Η ιστορία μας λέει, ότι ο νομοθέτης Σόλωνας είχε απαγορεύσει με νόμο στους Αθηναίους την εξαγωγή αγροτικών προϊόντων στις άλλες πόλεις – κράτη, εκτός από το ελαιόλαδο. Μεταξύ των προϊόντων αυτών ήταν και τα σύκα.
Όποιος λοιπόν ενημέρωνε γι αυτούς που έβγαζαν παράνομα σύκα από την Αττική, αυτός ονομαζόταν συκοφάντης και η πράξη του συκοφαντία. Οι συκοφάντες ταυτίζονταν με τους εκβιαστές. Αν καταδικαζόταν ο καταγγελλόμενος πολίτης, ο συκοφάντης είχε οικονομικό όφελος.
Ο φιλόσοφος Σωκράτης έλεγε για τη συκοφαντία ή κακολογία, πως ο κακολόγος σκοτώνει την τιμή ενός ανθρώπου, ενώ ο φονιάς τη ζωή, αλλά επειδή η τιμή είναι ανώτερη της ζωής, η κακολογία είναι σοβαρότερη του φόνου, μιας και ο φονιάς σκοτώνει με κίνδυνο της ζωής του ζωντανούς, ενώ ο κακολόγος με μια κουβέντα και ακινδύνως, σκοτώνει και ζωντανούς και πεθαμένους.
Η συκοφαντία και οι συκοφάντες τού σήμερα όλο και αυξάνονται και γίνονται πιο επικίνδυνοι. Μάλιστα, χάρις στην ανωνυμία που τους προσφέρουν τα διάφορα κοινωνικά δίκτυα, μπορούν να κατηγορούν και να διαδίδουν ότι θέλουν. Από θεωρίες συνομωσίας, θεωρίες που καταρρίπτουν τις συνομωσίες και διάφορες ίντριγκες. Πάντα όμως καλύπτοντας τον εαυτό τους με διάφορα ψευδώνυμα. Όσο πιο απίθανη είναι αυτή η «ενημέρωση» τόσο περισσότερο δελεάζουν πολλούς να την κοινοποιήσουν στους φίλους και γνωστούς, δημιουργώντας την πολιτική της «χιονοστιβάδας». Όπως κυλάει ένα μπαλάκι στο χιόνι και μεγαλώνει σε διαστάσεις, έτσι μεγαλώνουν οι οποιεσδήποτε «ειδήσεις» ή και συκοφαντίες του διαδικτύου.
Αντιθέτως, από τα ενημερωτικά μέσα όπου -εκτός από σπάνιες περιπτώσεις με θέματα ζωής και θανάτου- ονομάζονται τα άτομα μιας έρευνας και μιας είδησης, στο διαδίκτυο η ανωνυμία παίρνει και δίνει.
Αν ένα ενημερωτικό μέσο προβεί σε συκοφαντία και λασπολογία, θα έχει να κάνει με το νόμο και θα υποστεί πρόστιμα και κυρώσεις. Ο ανώνυμος συκοφάντης και οι οπαδοί του ξέρουν ότι δε διατρέχουν κανένα κίνδυνο. Τουλάχιστον έτσι πιστεύουν…
Υπενθυμίζω, ότι συκοφάντης δεν είναι μόνο αυτός που «σπέρνει» πρώτος το ψεύδος αλλά και οι «πολλαπλασιαστές» του, που κάνουν «share» και «like» τις ψευτο-ειδήσεις.
Όταν κάποιος είπε στον Αίσωπο, πως λένε για εκείνον τρομερά πράγματα και άρχισε να του τα εξιστορεί, εκείνος απάντησε: «Δολοφόνοι δεν είναι εκείνοι που φτιάχνουν τα μαχαίρια, αλλά εκείνοι που τα χρησιμοποιούν, όπως εσύ που χρησιμοποιείς τις συκοφαντίες τους».
Το θανατηφόρο αυτό εύκολο όπλο κακόβουλων και αδίστακτων ανθρώπων σκιαγραφείται από την ακόλουθη ιστορία: Κάποτε, ένας αμαρτωλός επισκέφθηκε έναν ιερομόναχο να τον εξομολογήσει. Αφού τον άκουσε, ο ιερομόναχος συγχώρησε τον αμαρτωλό για τις κλεψιές, τις μοιχείες ακόμα και για ένα φόνο. Όχι όμως τις συκοφαντίες του. «Για να συγχωρεθείς» του είπε, «σύρε σφάξε ένα κοτόπουλο. Πήγαινε σ’ ένα βουνό και μάδησέ το στους πέντε ανέμους. Μετά μάζεψε όλα τα σκόρπια πούπουλα και φέρ’ τα μου. Αν κατορθώσεις να μη σου ξεφύγει ούτε ένα, τότε θα ικετεύσω το Θεό να σε συγχωρήσει» τόνισε.
«Όσο δύσκολο είναι να μαζέψεις τα σκόρπια φτερά, άλλο τόσο δύσκολο είναι και να μαζέψεις τις συκοφαντίες που έκανες» κατέληξε ο ιερέας.
