Πολλαπλές οι προκλήσεις των επόμενων μηνών, με ένα φθινόπωρο καυτό, τόσο για την οικονομία, όσο και για την πορεία της σχολικής χρονιάς και των ελληνοτουρκικών – Αγωνία για τις επιπτώσεις της πανδημίας στα κρατικά έσοδα, στην απασχόληση και στον τουρισμό – Τι είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τη ΔΕΘ
Σε έτος διαχείρισης κρίσεων ανακηρύσσεται το 2020 αφού πριν ακόμα φτάσει το υγειονομικό «τσουνάμι» στην Ελλάδα, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είχε ήδη ανοιχτά μέτωπα σε εθνικά, οικονομία και προσφυγικό/μεταναστευτικό. Το ξέσπασμα της πανδημίας άλλαξε όμως άρδην το σκηνικό, αφού πρόσθεσε στην εξίσωση έναν ακόμα άγνωστο «Χ» – πέραν των ελληνοτουρκικών.
Γράφει η Ελένη Στεργίου
Οι μεταβλητές, επιδημική κρίση και τουρκική προκλητικότητα, είναι ζητήματα δύσκολα προβλέψιμα – ως προς την εξέλιξη και τις επιπτώσεις – και αποτελούν εξωγενείς παράγοντες, συγκριτικά με την οικονομική πολιτική και τη διαχείριση των προσφυγικών δομών.
Η εκάστοτε κυβέρνηση στο τέλος κρίνεται, κυρίως, από το πως τα πήγε στο κομμάτι της οικονομίας. Εν ολίγοις, αν οι σχεδιασμοί θα έχουν αποτελέσματα απτά στην τσέπη των πολιτών, στους εργαζόμενους και στη ρευστότητα της αγοράς. Προς το παρόν, η πανδημία έχει ανατρέψει τα πλάνα της ΝΔ, που είχε προσδοκίες πως το 2021 θα ήταν ένα έτος γενναίων φοροελαφρύνσεων, ειδικά για τη μεσαία τάξη. Από τη ΔΕΘ δεν ανακοινώθηκαν όσα θα ανέμενε ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας και της αγοράς, ωστόσο ο βασικός στόχος της κυβέρνησης, όπως αναφέρουν στελέχη, είναι πρωτίστως η μεσοπρόθεσμη διαχείριση των επιπτώσεων της κρίσης στην οικονομία, με σκοπό η χώρα να εξέλθει όσο γίνεται με μικρότερο κόστος και στη συνέχεια να ληφθούν μόνιμες παρεμβάσεις.
Αυτό σημαίνει πως το επόμενο εξάμηνο είναι ιδιαιτέρως κρίσιμο, όπου το 2021 αναμένεται ένα άκρως αινιγματικό έτος για την πορεία του ΑΕΠ, των δημοσιονομικών και ως εκ τούτου για το αν και πότε τελικά θα υλοποιηθούν οι υποσχέσεις για την ελάφρυνση των βαρών της μεσαίας τάξης, που έχουν κουραστεί να περιμένουν μέτρα ανακούφισης.
Όμως, τους επόμενους μήνες, η παρούσα κυβέρνηση έχει να δώσει σημαντικά τεστ και σε άλλα ζήτημα που ακουμπούν ευαίσθητα κουμπιά της κοινωνίας: το ΕΣΥ, τα σχολεία, η ασφάλεια των μαθητών, τα ελληνοτουρκικά και το προσφυγικό.
ΠΑΝΔΗΜΙΑ
Η αύξηση των κρουσμάτων έχει ενεργοποιήσει εδώ και ημέρες τον κόκκινο «συναγερμό» στο Μέγαρο Μαξίμου – ενόψει και της σχολικής χρονιάς που έκανε αρχή τη Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου. Το ζήτημα είναι πολυπαραγοντικό, αφού πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για την ασφάλεια των πολιτών, των μαθητών, των εργαζομένων, ενώ την ίδια ώρα ο κόσμος της εστίασης – τουρισμού έχει πληγεί από τα περιοριστικά αυτά μέτρα, ειδικά με το αναγκαστικό ωράριο των καταστημάτων που κατεβάζουν ρολά στις 12 τα μεσάνυχτα.
