Το ποσοστό των υπολοίπων πιστωτικών καρτών με σοβαρές καθυστερήσεις πληρωμών ανέβηκε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2012
Η αμερικανική οικονομία εκπέμπει περίεργες δονήσεις αυτή την περίοδο. Υπάρχουν εκατομμύρια θέσεις εργασίας και το ποσοστό ανεργίας είναι χαμηλό. Στην πραγματικότητα, δεν ήταν τόσο χαμηλό για ένα τεράστιο χρονικό διάστημα εδώ και δεκαετίες. Θα σκεφτόσαστε ότι αυτό θα σήμαινε ότι η αμερικανική οικονομία πορεύεται εξαιρετικά, καθώς οι περίοδοι χαμηλής ανεργίας συνδέονται γενικά με υψηλότερα ποσοστά οικονομικής ευημερίας.
Αλλά υπάρχει μια σειρά από «κόκκινες σημαίες» αυτή τη στιγμή – όπως ένα μεγάλο και αυξανόμενο μερίδιο ανθρώπων, ιδιαίτερα οι της Gen Z, που αναλαμβάνουν πολύ υψηλά επίπεδα χρέους πιστωτικών καρτών προκειμένου να καλύπτουν τις δαπάνες τους, ενώ οι δανειστές έχουν σταματήσει να τους δανείζουν περισσότερα χρήματα.
«Δε θα έδινα στην αμερικανική οικονομία μια καθαρή κατάσταση υγείας», είπε ο Gregory Daco, επικεφαλής οικονομολόγος της EY. «Φαίνεται στιβαρή, αλλά υπάρχουν θύλακες ανησυχίας».
Αλλά ενώ η κατάσταση της οικονομίας έχει τους οικονομολόγους να είναι αρκετά μετρημένοι στις εκτιμήσεις τους, οι υποψήφιοι για την αμερικανική προεδρία βλέπουν το ζήτημα με πιο δυαδικούς όρους. Για παράδειγμα, ο Πρόεδρος Joe Biden λέει στους ψηφοφόρους ότι η οικονομία ανθεί και ότι δεν τα πήγαινε ποτέ καλύτερα – παρόλο που, όπως λέει συχνά, υπάρχει ακόμα δουλειά να γίνει. Ωστόσο, από τη σκοπιά του πρώην προέδρου Donald Trump, «η οικονομία καταρρέει» και βρίσκεται σε πλήρη αταξία, όπως είπε σε πρόσφατη προεκλογική συγκέντρωση στο Wisconsin. Ποια είναι όμως η αλήθεια;
Εάν είστε ήδη αισιόδοξοι για την τρέχουσα κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας, θα νιώσετε ακόμα καλύτερα, αναλύοντας ορισμένα από τα πιο πρόσφατα δεδομένα της αγοράς εργασίας. Επί του παρόντος, υπάρχουν 8,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Ο αριθμός αυτός υπερβαίνει εκείνον των θέσεων εργασίας πριν από την πανδημία κατά 1,5 εκατομμύριο. Εν τω μεταξύ, υπάρχουν 6,5 εκατομμύρια άνεργοι. Αυτό -επίσης- σημαίνει ότι υπάρχουν περισσότερες από μία θέσεις εργασίας ανά άτομο που αναζητά εργασία. Στη δεκαετία που προηγήθηκε της πανδημίας, η αναλογία αυτή ήταν 0,6 κατά μέσο όρο, υποδηλώνοντας ότι υπήρχαν περισσότερα άτομα που αναζητούσαν εργασία από τον αριθμό των θέσεων εργασίας.
Οι μέσες ωριαίες αποδοχές των Αμερικανών είναι 22% υψηλότερες από ό,τι πριν από την πανδημία, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου Στατιστικής Εργασίας. Αν και οι αυξήσεις των μισθών έχουν επιβραδυνθεί, αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό σε σχέση με τις τιμές.
Αυτά είναι καλά νέα για τους καταναλωτές, καθώς σημαίνει ότι το εισόδημά τους αυξάνεται περαιτέρω.
Όμως, αν και ο πληθωρισμός έχει μειωθεί σημαντικά από την κορύφωσή του το καλοκαίρι του 2022, η περαιτέρω πρόοδος προς το στόχο του 2% της Federal Reserve φαίνεται ότι θα είναι μια μακρά διαδικασία.
Αυτή η πορεία έχει αιφνιδιάσει πολλούς αξιωματούχους της Fed, συμπεριλαμβανομένου του κυβερνήτη Christopher Waller που πίστευε ότι η οικονομία θα ήταν σε καλή θέση για τη μείωση των επιτοκίων μέχρι τώρα. «Ωστόσο, οι πρώτοι τρεις μήνες του 2024 έριξαν κρύο νερό σε αυτή την προοπτική, καθώς τα δεδομένα τόσο για τον πληθωρισμό όσο και για την οικονομική δραστηριότητα ήταν πολύ πιο καυτά από ό,τι αναμενόταν», δήλωσε ο Waller σε ομιλία του την Τρίτη 21/5.
Ωστόσο, είπε ότι τα στοιχεία του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του Απριλίου, τα οποία έδειξαν ότι τα επίπεδα πληθωρισμού μειώθηκαν ελαφρά, ήταν μια «καλοδεχούμενη ανακούφιση».