Ευτυχώς που οι συκοφαντίες δεν έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και αργά ή γρήγορα η αλήθεια επικρατεί της λασπολογίας. Μόνο που ως τότε, η διάδοση πταισμάτων με σκοπό τη δυσφήμιση μπορούν να έχουν καταστρέψει κυριολεκτικά ζωές ανθρώπων.
Η ΕΥΚΟΛΙΑ ΤΗΣ ΔΥΣΦΗΜΙΣΗΣ ΣΗΜΕΡΑ
Χάρη στις «ελευθερίες» που προσφέρουν τα κοινωνικά δίκτυα, σήμερα είναι πολύ εύκολο να δυσφημιστεί κάποιος. Η δυνατότητα της ανωνυμίας από διάφορες πλατφόρμες ή διάφορες σελίδες, στις οποίες υπάρχει η δυνατότητα είτε συνομιλίας είτε έκφρασης, δίνει όπλα στους συκοφάντες. Ειδικότερα, η πλατφόρμα του Facebook όπου δεν υπάρχει ουσιαστικός έλεγχος για την εξακρίβωση της γνησιότητας των στοιχείων τού κάθε χρήστη. Οποιοιδήποτε καοήθεις, δημιουργούν προσωπικό λογαριασμό (profile) χρησιμοποιώντας για τη συμπλήρωση των απαραίτητων πεδίων, πλαστές πληροφορίες ή στοιχεία.
Αυτό τροφοδοτεί το χρήστη με όλα εκείνα τα μέσα, ώστε να μπορεί να δυσφημίσει οποιονδήποτε θέλει. Η δυσφήμιση στο διαδίκτυο μπορεί να λάβει χώρα μέσω του e-mail, με την αποστολή κάποιου μηνύματος, μέσω των ταχυδρομικών καταλόγων (mailing lists) από τις ομάδες συνδρομητών (subscribers), στο πλαίσιο των ομάδων συζήτησης (newgroups), με το σχολιασμό που γίνεται κάτω από τη δημοσίευση, όπου μπορεί να δημιουργηθεί το κλίμα «κουβέντας» μεταξύ χρηστών και με το «ανέβασμα» μιας ιστοσελίδας.
Η προσβολή που επέρχεται κατ’ αυτόν τον τρόπο, παρέχει τη δυνατότητα στον «ανώνυμο» συντάκτη του προσβλητικού δημοσιεύματος να προβεί στην αναδημοσίευση αυτού σε πλήθος ιστοσελίδων, με αποτέλεσμα την προσβολή του θιγόμενου, χωρίς να μπορεί με ασφάλεια να γνωρίζει ο ίδιος ο θιγόμενος, σε ποιες ιστοσελίδες έχει αναρτηθεί το προσβλητικό δημοσίευμα. Αυτό συμβαίνει, διότι ο αριθμός των ιστοσελίδων είναι υπέρογκος και η εμβέλεια του διαδικτύου είναι δυνητικά παγκόσμια.
Αν τα παραπάνω υπήρχαν στην εποχή του Ιησού Χριστού, η αιχμαλωσία Του και η Σταύρωση Του θα γινόταν πολύ πιο γρήγορα, μια και οι συκοφαντίες τον τότε Φαρισαίων θα είχαν διαδοθεί πολύ πιο γρήγορα και παντού.
ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΑΥΣΤΗΡΑ ΜΕΤΡΑ
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της ανωνυμίας στο διαδίκτυο, χρειάζονται αυστηροί νόμοι με σοβαρές κυρώσεις και πρόστιμα. Παράλληλα όμως δεν πρέπει να θίγονται βασικά δικαιώματα και συνταγματικά κατοχυρωμένες ελευθερίες των πολιτών και στην ποινικοποίηση της ελεύθερης ανθρώπινης έκφρασης. Πρωταρχική ευθύνη έχουν οι πλατφόρμες, που δεν απαιτούν τα πραγματικά στοιχεία των ατόμων που ανοίγουν προφίλ. Μόνο όταν λάβουν για κάποια υπόθεση εισαγγελικό ένταλμα αναγκάζονται να δώσουν ότι στοιχεία έχουν.
ΟΙ ΣΥΚΟΦΑΝΤΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΙΚΙΑΣ
Εδώ και μερικά χρόνια κυκλοφορούν και στη δική μας παροικία, καλυμμένοι πίσω από διάφορες «ονομασίες», «ανώνυμοι» συκοφάντες. Μην έχοντας το θάρρος, κρύβονται σαν τυφλοπόντικες με ουρές φιδιών, πίσω από τα προφίλ ανωνυμίας, σκορπώντας λάσπη.
Μόνο να τους υπενθυμίσω, ότι η λάσπη όταν ξεραθεί, γίνεται θρύψαλα και σκορπά στον άνεμο. Καμιά φορά αυτή η σκόνη μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ και να μπει στα ρουθούνια των ίδιων λασπολόγων, κλείνοντας την αναπνοή τους. Προσέξτε λοιπόν μη γίνεται κι εσείς συμμέτοχοι στη λασπολογία των λασπολόγων. Υπάρχει όμως και η «μακιαβελική» θεωρία, όπου το άτομο που κατηγορείται θέλει να το «παίξει» θύμα για να φτάσει στο σκοπό του. Αυτό το «θέατρο» επίσης το έχουμε ξαναδεί στην ιστορία…