο «σπόρος» έπεσε στο Βουκουρέστι το 2008, στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με το σημείο υπ’ αριθμόν 23 της Διακήρυξης των ηγεσιών των χωρών μελών της Συμμαχίας που είχαν πάρει μέρος σε εκείνη τη σύνοδο στις 3 Απριλίου 2008, όπου αναφέρονταν τα εξής: «Το ΝΑΤΟ καλωσορίζει τις ευρωατλαντικές φιλοδοξίες της Ουκρανίας και της Γεωργίας για ένταξη στον Οργανισμό Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Συμφωνήσαμε σήμερα ότι αυτές οι χώρες θα γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ. Το ενταξιακό σχέδιο δράσης – MAP είναι το επόμενο βήμα για την Ουκρανία και τη Γεωργία στο δρόμο τους προς την ένταξη».
Εκεί στο Βουκουρέστι, όπου ήταν παρών και ο Πούτιν για να συμμετάσχει στο Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας, είχε τότε προειδοποιήσει πως κάθε περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς θα αντιμετωπιζόταν από τη Μόσχα ως «άμεση απειλή». Μάλιστα, στη διάρκεια της ομιλίας του, αναφερόμενος στην Ουκρανία, είχε πει ότι υπάρχουν περιοχές της όπου ζουν μόνο Ρώσοι, πως το «περίπλοκο» κράτος της Ουκρανίας στη σημερινή του μορφή συστάθηκε κατά τη σοβιετική περίοδο, παίρνοντας εδάφη από άλλες χώρες, και πως το κράτος αυτό μπορεί να βρεθεί «στο χείλος της ύπαρξής του» εάν περιπλακεί περαιτέρω η κατάσταση λόγω των «νατοϊκών προβλημάτων» κ.ά. Το ίδιο χρονικό διάστημα ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ προειδοποιούσε: «Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποτρέψουμε την ένταξη της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ».
Ακολούθησε η «πορτοκαλί» επανάσταση στην Ουκρανία, η ανατροπή Γιανουκόβιτς, η προσάρτηση της Κριμαίας και η αυτονόμηση του Ντονιέτσκ και του Λουγκάνσκ, η υπογραφή των συμφωνιών Μινσκ 1 και Μινσκ 2, οι ανταλλαγές πυρών μεταξύ ουκρανικού στρατού και αυτονομιστών, και τελικά η εισβολή της Ρωσίας στις 24 Φεβρουαρίου 2022, και ο πόλεμος που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Φυσικά, υπάρχουν πολλές πτυχές που οδήγησαν Ρωσία και ΗΠΑ σ’ αυτήν τη σύγκρουση, γιατί στην ουσία αυτές οι δύο χώρες συγκρούονται και οι λοιποί εμπλεκόμενοι, ένθεν κακείθεν, είναι απλά οι «χρήσιμοι ηλίθιοι», όμως μια πτυχή μάς την περιγράφει, θα λέγαμε με κυνισμό, ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνας, Λίντσεϊ Όλιν Γκράχαμ, σε συνέντευξη που έδωσε στη δημοσιογράφο Μάργκαρετ Μπρέναν στον τηλεοπτικό σταθμό του CBS.
Αφού είχε προηγηθεί μια αναφορά του γερουσιαστή για την ανάγκη κατάσχεσης των 300 δισ. δολαρίων παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας, είπε τα εξής:
Λίντσεϊ Γκράχαμ: Λοιπόν, το θέμα είναι αν θα βοηθήσουμε την Ουκρανία ή όχι. Είναι τώρα καιρός να τους δώσουμε τα F-16, να τους αφήσουμε να πετάξουν τα αεροπλάνα, να τους δώσουμε πυροβολικό μεγάλης εμβέλειας για να χτυπήσουν στόχους εντός της Ρωσίας. Κυνηγήστε τα περιουσιακά στοιχεία του Πούτιν, όπου κι αν βρίσκονται, σε όλο τον κόσμο. Περάστε στην επίθεση. Νομίζω ότι αυτό το καλοκαίρι η Ουκρανία θα ανακτήσει στρατιωτική δυναμική. Όλα όσα κάναμε με την Ουκρανία ήταν αργά. Ήμασταν αναποφάσιστοι. Αλλά αν αναζητούσαμε τα περιουσιακά στοιχεία που έχει ο Πούτιν σε όλο τον κόσμο, αν πάρουμε τα χρήματά του που έχουν κλαπεί από το ρωσικό λαό και βοηθήσουμε τα θύματα στην Ουκρανία, νομίζω ότι αυτό θα έκανε πολλά για να τερματιστεί αυτός ο πόλεμος.
