Σε μία σχετικά πρόσφατη κινηματογραφική περιπέτεια, ο Κέβιν Κόστνερ υποδυόμενος έναν ετοιμοθάνατο πράκτορα της CIA, έχει περιθώριο 72 ωρών να δολοφονήσει έναν αρχιτρομοκράτη. Στο… βαριετέ, πάλι, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι εταίροι της Ελλάδας είναι λιγότερο ευφάνταστοι και περισσότερο γαλαντόμοι: έδωσαν την Πέμπτη 15/10 άλλη μία διορία στο «σουλτάνο» Ερντογάν, αυτή τη φορά 6 ημερών, να νεκραναστήσει τις ελπίδες του ελληνοτουρκικού διαλόγου, τον οποίο «δολοφονεί» κατά συρροή…
Γράφει ο Νίκος Τσαγκατάκης
Τι λέει, λοιπόν, το νέο «σενάριο»; Σύμφωνα με τους επικεφαλής της γαλλικής και της γερμανικής διπλωματίας, η Τουρκία κρατάει στα χέρια της ένα τελεσίγραφο στο οποίο της δίνεται ένα περιθώριο μέχρι την Πέμπτη 22 Οκτωβρίου – δηλαδή, μέχρι την ημέρα που λήγει η παράνομη NAVTEX που «εγκλωβίζει» το Καστελόριζο – να σταματήσει τις προκλητικές ενέργειες στην ανατολική Μεσόγειο.
Και μετά, τι; «Πρέπει να περιμένουμε για να δούμε αν υπάρξει πρόοδος και μετά θα δούμε ποια στάση θα πρέπει να υιοθετηθεί από την Ε.Ε.», ήταν η απάντηση που δόθηκε την Πέμπτη 15/10 διά στόματος του Γερμανού ΥΠ.ΕΞ., Χάικο Μάας. Όπερ μεθερμηνευόμενο, να περιμένει η Αθήνα (σ.σ. και η Λευκωσία που συχνά την «ξεχνάμε»), αν ο Τούρκος Μανωλιός θα βάλει τη στολή παραλλαγής αλλιώς…
ΣΕ ΧΕΙΡΟΤΕΡΗ ΘΕΣΗ ΑΠΟ Ο,ΤΙ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ
Εξετάζοντας τα ρεαλιστικά δεδομένα και όχι αναμένοντας το σουρεαλιστικό ενδεχόμενο μίας βιώσιμης αποκλιμάκωσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με μία κατάσταση πολύ πιο αναβαθμισμένης ποιοτικά τουρκικής επιθετικότητας, από αυτήν που αντιμετώπιζε το καλοκαίρι.
Δε χρειάζεται άλλη απόδειξη, παρά μόνο αυτή που αποτυπώθηκε ανάγλυφα σε ένα εξαιρετικό γράφημα της «Καθημερινής» πριν από λίγες ημέρες: στο δεύτερο δεκαήμερο του Αυγούστου το «Ορούτς Ρέις» ξεκίνησε την προκλητική «κρουαζιέρα» του σε απόσταση περίπου 110 ναυτικών μιλίων από το Καστελόριζο.
Έκτοτε, με κάθε νέα navtex που έβγαζε η Άγκυρα, το ερευνητικό σκάφος με την ημισέληνο όλο και πλησίαζε το ελληνικό ακριτικό νησί, φτάνοντας στο σημείο το «Ορούτς Ρέις» να πλέει πια σε μία δεσμευμένη από την Τουρκία θαλάσσια περιοχή, που το βόρειο άκρο της απέχει πλέον 6,5 ν.μ. από το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου (Μεγίστη, Στρογγύλη, Ρω).
ΚΑΡΟΤΟ ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ, ΓΚΑΦΕΣ ΕΜΕΙΣ…
Από όποια οπτική κι αν ιδωθεί η κρίση στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο, δεν αλλοιώνει την ουσία ότι η τουρκική προκλητικότητα δεν ορρωδεί προ ουδενός. Και τελικά λίγη –πρακτική– σημασία έχει η στάση που θα κρατήσουν οι εταίροι και σύμμαχοι της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ.
Αντιθέτως, έχει μεγαλύτερη αξία να παρθεί η απόφαση και να σταλεί το σχετικό μήνυμα, ότι η χώρα μας δε μπορεί να συνεχίσει να φοράει την ποδιά του καλού και υπάκουου μαθητή που υπομένει το μπούλινγκ του νταή της γειτονιάς. Πολλώ δε μάλλον, δε μπορεί η ελληνική διπλωματία να βαφτίζει το ψάρι κρέας και να περιμένει ότι με αλλοπρόσαλλες πολιτικές επιλογές θα «ημερέψει», εκτός από την Τουρκία, και τις εσωτερικές αντιδράσεις που αναμφίβολα γεννά η στρατηγική της αναμονής και του κατευνασμού. Και τέτοιες επιλογές είναι υπαρκτές, όσο κι αν από το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους για το αντίθετο.