Έτσι, με φόντο την αντιπαράθεση για το πως οι μαθητές επέστρεψαν στα σχολεία, χτύπησε ήδη το πρώτο κουδούνι, όπου η ανησυχία, ειδικά των γονέων, ήταν αναμενόμενη. Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγες ημέρες ο επίκουρος Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, Γκίκας Μαγιορκίνης, κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης για τον κορωνοϊό, επιβεβαίωσε ρεπορτάζ του in.gr για το ενδεχόμενο επιβολής του μέτρου καθολικής χρήσης μάσκας, το οποίο είχε αποκαλύψει ότι το εν λόγω μέτρο βρίσκεται στο τραπέζι. «Για καθολική χρήση μάσκας εάν και εφόσον δούμε πιο βαριές εικόνες, είναι κάτι που θα μπορούσαμε να το σκεφτούμε. Ήδη σε κάποιες περιοχές έχει εφαρμοστεί» είπε ο κ. Μαγιορκίνης.
Ανοιχτό το ενδεχόμενο καθολικής χρήσης μάσκας άφησε και ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς, ο οποίος αναφερόμενος στα μέτρα, είπε ότι η επιδημιολογική εικόνα κάθε περιοχής θα αξιολογείται ανά τρεις ημέρες και βάσει αυτής θα αποφασίζεται η επόμενη ημέρα. «Είναι πάρα πολύ σημαντικό να ανοίξουν τα σχολεία στην ώρα τους. Είναι μια πολιτική, την οποία ακολουθούν όλες οι χώρες του κόσμου. Δε θέλουμε τα παιδιά στο σπίτι, δε θέλουμε να διαταράσσεται η εκπαιδευτική διαδικασία» είχε δηλώσει ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα ο πρωθυπουργός, απαντώντας σε ερώτηση των «Νέων» και της Ελένης Ευαγγελοδήμου. «Αναγνωρίζουμε απόλυτα ότι η τηλε-εκπαίδευση μπορεί να είναι επικουρικά χρήσιμη, δε μπορεί να υποκαταστήσει το σχολικό περιβάλλον» συμπλήρωσε.
ΕΘΝΙΚΑ
Η κλιμάκωση της έντασης από την Τουρκία έχει δημιουργήσει λεπτές ισορροπίες και όλα θυμίζουν σκηνικό σύγκρουσης. Η κυβέρνηση έχει απλώσει τα διπλωματικά της χαρτιά και οι κινήσεις της είναι συνεχείς στο γεωπολιτικό τοπίο στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν δεν εμφανίζεται πρόθυμος να ρίξει τους τόνους, ώστε να υπάρξει αποκλιμάκωση. Στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, στο πλαίσιο της 85ης ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο πρόγραμμα ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων, αναφέρθηκε κάνοντας λόγο για φιλόδοξο και ολιστικό πρόγραμμα. Δεν έκανε συγκεκριμένη αναφορά στο κόστος του εξοπλιστικού προγράμματος, περιοριζόμενος να σημειώσει ότι είναι φιλόδοξο, αλλά εντός των οικονομικών δυνατοτήτων της χώρας.
Σημείωσε ότι σε ορίζοντα 10ετίας η χώρα μπορεί να στηρίξει οικονομικά αυτό το πρόγραμμα. Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στο έμψυχο δυναμικό των Ενόπλων Δυνάμεων και όχι μόνο στους εξοπλισμούς και γι αυτό προχωρούν προσλήψεις. Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι τα 18 αεροσκάφη Rafale θα αντικαταστήσουν τα παλαιότερα Mirage που διαθέτει η χώρα. Από το σύνολο των Rafale, τα 6 θα είναι καινούργια και τα 12 ελαφρώς μεταχειρισμένα.
Στα μέσα του 2021 θα φθάσουν τα πρώτα και εντός του 2022 όλα τα υπόλοιπα. Σε ό,τι αφορά τις φρεγάτες, ο Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι θα ενισχυθεί ο στόλος με τα νέα πολεμικά σκάφη, αλλά δεν έδωσε στοιχεία για το οικονομικό κόστος, λέγοντας ότι θα υπάρχουν ανταγωνιστικές προσφορές που θα ληφθούν υπόψη, μαζί με τις επιχειρησιακές δυνατότητες.
ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ
Η διαχείριση του προσφυγικού/μεταναστευτικού αποτελεί ένα ζήτημα ανοιχτό πριν την εποχή του κορωνοϊού. Το σχέδιο για αποσυμφόρηση των νησιών δεν προχώρησε με την ταχύτητα που αναμενόταν και οι εικόνες από το κατεστραμμένο κέντρο φιλοξενίας στη Μόρια επανάφεραν στο προσκήνιο την κρισιμότητα του προβλήματος και φυσικά την πρόκληση της κυβέρνησης. Κατά τη συνέντευξη τύπου, στη ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στο Προσφυγικό και στις απειλές που εκτοξεύει κατά διαστήματα η Άγκυρα, ότι αν επιβληθούν κυρώσεις δε θα εμποδίσει τους πρόσφυγες να εισέλθουν στην Ευρώπη. «Η απάντηση δόθηκε το Μάρτιο. Η Ελλάδα υπεράσπισε τα σύνορά της που είναι και σύνορα της Ευρώπης. Τώρα είμαστε ακόμη πιο έτοιμοι. Έχει προκηρυχθεί και θα υλοποιηθεί το μέτρο για την ενίσχυση του φράχτη στον Έβρο» σημείωσε για να προσθέσει ο κ. Μητσοτάκης ότι «θα υπάρξει στη Λέσβο ένα ΚΥΤ μόνιμο. Θέλω να στείλω αυτό το μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις. Και σε ορισμένους ακραίους που δεν απηχούν την πλειοψηφία του νησιού. Οι νησιώτες έχουν δίκαιο να παραπονιούνται. Αλλά θα μετατρέψουμε το πρόβλημα σε ευκαιρία».
Επίσης, η Μόρια είναι δημιούργημα της προηγούμενης κυβέρνησης είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ερωτηθείς γιατί η κατάσταση είναι χειρότερη επί των ημερών της ΝΔ στο προσφυγικό. Γι αυτό που έγινε στη Μόρια «υπάρχουν ξεκάθαρες ευθύνες, μην έχουμε αμφιβολίες ότι κάποιοι πρόσφυγες και μετανάστες θέλησαν να εκβιάσουν την κυβέρνηση για την αποχώρησή τους από το νησί» είπε ο πρωθυπουργός. Στο πλαίσιο αυτό μίλησε για τη δημιουργία μιας «μόνιμης δομής στη Μυτιλήνη που δε θα κουβαλάει την αρνητική παρακαταθήκη της Μόριας».
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΕΡΓΑΣΙΑ
Με την ύφεση σε επίπεδα ρεκόρ, τον τζίρο της αγοράς να πιέζεται λόγω της πανδημίας, τον κλάδο του τουρισμού να υφίσταται μεγάλες απώλειες, οι εργαζόμενοι να ανησυχούν και τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών να παραμένουν υψηλά, η κυβέρνηση έχει το βλέμμα στο επόμενο εξάμηνο. Εκτιμάται ότι η δημοσιονομική ευελιξία για τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να επεκταθεί και το 2022, καθώς οι ευρωπαϊκές εκτιμήσεις για την πορεία της ύφεσης δεν οδηγούν στο συμπέρασμα, πως το επόμενο έτος θα υπάρξει επιστροφή της οικονομίας στα επίπεδα του 2019.
Στόχος για το 2020 είναι να ληφθούν μέτρα, ώστε να συγκρατηθεί η ύφεση πέριξ του 8% το 2020, με κρίσιμο τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των εργαζομένων. Πρόκληση τη σωστή αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης από το 2021.
Το στοίχημα είναι τα χρήματα αυτά να μην κλείσουν τρύπες της κρίσης αλλά βασικός στόχος να είναι η δόμηση ενός μακροχρόνιου παραγωγικού μοντέλου για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την επιδότηση 100.000 νέων θέσεων εργασίας, όπου το κράτος θα καλύπτει για έξι μήνες τις ασφαλιστικές εισφορές του εργαζόμενου και του εργοδότη, ενώ το πρόγραμμα «Συνεργασία» επεκτείνεται έως το τέλος του 2020 και η δυνατότητα αναστολής συμβάσεων.