Μάργκαρετ Μπρέναν: Ο Ρεπουμπλικάνος συνάδελφός σας, ο γερουσιαστής Tommy Tuberville, μόλις την περασμένη εβδομάδα είπε στην εκπομπή του Steve Bannon ότι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είναι δικτάτορας και κατέχει τη θέση του αντισυνταγματικά. Και είπε κάτι και για τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
[Αρχή αναπαραγωγής ηχογράφησης] Tommy Tuberville: Δε θέλει την Ουκρανία. Δε θέλει την Ευρώπη. Διάολε, [ο Πούτιν] έχει αρκετή δική του γη. Θέλει απλώς να βεβαιωθεί ότι δεν έχει όπλα των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ουκρανία στραμμένα προς τη Μόσχα. [Τέλος αναπαραγωγής ηχογράφησης]
Μάργκαρετ Μπρέναν: Αυτά είπε για τη Ρωσία. Είναι γερουσιαστής, κι αναρωτιέμαι αν αυτές οι παρατηρήσεις από το συνάδελφό σας γερουσιαστή αντιπροσωπεύουν το Ρεπουμπλικανικό κόμμα.
Λίντσεϊ Γκράχαμ: Όχι, αντιπροσωπεύει αυτόν και μόνο αυτόν. Αν αφιερώσετε 15 λεπτά μελετώντας τον Πούτιν και το τι θέλει, θα διαπιστώσετε ότι θέλει να ξαναδημιουργήσει τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Δεν πρόκειται να σταματήσει στην Ουκρανία. Γιορτάσαμε την 80ή επέτειο της D-Day στη Νορμανδία. Εκείνος ο πόλεμος ήταν μια αποτυχία. Ήταν ο περιττός πόλεμος που περιέγραψε ο Ουίνστον Τσόρτσιλ. Είχαμε μια ντουζίνα ευκαιρίες να σταματήσουμε τον Χίτλερ. Και τώρα δεν πρόκειται για την επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς. Δεν πρόκειται για τους αμερικανικούς πυραύλους στην Ουκρανία. Πρόκειται για ένα μεγαλομανή που θέλει να δημιουργήσει τη Ρωσική Αυτοκρατορία με τη δύναμη των όπλων. Αν δεν τον σταματήσεις, πάει και η Ταϊβάν. Άρα ήμασταν πολύ αργοί στο να βοηθήσουμε την Ουκρανία. Άρα, η ανάλυση του γερουσιαστή Tuberville αγνοεί πραγματικά αυτό που έχει στο νου του ο Πούτιν. Είναι ένας ακραίος, νομίζω, στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Μου αρέσει προσωπικά. Τι έκανε όμως ο Τραμπ για να δοθούν τα 60 δισ. δολάρια και να δοθούν τα όπλα στην Ουκρανία; Δημιούργησε ένα σύστημα δανεισμού για τα κεφάλαια αυτά.
Υπάρχουν κρίσιμα ορυκτά αξίας 10 έως 12 τρισ. δολαρίων στην Ουκρανία. Θα μπορούσε να είναι η πλουσιότερη χώρα σε όλη την Ευρώπη. Δε θέλω να δώσω αυτά τα χρήματα και αυτά τα περιουσιακά στοιχεία στον Πούτιν για να τα μοιραστεί με την Κίνα. Εάν βοηθήσουμε την Ουκρανία τώρα, μπορεί να γίνει ο καλύτερος επιχειρηματικός εταίρος που έχουμε ονειρευτεί. Τα 10-12 τρισ. δολάρια κρίσιμων ορυκτών περιουσιακών στοιχείων θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από την Ουκρανία και τη Δύση, όχι να δοθούν στον Πούτιν και την Κίνα. Αυτό είναι πολύ μεγάλο θέμα, το πώς τελειώνει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ας τους βοηθήσουμε να κερδίσουν έναν πόλεμο που δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε. Ας βρούμε μια λύση σε αυτόν τον πόλεμο. Η Ουκρανία είναι σαν να κάθεται σε ένα χρυσωρυχείο. Το να δώσουμε στον Πούτιν 10 ή 12 τρισ. δολάρια για κρίσιμα ορυκτά που θα μοιραστεί με την Κίνα, είναι γελοίο.
Να σημειώσουμε ότι τα στοιχεία αυτά δεν είναι του γερουσιαστή που έδωσε τη συνέντευξη, είναι στοιχεία του αμερικανικού κράτους και έτσι πρέπει να τα αξιολογήσουμε. Ασφαλώς τα 10-12 τρισ. δεν είναι η αποκλειστική αιτία του πολέμου, θεωρούμε όμως ότι είναι μια σημαντική πτυχή.
Κατά τα άλλα, η Ελλάδα θα δώσει την επόμενη πενταετία από 1 έως 2 δισ. ευρώ στην Ουκρανία. Ψίχουλα…