Θυμίζετε ότι, με το που ξεκίνησε η ελληνοτουρκική κρίση τον Αύγουστο, υπήρξε ένα αλαλούμ δηλώσεων για το αν το «Ορούτς Ρέις» έκανε ή δεν έκανε έρευνες. Είχε ακουστεί μέχρι και ο (κωμικός) εφησυχασμός, ότι το τουρκικό ερευνητικό σκάφος πόντισε μεν τα καλώδιά του στην ελληνική υφαλοκρηπίδα αλλά γεωλογικά στοιχεία δεν κατάφερε να συλλέξει, διότι οι μηχανές των πολεμικών πλοίων που είχαν συνωστιστεί στην περιοχή έκαναν πολύ θόρυβο!!!
Η συνέχεια είναι γνωστή: ο μέχρι εκείνη τη στιγμή σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Κυριάκου Μητσοτάκη, αντιναύαρχος ε.α., Αλέξανδρος Διακόπουλος, δήλωσε σε τηλεοπτική εμφάνισή του ότι «δεν υπάρχει ολίγον έγκυος» και ότι το «Ορούτς Ρέις», «έχει κάνει έρευνες, για να μην κοροϊδευόμαστε».
Αποτέλεσμα όλων αυτών των παλινωδιών, ήταν να χάσει ο αντιναύαρχος τη θέση του συμβούλου και μόλις πριν από λίγα 24ωρα να προαχθεί ως αντικαταστάτης του, ο μέχρι πρότινος αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του πρωθυπουργού, Θάνος Ντόκος.
Σε όσους έχουν ασθενή μνήμη, θυμίζετε ότι πρόκειται για το διδάκτορα Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών, που το Φεβρουάριο του 2020 παραχώρησε συνέντευξη στην κυπριακή εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος», μιλώντας υποθετικά μεν, ξεκάθαρα δε, για συνεκμετάλλευση στο Αιγαίο. «Εφόσον ανακαλυφθούν σημαντικά κοιτάσματα στο Αιγαίο ή (το πιο πιθανόν) στην Ανατολική Μεσόγειο, εφόσον το κοίτασμα εκτείνεται στις θαλάσσιες ζώνες και των δύο χωρών (περίπτωση Κατάρ-Ιράν), εφόσον η ποσότητα, η τιμή και οι τάσεις απομάκρυνσης από τα ορυκτά καύσιμα, επιτρέψουν την εμπορική εκμετάλλευση του κοιτάσματος και, τέλος, εφόσον η Ελλάδα αποφασίσει ότι αυτό τη συμφέρει, τότε θα μπορούσε να διαπραγματευθεί μια συμφωνία συνεκμετάλλευσης με ποσοστά που θα καθοριστούν σύμφωνα με τα συμφωνημένα θαλάσσια σύνορα», ήταν η ακριβής διατύπωσή του.
ΤΟ (ΨΕΥΤΟ) ΔΙΛΗΜΜΑ
Ευχής έργον θα ήταν ο κατάλογος με τις ανορθογραφίες που θολώνουν το εθνικό μήνυμα να περιοριζόταν στα παραπάνω. Δυστυχώς όμως υπήρξε και συνέχεια:
1] Η παντελώς λανθασμένη –εκ του αποτελέσματος– εκτίμηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, μετά το πέρας της προηγούμενης Συνόδου Κορυφής ότι «οι κυρώσεις (σ.σ. κατά της Τουρκίας) δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά η απειλή της κύρωσης είναι αυτή η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή συμπεριφοράς».
2] Η… επιτελικών διαστάσεων διπλωματική γκάφα του υπουργού Επικρατείας, Γιώργου Γεραπετρίτη, ο οποίος ερωτώμενος για τις «κόκκινες γραμμές» της Ελλάδας τις προσδιόρισε στα όρια των εθνικών χωρικών υδάτων, δηλαδή στα 6 ναυτικά μίλια, ρίχνοντας έτσι νερό (προφανώς άθελά του αλλά όχι συγχωρητέα) στο μύλο των γερακιών της Άγκυρας, ότι έξω από τα 6 μίλια μπορούν να κάνουν ό,τι τους «καπνίσει».
Το θέμα, όμως, είναι να μη λένε ό,τι τους καπνίσει και στην κυβέρνηση. Διότι έτσι φέρνουν πιο κοντά αυτό που θέλουν να αποφύγουν, δηλαδή τη στρατιωτική αναμέτρηση. Εν κατακλείδι, ας καταλάβουν οι όψιμοι πασιφιστές, απ’ όπου κι αν προέρχονται, ότι το πραγματικό δίλημμα στις σχέσεις μας με την Τουρκία δεν είναι το «διπλωματία ή πόλεμος», αλλά το αν θα αμυνθούμε αποτελεσματικά ή θα το βάλουμε στα πόδια, μπροστά στην ευθεία προσβολή των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων μας.
Το παραπάνω συμπέρασμα δυστυχώς, μας φέρνει στη μνήμη τη ρήση του πάλαι ποτέ μεγαλοσχήμονος πολιτικού Πάνου Καμμένου, που ειρωνευόμενος τη Ν.Δ. εκστόμισε την απρεπή φράση «στα τέσσερα». Μήπως ο τίτλος που ταιριάζει στα διαδραματιζόμενα είναι: «Πόλεμος ή στα τέσσερα;». Μεγάλο το δίλημμα, όχι μόνο για τον Κυριάκο, αλλά για όλους μας…