Παράλληλα, αναβάλλεται μέχρι τον Απρίλιο η καταβολή κάθε οφειλής σε όσους έχουν πληγεί, επεκτείνεται ο μειωμένος ΦΠΑ για ακόμη έξι μήνες στους κλάδους και παρατείνονται για δύο μήνες όλα τα επιδόματα ανεργίας που μόλις έληξαν και μειώνονται σε 50 τα ένσημα για την ενίσχυση αυτή. Το πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ» έχει θετική ανταπόκριση και ζήτηση και μακάρι να είναι ακόμη μεγαλύτερη ώστε να προλάβουμε το κακό, ανέφερε ο πρωθυπουργός στη συνέντευξη Τύπου της ΔΕΘ, τονίζοντας ότι αν συνεχιστεί αυτή η ανταπόκριση θα εξεταστούν πάλι οι επιλογές για την ενίσχυσή του. Ο πρωθυπουργός επανέλαβε πως δε θα γίνει κανείς πλειστηριασμός Α κατοικίας πριν το 2020, ενώ ανέφερε πως αυτό έχει σημασία, γιατί πρέπει πρώτα να ψηφιστεί το νέο πλαίσιο της δεύτερης ευκαιρίας, η οποία αντιμετωπίζει συνολικά το πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους, το οποίο ξεπερνά τα 200 δισεκατομμύρια.
ΥΓΕΙΑ
Μεγάλη πρόκληση της παρούσας κυβέρνησης είναι το σύστημα Υγείας. Πρόσφατα, ο υφυπουργός Υγείας Β. Κοντοζαμάνης παρουσιάζοντας στοιχεία στη Βουλή, ως απάντηση στην κριτική της αντιπολίτευσης, για την έλλειψη προσλήψεων, τόνισε ότι το προσωπικό των νοσοκομείων και των δομών πρωτοβάθμιας φροντίδας ανήλθε από 91.461 άτομα το Μάιο του 2019 σε 97.132 άτομα το Μάιο του 2020. Ενημέρωσε τη Βουλή ότι ολοκληρώνονται οι προσλήψεις 1.203 γιατρών σε μόνιμες θέσεις ιατρικού προσωπικού, συν 400 θέσεις που προκηρύσσονται τις επόμενες μέρες. Εξ αυτών, πρόσθεσε, οι 200 θα διατεθούν για την κάλυψη θέσεων στις ΜΕΘ.
Πρόσθεσε ότι 1.116 θέσεις λοιπού προσωπικού, ολοκληρώνονται – μέσω ΑΣΕΠ – εντός Σεπτεμβρίου. Τέλος, εντός Σεπτεμβρίου ξεκινά η ειδίκευση 2.250 νοσηλευτών και η πλειονότητά τους, οι 1.600, θα κατευθυνθούν στις ΜΕΘ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στη ΔΕΘ χαρακτήρισε το ΕΣΥ πιο δυνατό. Τόνισε ότι προσελήφθησαν 6.818 πρόσθετοι γιατροί και νοσηλευτές, ενώ πρόσθεσε πως θα προκηρυχθούν μόνιμες θέσεις αλλά και θα δημιουργηθούν πολλές νέες κλίνες εντατικής. «Η δέσμευσή μου, ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουμε 1.200 μόνιμες εντατικές, ισχύει».
Ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ τόνισε πως θεωρεί πως στο άμεσο μέλλον θα είναι έτοιμο όχι ένα, αλλά αρκετά εμβόλια για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, ενώ η Ελλάδα θα προμηθευτεί άμεσα και όλες τις ποσότητες εμβολίου που της αναλογεί. Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε πως το δύσκολο είναι να πειστεί η κοινή γνώμη, ώστε να κάνει το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.
«Βλέπω αρκετούς ανθρώπους που διστάζουν, γι’ αυτό άλλωστε και όλες οι εταιρείες υπέγραψαν σύμφωνο, ώστε να μη διαθέσουν εμβόλιο στην αγορά χωρίς να πληροί όλες τις προϋποθέσεις», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης, τονίζοντας πως αν χρειαστεί θα κάνει πρώτος το εμβόλιο για να παρακινήσει και άλλους.