«Αν εξακολουθούσα να ήμουν καθηγητής και έπρεπε να δώσω ένα βαθμό σε αυτήν την έκθεση πληθωρισμού, θα ήταν C+ – δηλαδή, δεν ήταν μια αποτυχία αλλά ούτε και κάτι το εντυπωσιακό», πρόσθεσε. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, οι καταναλωτές πιστεύουν ότι ο πληθωρισμός θα κινηθεί υψηλότερα το επόμενο έτος, σύμφωνα με δύο έρευνες που παρακολουθούν στενά οι αξιωματούχοι της Fed. Δεδομένου ότι οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό μπορούν να ελέγξουν αποτελεσματικά το ρυθμό των αυξήσεων των τιμών, οι επιχειρήσεις λαμβάνουν αυτές τις εκτιμήσεις υπόψη κατά την τιμολόγηση αγαθών και υπηρεσιών. Αυτό μπορεί πράγματι να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές.
Ωστόσο, μια πρόωρη ανάγνωση των δαπανών λιανικής για τον Απρίλιο, δείχνει ότι ήταν πολύ πιο αδύναμη από το αναμενόμενο, καθώς οι καταναλωτές περιόρισαν τις δαπάνες τους. Αυτό είναι καλό, με την έννοια ότι δε δίνει στους λιανοπωλητές τη δυνατότητα να μεταφέρουν υψηλότερες τιμές στους καταναλωτές εάν δεν είναι πρόθυμοι να τις αποδεχθούν, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Όμως, δεδομένου ότι οι καταναλωτικές δαπάνες είναι ένας από τους μεγαλύτερους μοχλούς της αμερικανικής οικονομίας, ένα κακό καταναλωτικό κλίμα μπορεί επίσης να έχει αρνητικές επιπτώσεις.
«Σίγουρα οι καταναλωτές δείχνουν να αντέχουν ακόμη, αλλά μέρος της όποιας αδυναμίας τους πιθανότατα να οφείλεται στη μείωση της δύναμης τούς προηγούμενους μήνες», δήλωσε στο CNN ο David Alcaly, επικεφαλής μακροοικονομικής στρατηγικής της Lazard.
Ο Daco είπε ότι βλέπει την αναφορά λιανικών πωλήσεων ως ένδειξη ότι οι καταναλωτές είναι «λίγο πιο προσεκτικοί, αλλά δεν περιορίζονται». Ωστόσο, αν οι δαπάνες αρχίσουν να επιβραδύνουν πολύ περισσότερο, αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την οικονομία, είπε.
Το μεγαλύτερο «κόκκινο φως» που αναβοσβήνει στην αμερικανική οικονομία αυτή τη στιγμή είναι το επίπεδο του χρέους που σηκώνουν οι άνθρωποι. Ένας λόγος για τον οποίο οι καταναλωτικές δαπάνες έχουν διατηρηθεί τόσο καλά ενόψει του υψηλότερου από τον επιθυμητό πληθωρισμό σε συνδυασμό με τα υψηλότερα επιτόκια σε περισσότερες από δύο δεκαετίες, είναι ότι οι καταναλωτές δεν ξοδεύουν απαραίτητα σύμφωνα με τις δυνατότητές τους.
Οι οικονομίες που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχουν σχεδόν εξατμιστεί, οδηγώντας σε πολύ περισσότερες αγορές με πιστωτικές κάρτες που δεν αποπληρώνονται στην ώρα τους. Αυτό, σε συνδυασμό με τη σταδιακή ψύξη της αγοράς εργασίας – η οποία μειώνει τη μόχλευση των εργαζομένων – αναγκάζει ορισμένα νοικοκυριά να συσσωρεύουν περισσότερα χρέη και να πέφτουν σε σοβαρή παραβατικότητα, δηλαδή 90+ ημέρες καθυστέρηση στις πληρωμές.
Πρόσφατα στοιχεία της Fed της Νέας Υόρκης έδειξαν ότι το ποσοστό των υπολοίπων πιστωτικών καρτών σε σοβαρές παραβάσεις ανέβηκε στο υψηλότερο επίπεδο από το 2012.
«Τα αυξανόμενα επίπεδα καταναλωτικού χρέους και ποσοστών παραβατικότητας, εάν συνεχιστούν, δεν είναι μόνο μεμονωμένα προβλήματα. Θα μπορούσαν να έχουν μακροοικονομικές επιπτώσεις που απαιτούν προσοχή από τους υπεύθυνους χάραξης οικονομικής πολιτικής», έγραψε σε πρόσφατο σημείωμα ο Sung Won Sohn, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Loyola Marymount και επικεφαλής οικονομολόγος του SS Economics. «Καθώς περισσότερα έσοδα κατευθύνονται προς την αποπληρωμή του χρέους, οι καταναλωτές έχουν λιγότερο διαθέσιμο εισόδημα για άλλες αγορές».
Οι αυξανόμενες καθυστερήσεις πιθανότατα θα αναγκάσουν τις τράπεζες και άλλους δανειστές να δανείζουν λιγότερα χρήματα σε δανειολήπτες που θεωρούνται πιο επικίνδυνοι ή αναγκάζοντας τους δανειστές να χρεώνουν ακόμη υψηλότερα επιτόκια, είπε. Τελικά, αυτές οι συνδυασμένες επιπτώσεις «μπορούν να συμβάλουν σε μια ευρύτερη οικονομική επιβράδυνση – ή ακόμα και σε ύφεση».
